Page 52 - TÜRK MÜZİĞİ TARİHİ 12

2. ÜNİTE

2.2. İslamiyet’in Kabulünden Sonraki Türk Müziği
2.2.1. İslamiyet’in Kabulünün Türk Müziğine Etkisi

Karahanlılar, daha önceki Türk devletlerinden farklı olarak
halkın çoğunluğunun Müslümanlığı seçtiği ilk Türk-İslam dev-
letidir (Görsel 2.10). Karahanlı Devleti’nin İslamiyet’i resmî din
olarak benimsemesiyle Türk müziğinin tarihsel gelişiminde yeni
ve köklü bir dönüşüm başlamıştır. Karahanlılar dönemiyle Türk
müziği, İslam kültür çevresinin bir parçası olmuştur.
Türk müziği, bu dönemde İslam anlayışıyla yapılanmaya
başlamıştır. İslamiyet’e geçişle birlikte yapılan dinî müzik İslamî
bir karakter almış, böylece Türk cami müziğinin ilk örnekleri ve-
rilmiştir (Görsel 2.11). Görsel 2.10: Karahanlı Devleti bayrağı

Görsel 2.11: Minaresi Karahanlılardan bugüne kadar gelmiş olan Kalan Camii Buhara-Özbekistan
12. yüzyılda tasavvufi düşüncenin temellerini atan Hoca Ahmet Yesevi, tasavvuf edebiyatının ilk ürünlerini
vermiştir. Bununla birlikte Türk tekke müziğinin ilk örnekleri de bu dönemde ortaya çıkmaya başlamıştır.
Din ve bilim dili olarak Arapça, edebiyat dili olarak da Farsça kullanımı ön planda olmasına rağmen Karahanlı-
ların, Türklük özelliklerini ve Türkçe’yi koruması sonucunda özellikle dinî müzik alanında Türklere özgü yeni türler
oluşmaya başlamıştır.
Türk müziğinde kökü İlk Çağ Hunlarına dayanan kopuz eşliğinde şarkı söyleme geleneği, bu dönemde de
güçlü bir biçimde varlığını sürdürmüştür.

Dinî müzik örneği

KARAHANLI TÜRKÇESİ TÜRKİYE TÜRKÇESİ
Neğü tir eşitgil sakınuk kişi Takva sahibi ne der işit
Hava birle bolmaz bütün işi Din işi heva ile bütün olmaz

Asıg yas ne edgü ne isiz barı İyilik ve kötülük hep Tanrı’dan gelir
Bayattın turur kör anıng takdiri Bu O’nun takdiridir
(Yusuf Has Hacip,Kutadgu Bilig’den)

TÜRK MÜZİĞİNDE DÖNEMLER 51