Page 40 - SPOR VE BESLENME 11
P. 40

1.2.2.3. Yağların Çeşitleri

                 Yağ asitleri, doymuş ve doymamış yağ asitleri olarak iki gruba ayrılır. Yapısında çift bağ bulunmayanlara doy-
         muş yağ asitleri, çift bağ bulunanlara da doymamış yağ asitleri denir.

           Doymuş Yağ Asitleri
                 Doymuş yağlar, genellikle katı veya yarı katı hâldedir. Hidrojen bakımından zengin oldukları için karbon
         atomları arasında çift bağ bulunmayan yağ asitleridir. Katı yağların büyük bir kısmı hayvansal  ürünlerdir. Doymuş yağ
         asitleri ile tek derecede doymamış yağ asitleri, insan vücudunda sentez edilir. Önemli doymuş yağ asitleri; bütirik asit
         (Tereyağında bulunur ve ona has lezzetini verir.), laurik asit, miristik asit, palmitik asit, stearik asit ve araşidik  asittir
         (Görsel 1.33).










           a) Tam yağlı sütten elde edilmiş ürünler   b) Koyun eti                     c) Dana eti
                     (tereyağı)                    (içyağı, kuyruk yağı)                (içyağı)












                  ç) Tavuk, hindi derisi              d) Palm yağı                 e) Hindistan cevizi yağı
                                                     (palmiye yağı)

                                             Görsel 1.33: Doymuş yağlar içeren ürünler

                 Doymuş yağların gereğinden fazla tüketilmesi, kalp ve damar sağlığını olumsuz yönde etkiler.  Doymuş yağ
         asitleri; obezite, insülin direnci, diyabet gibi hastalıkların oluşumuna yol açabilir. Bu nedenle doymuş yağların alınan
         toplam yağ miktarının %10’u kadar olması gerekir.



           Doymamış Yağ Asitleri
                 Vücudun en zorunlu ihtiyaç duyduğu yağ asitleridir. Oda sıcaklığında sıvı hâlde bulunur. Aynı zamanda
         bitkisel yağlar olarak da bilinir. Doymamış yağ asitleri, tekli ve çoklu doymamış yağ asitleri olarak ikiye ayrılır.
          Tekli Doymamış Yağ Asitleri: Yapısında tek çift bağ bulunan yağ asitleridir. En önemli tekli doymamış yağ asidi oleik
          asittir. Oleik asit, vücut tarafından yapılabilmektedir. Tekli doymamış yağlar zeytinyağı, kanola yağı, palm yağı (palmiye
          yağı), susam yağı, fındık yağı, avokado yağı gibi yağlardır (Görsel 1.34). Bu yağlar, oda sıcaklığında sıvı hâldeyken buzdola-
          bına konulduğunda ya da oda sıcaklığından daha düşük sıcaklıklara maruz kaldığında yavaş yavaş katılaşır.
















             a) Zeytinyağı       b) Kanola yağı     c) Susam yağı       ç) Fındık yağı       d) Avakado yağı

                                               Görsel 1.34: Tekli doymamış yağlar



      38  BESLENME VE BESİN ÖGELERİ
   35   36   37   38   39   40   41   42   43   44   45