Page 194 - TİYATRO TARİHİ 9
P. 194
Kyogende sahne görüntüsü geleneksel fakat anlatılan hikâye günlük olayları konu edinir. Oyunculuk tamamen
seyirciyi güldürme üzerine kuruludur. Günümüzde geleneksel mizah tekniği ile güncel Japon hicvinin bileşimi
olarak görülmektedir.
Noh tiyatrosunun aksine kyogende maske kullanımı çok sınırlıdır. Gerektiğinde sadece tanrı, iblis, hayvan ve
çirkinlik maskeleri kullanılır ve bu maskelere uygun kostümler giyilir. Oyun metni dizelerden oluşur. Kabuki
formundaki gibi müzikten yararlanılır. Oyunlarda diyalog, eylem, anlatı, şarkı ve dans gösterimin ayrılmaz
parçalarıdır.
= BİLGİ KUTUSU
Japonya’da bir yıl içinde çeşitli ulusal bayramlar ve festivaller kutlanır.
Çocuk Bayramı: 5 Mayıs’ta kutlanır.
Yedi-Üç-Beş Festivali: 15 Kasım’da kutlanır.
Bon Festivali: Temmuz veya ağustos ortasında kutlanır.
Kiraz Çiçeği Festivali: Mart’ın son haftası ve nisanın ilk haftasında kutlanır.
Matsuri: İlkbaharda ve yaz aylarında kutlanır.
MERAKLISINA
Yandaki karekodu kullanarak Japon tiyatro formlarından bir noh-kyogen performansı
izleyebilirsiniz.
10.2.1.3. Bunraku
Bunraku, Japon kukla tiyatrosu formudur (Görsel 10.13). XVII.
yüzyılda yaygınlaşmaya başlamıştır. Ancak zamanla bunraku
kuklaları değişime uğramıştır. Kuklaların ilk biçimlerinde baş
ve gövdenin tamamını temsil eden tek parça bir kumaş parçası
bulunmaktadır. Ancak sonra gövde kısmına el ve ayaklar
eklenmiş, gözler hareketlendirilmiştir. Kuklalar önceden elde
oynatılabilecek büyüklükteyken sonradan boyutları iki katına
çıkarılmıştır. Günümüzde ise yaklaşık bir metre boyundadır.
Kuklaları oynatan oyuncular gizlenme gereği duymaz. Bu da
bunraku sahnesi ile bunraku seyircisi arasında oluşmuş bir çeşit Görsel 10.13: Japon kuklalar ve oynatıcıları
konvansiyondan ileri gelir. Oyunlarda üç kuklacı görev yapar.
Kuklanın baş kısmı ile sol kolunu bir kuklacı, sağ kolunu ve
ayaklarını birer kuklacı oynatır (Görsel 10.14).
Bunraku oyunlarında sahne uzun ve dardır. Sahnenin sol tarafında
bir platform yer alır. Burada samisen sanatçısı ile bir anlatıcı
oturur. Samisen, bir tür Japon müzik aletidir. Kuklalar samisen
sanatçısının çaldığı müzik eşliğinde oynatılır. Anlatıcı oyunun
hikâyesini anlatır, diyalogları seslendirir ve kuklaların duygularını
dile getirir.
Bunraku, dünyanın en karmaşık kukla tiyatrosu formu olarak
kabul edilir. Bunraku kuklaları, oyun kişilerini temsil eder.
Bunrakunun uzun ve dar sahnesi üzerinde oynanan oyunlarda Görsel 10.14
anlatılan tüm mekânlar, bu sahnede görsel olarak temsil edilir. Japon Bunraku tiyatrosundan bir sahne
Sahne görüntüsü olayların akışına göre değiştirilir.
192 10. ÜNİTE
