Page 33 - ANTRENMAN BİLGİSİ 12

2.2. Antrenmanın Etkileri Antrenmanın Organizmaya Etkileri

Antrenman, oksijenli (aerob) ve oksijensiz (anaerob) ka- Kas Sistemine Etkileri
pasiteyi artırır ve vücutta biriken laktik asit miktarını azaltır. • Kas hacim artışı (hipertrofi) olur.
Antrenman sayesinde vücudun iskelet kas bütünlüğü sağ- • Kas-lif çapının artışı ile kas kuvveti artar.
lamlaştırılır. Böylece yapılan branşa uygun vücut kompo- • Kas içindeki depolarda oksijen artar.
zisyonu gerçekleştirilir. Vücut koordinasyonu sağlanır. Psi- • Aerobik ve anaerobik enzim düzeyleri artar.
kolojik, zihinsel, motorik, teknik ve taktik özellikler geliştirilir • Kaslarda kullanılan enerji kaynağı artar.
(Görsel 2.10). • Kaslarda bulunan sinir sistemi ağı gelişir.
Görsel 2.10: Antrenmanlı sporcu • Kaslarda oluşan laktik aside karşı dayanıklılık geliştirerek
Antrenmana Uyum yorgunluğa karşı direnç oluşturur (Görsel 2.12). Görsel 2.12: Kas yapısı

Düzenli antrenmanların etkileri sonucunda organizma deği-
şen koşullara adaptasyon sağlar. Bu süreç antrenmana uyum Dolaşım Sistemine Etkileri
olarak tanımlanır. Sporcu kendi organlarının işlevlerini seçmiş • Kalpte karıncık büyümesi (ventriküler hipertrofi) yaşanır.
olduğu branşın gereklerine uydurmaya çalışır. Uyum süresi • Sporcu kalbi, sporcu olmayan bir insana göre daha büyüktür.
uzadıkça elde edilen verim düzeyinde de artış sağlanır. Yük- • Antrenmansız normal bireylerde kalp ağırlığı 300-350 gr iken
sek düzeyde yüklenmeler organizmada bir değişime sebebiyet sporcularda bu ağırlık 500 gr kadardır (Hollmann).
verir. İlgilenilen branş ne kadar karmaşık ve zorsa uyum süresi • Antrenmansız normal bireylerde kalp sol karıncık duvar çe-
o kadar fazladır (Görsel 2.11). Bu uyum sürecinde genel olarak peri 5-7 mm iken sporcularda 7-15 mm arasında değişir.
tüm sporcularda sinir-kas (nöro-muscular), kalp-kan-dolaşım ve • Kalbin vücuda dakikada pompaladığı kan hacminde artış
biyokimyasal yapılarda değişimler görülür (Astrand ve Rodahl, sağlanır. Görsel 2.13: Kan
1970; Matthews ve Fox, 1976). Fiziksel gelişimle bağlantılı • Antrene olmuş bireylerde nabız artışı antrene olmamış bireylere göre daha azdır.
olarak psikolojik farklılıklar da ortaya çıkar. Görsel 2.11: Antrenmana uyum • Dinlenme durumunda nabız zamanla normalin altına iner.
Yapılan antrenmanın çeşidine göre adaptasyonlar farklılık gösterir. Örneğin anaerobik antrenmanlar
kasta bulunan enerji depolarının artışını sağlayarak kas gücünün gelişimine katkıda bulunur. Organizmanın • Dinlenme durumunda dayanıklılık sporcularında kalp frekansı 30-40 atım/dk., mukavemet kayakçıla-
asit-baz dengesinin toleransını geliştirerek belirli bir süre laktik asit ortamında çalışılmasına yardımcı olur. rında 28 atım/dk. ya kadar düşmektedir [Hollmann-Hettinger (Hetinga)].
Enerji depolarının tam anlamıyla kullanımını sağlar. Aerobik dayanıklılık antrenmanlarında ise kalp-damar • Antrenman sonrası nabzın normale dönüşü antrenmansız bireylere göre daha hızlıdır.
sistemini ve kasların daha çok ATP sentezlemesini geliştirir. • Hemoglobin sayısı artışı ile oksijen taşıma kapasitesi artar (Görsel 2.13).

İskelet Sistemine Etkileri
• Kemik enzim etkinliklerinde artış görülür.

2. ETKİNLİK ANTRENMANIN VÜCUT ÜZERİNDEKİ ETKİSİ • Kemik, eklem ve tendonlar kuvvetlenir. Böylece kemikte kırılmaların önüne ge-
çilebilir.
Antrenmanın insan vücuduna etkilerini bilişim teknolojilerinden yararlanarak araştırınız. Elde • Kemik hacim büyümesi (hipertrofi) olur.
ettiğiniz bilgileri aşağıdaki boşluğa yazarak öğretmeniniz gözetiminde arkadaşlarınızla paylaşınız. • Eklemlerde kıkırdak dokusu incelir (Görsel 2.14).
..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................. Solunum Sistemine Etkileri Görsel 2.14: İskelet
.................................................................................................................................................................. • Derin nefes alma alışkanlığı oluşur.
.................................................................................................................................................................. • Derin nefes alınıp verilirken alınıp verilen havanın toplam
..................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................. miktarı (vital kapasite) artar.
.................................................................................................................................................................. • Akciğerlerdeki alveollerden hücreler arası kılcal damarla-
.................................................................................................................................................................. ra gaz geçirgenliği (difüzyon) artar.
.................................................................................................................................................................. • İlgilenilen spor braşına göre nefes alış verişi bir düzene Görsel 2.15: Akciğerler
.................................................................................................................................................................. girer.
.................................................................................................................................................................. • Solunumla ilgili kaslar gelişim göstererek daha çok kuvvetlenir.
• Sigara vb. zararlı maddelerin vücutta bıraktığı zararlı etkilerin akciğerden temizlenmesine yardım
eder. Böylece akciğer kanserine karşı korunma gerçekleşir (Görsel 2.15).

30 31