Page 151 - Öğretim Programı Okuryazarlığı Öğretmen Rehber Kitabı

EK 2: Türk Dili ve Edebiyatı 10 (Anı) Ders Planı Örneği Öğretim Programı Okuryazarlığı

Etkinlik 6
Türk Dili ve Edebiyatı 10 Ders Kitabı’nın 254. sayfasındaki “Metni Anlama Çözümleme” bölümünün 9. sorusu-
nun öğrenciler tarafından çözümlenerek kitaptaki şemaya yazılması istenir.

9. Metinde kullanılan anlatım biçimleri ve düşünceyi geliştirme yollarını bularak aşağıdaki şemaya yazınız.

Anlatım Biçimleri

Düşünceyi Geliştirme Yolları

Öğrencilere “anlatım biçimleri ve düşünceyi geliştirme yolları ” bireysel olarak buldurulur. Bulunan cümleler
sınıfta paylaşılır.
Etkinlik 7
Hazreti Ali’nin savaşları, Battal Gâzi, Kara Davut… elime nereden geçtiğini bilemediğim kitaplar. Âşık Garib’e,
Kerem hikâyesine yeğ tuttuklarım bunlardı. Geceleri aile arasında okunan romanlar bile, örneğin Hayber Kale-
si önünde Hazreti Ali’nin gösterdiği yiğitlik hikâyeleri kadar coşku uyandırmazdı bende.
…
2-KEŞFETME gusuyla doluydum. Peygamber hazretleri bir hurma ile bir orduyu doyuruyor, bir parça suyla herkesi kandırı-
Şevahidünnübüvve… Peygamberimizin gösterdiği mucizelerin hikâyesiydi. Çocukluğumda güçlü bir din duy-

yordu. Ama ben bir türlü doymuyor, kanmıyordum. Taze, titrek, derin bir duyguyla hep daha çoğunu, hep daha
çoğunu…
Hazreti Ali’nin yiğitlikleri, Battal Gâzi hikâyeleri, Kara Davut’un serüvenleri, peygamberlik mucizeleri, Nesimî
büyüklükleri…
Metinde geçen yukarıdaki bölüm okunarak halk hikâyelerindeki kahramanların geçmişte toplumun ihtiyaç
duyduğu insan tipini yansıtmak için kurgulanıp kurgulanmadığı öğrenciler tarafından beyin fırtınası tekniği ile
tartışılır.
Etkinlik 8
Öğretmen, öğrencilerden okudukları metinden hareketle dönemin sosyal ve kültürel yapısıyla ilgili bölümlere
örnekler vermelerini ve çıkarımlarda bulunmalarını ister.

Sosyal yaşantı: Ahmet Mithat Efendi’nin romanları okunurken annemle babam arasında küçük tartışmalar
olurdu. Mithat Efendi, anlattığı hikâyeyi yarıda kesip başka konulara atlar, bilgiler vermeye girişirdi.
Monte Kristo’lar, Hasan Mellâh’lar, Hüseyin Fellâh’lar ve adlarını şimdi unutmuş olduğum daha birçok roman…
Yaylalarda, ormanlarda, kırlarda gezer, koşar, tehlikelere atılır, derin derin yaşardım. O yıllarda yayımlanan
romanlar on altışar sayfalık formalar halinde, haftada bir kez, Perşembe günleri çıkardı. Artin adında, bir gözü
kör bir dağıtıcı tanımıştım. Artin bana güvendiği için bir alacak-verecek hesabı açmıştı.
Cebir öğretmenimiz Boyacıyan Efendi, ders anlatışının tekdüzeliği için de ara sıra kendi kendisiyle konuşur
gibi şöyle derdi:
- 640 Hüseyin Cahit Efendi gene siyasa ile uğraşıyor.!
“A.4.8. Metinde millî, manevi ve evrensel değerler ile sosyal, siyasi, tarihî ve mitolojik ögeleri belirler.” kazanımına yö-
neliktir. Öğrencilerin metinden örnekler vererek millî, manevi ve evrensel değerlere ulaşmaları beklenmektedir.

Beyin fırtınası tekniği kullanılarak yeni fikirler ortaya koyulması amaçlanmaktadır. Öğrencilerden fikirlerini özgürce ve ön
yargılara takılmadan belirtmeleri, yaratıcı düşünme becerilerini geliştirmeleri beklenmektedir.

Din kültürü ve ahlak bilgisi dersinin “Din ve Hayat” ünitesiyle ilişkilendirilir. İslam dininin kültür, sanat ve düşünce hayatı
üzerine etkilerini düşündürmek amaçlanmıştır.

“A.4.5. Metindeki anlatım biçimlerini, düşünceyi geliştirme yollarını ve bunların işlevlerini belirler.” kazanımına yönelik
etkinliktir. Öğrenciden öğretici metinlerde açıklayıcı, tartışmacı anlatım biçimlerinin yanında öyküleyici, betimleyici anla-
tım biçimlerinin de kullanılabildiğini ve düşünceyi geliştirme yollarına başvurulduğunu belirlemesi beklenmektedir.

149 149