Page 250 - Öğretim Programı Okuryazarlığı

EK 3: Biyoloji 10 (10.3.2.3.-Yaratma) Ders Planı Örneği Öğretim Programı Okuryazarlığı

ÇİN’İN YAPAY GÜNEŞİ
Kasım ayında, Çinli araştırmacılar, Deneysel Gelişmiş Süper İletken Tokamak (EAST) –gerçek Güneş’in enerji
üretmek için kullandığı nükleer füzyon sürecini taklit etmek için tasarlanmış bir “yapay güneş” reaktörünün
100 milyon santigrat derece elektron sıcaklığına ulaşarak bir dönüm noktasına ulaştığını açıkladılar. Şimdi ise,
yetkililer bu yıl yeni bir yapay güneş inşaatını tamamlayabileceklerini söylüyorlar. Bu cihazı iyon sıcaklığında
bir kilometre taşı olarak görüp, nükleer füzyonun gücünden yararlanmaya bizi bir adım daha yaklaştırdığını
ifade ediyorlar.

Çin Ulusal Nükleer Anonim Şirketi yetkililerinden Duan Xuru, Çin Halkı Siyasi Danışma Konferansı’nın yıllık otu-
rumunda, mühendislerin ülkenin 2019’da HL-2M Tokamak’taki inşaatını tamamlayacağını açıkladı.

Global Times’a göre Duan şu ifadelerde bulundu:
“Yapay güneşin plazması esas olarak elektronlardan ve iyonlardan oluşur. Ülkenin mevcut Tokamak cihazları
1-EMPATİ KURMA çekirdek plazmasında 100 milyon derecenin üzerinde bir elektron sıcaklığına ve cihazda enerji üreten iyon ise

50 milyon santigrat derecelik iyon sıcaklığa ulaşmıştır.”
Duan’a göre, HL-2M Tokamak, gerçek Güneş’in iyon sıcaklığından yaklaşık yedi kat daha sıcak olan 100 milyon
santigrat derece iyon sıcaklığına ulaşabilecek. Bu durum Global Times’a göre nükleer füzyondan yararlanma
hedefine ulaşmak için üç zorluktan birinin aşıldığı anlamına geliyor. Eğer tüm bu söylenenler gerçekleşirse,
cihaz gelecekteki nükleer füzyon reaktörleri için bir şablon olarak hizmet edebilir ve sınırsız temiz enerji rüya-
sına bir adım daha yaklaştırabilir.

SORULAR
1. Metinde geçen enerji üretimine neden yapay güneş ismi verildiğini tartışınız?
2. Tasarlanan füzyonun, 1986 Çernobil faciasında olduğu gibi bir sızıntı üretmiyor olmasının önemini belir-
tiniz.

3. Bu sistemin oluşturduğu kirliliği ve fosil yakıtların çevre kirliliğine etkisini karşılaştırınız? Çevreye zararı
daha az olan bir yöntem keşfedilmiş mi? Araştırınız.

Öğrenciler fikirlerini belirtirler. Bu soru ile kimya dersinde bulunan ‘’Çevreye zarar veren kimyasal kirleticilerin
etkilerinin azaltılması konusunda çözüm önerilerinde bulunur.” kazanımı ile ilişkilendirebilmelerine de olanak
sağlar.

Bu soru-cevap tekniğinde öğrencilere geçmişte yaşanan büyük bir çevre felaketi hatırlatılır. Benzer bir fela-
ketin ülkemizde ve dünyada tekrar yaşanmaması için nelerin yapılması gerektiğinden yola çıkarak öğrencide
sorumluluk ve vatanseverlik bilincinin gelişmesi amaçlanır.Ayrıca burada kazanımın b maddesinin (b. Yerel ve
küresel boyutta çevreye zarar veren insan faaliyetlerinin tartışılması sağlanır) işlenmesi sağlanır.

Fikir üretme ve değerlendirmenin amaçlandığı tartışma sürecinde sınıfın tamamı tartışmaya katılacak ve kısa
süre içinde tüm grubun fikirleri alınacaktır. Olaylara çok yönlü, ön yargısız, tarafsız bakabilmeye yönelik tutum
geliştirmeleri sağlanmaya çalışılır. Böylece çıkarım yapma alan becerisi de işe koşulmak istenmiştir.

Çevre kirliliğinin azaltılması ve daha yüksek miktarda enerji üretilmesini amaçlayan bu çalışma fizik ve mate-
matik alanlarındaki çalışmalar ile kazanımın ‘’ c. Çevre kirliliğinin önlenmesinde biyolojinin diğer disiplinler ile
nasıl ilişkilendirildiğine örnekler verir.’’ maddesini karşılamaktadır.

249
249