Page 22 - Konu Özetleri AYT Biyoloji

ÇEVRESEL SİNİR SİSTEMİ, SİNİR SİSTEMİ RAHATSIZLIKLARI VE SAĞLIKLI YAPISININ KORUNMASI

oluşturmasıyla nöbetler ortaya çıkar. Bu durum bir yıldırımdaki elektrik yükünün aniden boşalmasına benzetilebilir. Beyin,
kontrolü kaybederek vücuda anormal düzeyde sinyaller gönderir. Kaslar kontrolsüz bir şekilde kasılır, bilinç kaybolur ve
vücut kontrolü sağlanamaz.
Ani ışık patlamaları, yüksek sesler gibi dış çevreden gelen bazı uyaranlar bu nöbetleri tetikleyebilir. Epilepsi her yaş gru-
bundaki bireylerde görülebilir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre dünya genelinde yaklaşık 50 milyon epilepsi
hastası bulunmaktadır. Epilepsi hastaları, uygun şekilde teşhis ve tedavi uygulanırsa nöbet geçirmeden yaşamlarını sür-
dürebilir. Epilepsinin tedavisinde kullanılan epileptik ilaçlar, genellikle nöral aktiviteyi yavaşlatmaya ve epileptik nöbetleri
sakinleştirmeye yöneliktir.

Depresyon
Depresyon; isteksizlik, çaresizlik, uyuşukluk, uyku, iştah azlığı gibi belirtiler gösteren sinir sistemi bozukluğudur. Depres-
yonun kesin nedeni bilinmemekle birlikte beyindeki nörotransmitter dengesizliği ile bağlantılı olduğu düşünülmektedir. Bazı
kronik hastalıklar, stres ve hormonal değişiklikler depresyona neden olan faktörler arasında yer alır.
Depresyon, etkin biçimde tedavi edilebilmektedir. Genellikle tedavisinde nörotransmitterlerin konsantrasyonunu artıran
ilaçlar kullanılır.

Sinir Sisteminin Sağlıklı Yapısının Korunması
Sağlıklı bir yaşam, sinir sisteminin sağlıklı olması ve verimli çalışması ile mümkündür. Sağlıklı bir beyin ve sinir sistemi için
süreç, gebelik döneminin ilk aylarından başlayıp ömür boyu devam eder.
• Dengeli, yeterli ve düzenli beslenme sinir sisteminin sağlığı açısından çok önemlidir.
• Anne adayları bebeğin beyin gelişiminde özellikle folik asit içeriği yüksek besinler tercih etmelidir. Alzheimer ve buna-
ma riskine karşı yetişkinler de folik asit içerikli gıdalar tüketmelidir.

• Hafıza ve zekâ gelişimi için B grubu vitaminler önemli bir yer tutmaktadır.
• Omega 3 bakımından zengin besinler hafızayı güçlendirir ve hızlı düşünmeyi sağlar.
• E vitamini, beyinde yaşlanmayla ortaya çıkan gerilemeyi yavaşlatmak için gereklidir.
• Yüksek oranda antioksidan içeren gıdalar belleği geliştirerek beyni korumaktadır.

• Bireyin zevk aldığı aktiviteler, gün içinde mutluluk sağlayan birçok hormonun salgılanmasını sağlar. Bu hormonlar, kişinin
duygu sistemini kontrol ederken hafıza için hayati öneme sahip beyin bölümlerinin aktivitesine katkı sağlar.
• Kişinin güne zinde başlamasında, hafızasının güçlenmesinde ve öğrenme kapasitesinin artmasında düzenli ve kaliteli
uykunun önemi büyüktür. Gün içinde öğrenilen bilgilerin hafıza merkezlerinde gruplandırılması, ayıklanması ve kay-
dedilmesi işlemleri uyku sırasında yapılır.

Doğal ortamlarda gezi, sağlık için önemlidir.

22 MEBİ KONU ÖZETLERİ BİYOLOJİ - AYT