Page 150 - Öğretim Programı Okuryazarlığı Öğretmen Rehber Kitabı

Öğretim Programı Okuryazarlığı EK 2: Türk Dili ve Edebiyatı 10 (Anı) Ders Planı Örneği

Etkinlik 2 “A.4.1. Metinde geçen kelime ve
Öğretmen okunan metni anlama çalışmaları için aşağıdaki soruları sorar. kelime gruplarının anlamlarını
1. Metinde anlamını bilmediğiniz kelimeler nelerdir? tespit eder.” kazanımına yöneliktir.
Öğrencilerin anlamını bilmedikleri kelimeler tespit edilir. Bu soruya verecekleri cevaplarla
Bağlamdan hareketle kelimelerin anlamları üzerinde tahminde bulunulur. öğrencilerin ana dilde iletişim yet-
kinliğini kazanması amaçlanmıştır.
2. Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili ifadelerin anlamlarını cümlelerin bağlamından hareketle tahmin edi-
niz.
• Âşık Garib’e, Kerem hikâyesine yeğ tuttuklarım bunlardı.
• O zaman annem, “Buraları atlayalım, içim sıkıldı” der, ama babamı kandıramazdı.
• Tahminlerin doğruluğu etkileşimli tahtadan Türk Dil Kurumunun Güncel Türkçe Sözlük uygulaması
https://sozluk.gov.tr/ açılarak kontrol edilir.

Etkinlik 3 “A.4.3. Metin ile metnin konusu, amacı ve hedef kitlesi
Öğretmen öğrencilere aşağıdaki soruları sorar. arasında ilişki kurar.” kazanımına yöneliktir. Sorulara
1. Metnin konusu nedir? verecekleri cevaplarla öğrencilerden metnin konusunu ve
2. Metnin yazılış amacı sizce ne olabilir? yazılış amacını belirlemesi, metinle hedef kitle arasındaki
3. Yazar metinde kimlere hitap ediyor? Açıklayınız. ilişkiyi açıklaması beklenmektedir.

2-KEŞFETME Etkinlik 4
Öğretmen aşağıdaki açıklamayı yapar.
Hüseyin Cahit Yalçın, çocukluk yıllarından başlayarak çevresinde olup biten olayları anlatmıştır. Öğretici
metinlerde anlatıcı, edebî metinlerden farklı olarak kurgusal bir kişilik değil yazarın kendisidir.
Açıklamayla ilgili olarak öğrencilere şu soruyu sorar: “Yazarın konuya ve okuyucuya yönelik tavrı nedir?”

Etkinlik 5
Türk Dili ve Edebiyatı 10 Ders Kitabı’nın 253. sayfasındaki “Metni Anlama Çözümleme” bölümü 8. sorusunun
öğrenciler tarafından çözümlenmesi istenir.

8. Metindeki ana düşünce ile yardımcı düşünceleri belirleyiniz. Belirlediğiniz cümleleri aşağıdaki şemaya
yazınız.

Ana Düşünce

Yardımcı Düşünceler

Öğrenciler “ana düşünce ve yardımcı düşünce” ile ilgili buldukları cümleleri sınıf arkadaşları ile paylaşır. Bu
paylaşımda “Yardımcı düşünceler nasıl oluşur, ana düşünce nasıl belirlenir?” soruları üzerinden tartışma
yöntemiyle öğrencilerin cevaplarını gerekçelendirerek açıklamaları sağlanır.

“A.4.4. Metnin ana düşüncesi ve yardımcı düşüncelerini belirler.” kazanımına yöneliktir. Burada öğrencilerin düşün-
celerinden hareketle en uygun ana fikir bulunur. Metindeki yardımcı düşünceler ortaya konur. Öğrencinin bir eserde
verilen mesajın belirlenmesiyle ile ilgili tartışmaya katılması amaçlanmıştır. Böylece öğrenciden eleştirel düşünme,
karar verme ve iletişim becerisini geliştirmesi beklenmektedir.

148
148