Page 17 - Bilgi ve Beceri Bütünlüğünde Öğrenen Okul Kültürü

YÖNETİCİ VE ÖĞRETMEN REHBER KİTABI

Eğer okulun stratejisi (vizyon, misyon ve temel ilkeler) açık değilse ya da öğretmen
ve yöneticiler ilgili stratejiyi benimsemiyorsa, gönüllü katılım sağlanmıyorsa, okul kültürü
kurumsal öğrenmeyi sağlayacak bir ortama izin vermiyorsa, okul içi iletişim, hiyerarşik yapı,
bürokratik yapı, kurallar, prosedürler ve ilkeler mutlak bir şekilde işletiliyorsa ve esneklikten
yoksunluk söz konusu ise kurumsal öğrenme gerçekleştirilemez.

Bir okulun vizyonu okullar açısından ele alındığında iki türlü belirlenebilmektedir.
Bunlardan ilki kurumsal vizyon olarak belirtilen okulun gelecekte kendisini nerede görmek
istediği ile ilişkilidir. İkincisi ise eğitim sisteminin çıktısı olarak görülen ve nasıl bir insan pro-
fili yetiştirilmek istendiğine dair oluşturulan vizyondur.

Bir okulun misyonu ise okulun eğitim felsefesini, değerlerini, diğer okullardan ne gibi
farklılıkları olacağını tanımlayan biçimlendirilmiş bir belgedir. Misyonun okula sağladığı
yararlar arasında; okullara alınacak kararlarda rehberlik etmek, belli davranış kalıpları oluş-
turmak, ortak bir okul kültürünün veya değerler dizisinin oluşturulması gelmektedir. Her
okulun bir misyon ifadesi olmasına rağmen okulların misyonları arasında büyük farklılıklar
olabilmektedir. Örneğin bir okul yöneticisi okulun misyonunu öğrencilerin duygusal, sosyal,
akademik başarı kazanmalarından fiziksel aktivite yapmalarına veya zihin/beden sağlığına
önem vermelerine kadar geniş bir yelpazede sunabilir. Okullarda tüm paydaşlar tarafından
ortak algılanan bir misyonun olması önemlidir.

Okullar gerçekleştirdikleri bütün faaliyetlerde vizyon, misyon ve hedeflerini merke-
ze almalı ve bunlarla uyumlu etkinlikler planlamalıdır. Bununla birlikte, gerçekleştirilen
faaliyetlerin vizyon, misyon ve hedeflerle ne kadar uyumlu olduğu düzenli aralıklarla iz-
lenmelidir. Bu durum okulların kendilerini süreç odaklı değerlendirme yaklaşımını benim-
seyerek; gerçekleştirilen faaliyetlerin okulların vizyonuna ve misyonuna ne kadar hizmet et-
tiğini belirlemeye yardımcı olacaktır.

Öğrenen okullarda etkili bir değişim/yenilik kültürü benimsenmelidir. Öğrenen
okul, öğrenmeyi amaçladığı için sürekli gelişen dünyadaki değişim ve yeniliklere öncelik
vermelidir. Bu nedenle, öğrenen okul içinde bulunanlar değişim/yenilik kültürü oluşturmak
için değişimle ilgili şu öncelikleri dikkate almak durumundadır (Daşan, 2015):

• Değişimin öncelikleri, vizyonu ve misyonu belirlenmelidir.

• Değişimde bütün paydaşların desteği alınmalıdır.

• Değişim bir süreçtir, anlık gelişen ve biten bir olay değildir.

• Değişim, paydaşlardan yalnızca bir kesime bırakılmamalıdır.

• Değişimin farklı süreçlerinde beklenen ve öngörülen sonuçlara ulaşmanın yanında bek-
lenmeyen ve kestirilemeyen bazı sonuçlarının da ortaya çıkabileceği dikkate alınmalıdır.

• Eğitimin, toplumun ihtiyaçlarına cevap vermesi ve değişen süreçlerle birlikte doğru hiz-
meti gerçekleştirmesi için değişime uyum sağlaması ve kendisini sürekli yenilemesi ge-
rekmektedir.

Okullarda kurumsal öğrenme süreçlerinde hedef grup öğretmenlerdir. Yalnız öğret-
menlerin bireysel olarak gelişmesi yeterli değildir. Okulda benimsenecek personel yetiştir-
me stratejisi çerçevesinde öğretmenlerin grup halinde öğrenmeleri sağlanmalıdır (Daşan,
2015). Okulların öğrenen okula dönüşmesi için öğrenen okulun niteliklerini taşıması gerekir
(Şen, 2019):

17