Page 80 - BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR TARİHİ 12

İlk Türk güreşlerini Batı medeniyetindeki güreşlerden ayıran birçok özellik bulunmaktadır. Türk-
lerde namahrem yerlerin her zaman giyimli ve kapalı olmasına dikkat edilir fakat Batılıların çıplak güreş-
tikleri bilinmektedir. Diğer bir ayırıcı özellik ise geleneksel tarzda yapılan Türk güreşlerinin hepsinde mü-
zik bulunmasıdır. Diğer toplumlarda bu gelenek sadece İranlılarda görülür, bunun da Türklerden geçmiş
olduğu bilinmektedir (Görsel 3.50).

Görsel 3.50: Güreş davulcusu
Türklerde asırlardır önemini hiç kaybetmeden yapılagelen güreş sporu, Türklerin İslamiyet’i ka-
bulünden sonra millî spor olma hüviyeti kazanmıştır. Halife Hz. Ali’nin cenklerini anlatan menkıbelerde
savaşlar sırasında yapılan güreşlerden söz edilmektedir. Hz. Hamza ise günümüzde yapılmakta olan ka-
rakucak güreşlerinin ve yağlı güreşlerin dualarında pehlivanların piri olarak anılmaktadır. Günümüzde
Türk yağlı güreşçilerinin giydikleri kispeti, İskit Türklerine ait bir kemik avadanlık üzerine işlenen güreşçi
figüründe görmek mümkündür.
Güreş, Osmanlı Devleti’nin her döneminde ve tüm sınırları içerisinde sevilen bir spor olmuştur.
Osmanlı padişahlarından Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul’da ve Edirne’de güreş tekkeleri yaptırdığı ve
bu tekkelerde 300’den fazla güreşçiye idman yaptırıldığı bilinmektedir. Ayrıca birçok padişahın ve bey-
lerin güreş yaptıkları, yetenekli güreşçilerin yüksek mevkilerde görev aldıkları görülmüştür. Bilhassa Sul-
tan Abdülaziz ve IV. Murat devirlerinde Kırkpınar güreşlerinde başarı gösteren pehlivanlar, saraya alınıp
güreş çalışmalarını orada sürdürmüşlerdir.

TÜRK
ATASÖZLERİ

Orta Asya Türk halklarının atasözleri ve deyimlerinde pehlivan kelimesi sık sık geçmektedir.
Palvağa on tersi birdey (Pehlivana ters, yüz birdir.).
Balvandıgtı al al biledi, mırzalıgtı mal biledi (Pehlivanlık güçtendir, efendilik maldandır.). Kazak atasözü
Gaharını yuvdan, palvan (Kahrını gizleyen, pehlivandır.). Türkmen atasözü

78 TÜRK TARİHİNDE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR