Page 25 - SPOR VE BESLENME 11

1.2.1.2. Karbonhidrat Çeşitleri

Karbonhidratlar yapılarına göre iki gruba ayrılır. Bunlar basit karbonhidratlar (şekerler) ve bileşik ya da komp-
leks karbonhidratlardır.
Basit karbonhidratlar, sindirime geçmeden bağırsaklarda 15-20 dakika içerisinde emilerek hızlı bir şekilde
kana karışan şeker türüdür. Kan şekerinde ani bir yükseliş ve hızlı bir düşüşe sebep olur. Sindirime geçerken oldukça
kolay bir şekilde ayrılan basit karbonhidratlar, organik yapısı gereği direkt enerji olarak kullanılır. Basit karbonhidrat-
lara örnek olarak çay şekeri, akide şekeri, karamel, lokum, meyvelerde bulunan şeker, süt şekeri, bal, reçel, marmelat,
pekmez, tahin helvası ve çikolata verilebilir (Görsel 1.15).

Görsel 1.15: Basit karbonhidratlar

Bileşik karbonhidratlar ise sindirimleri 3-4 saat kadar sürebilen karbonhidratlardır. Yavaş sindirimi nedeniyle
kana karışması daha uzun sürmektedir ve daha uzun süreli enerji sağlamaktadır. Kan şekeri üzerinde ani dalgalanma-
ya sebep olmaz. Tahıllar, kuru baklagiller ve sebzeler bileşik karbonhidrat çeşitleridir (Görsel 1.16).

Görsel 1.16: Bileşik karbonhidratlar

Tüm karbonhidrat çeşitleri, glikoza dönüştürülerek enerji için kullanılır. Karbonhidratların temel şekli olan
glikoz, kanda bulunduğu için de çoğunlukla "kan şekeri" olarak adlandırılır.
Sağlıklı beslenme ve sportif performans açısından karbonhidratların günlük tüketiminin %85’i bileşik kar-
bonhidrat içeren besinlerden (tahıl ürünleri, sebzeler ve kuru baklagiller), %15’i ise basit karbonhidrat içeren besinler-
den (şeker ve şeker türevleri, şeker içeren içecekler, bal, reçel vb.) oluşmalıdır (Görsel 1.17).

Görsel 1.17: Basit ve bileşik karbonhidratlar

BESLENME VE BESİN ÖGELERİ 23