Page 48 - SPOR VE BESLENME 11
P. 48

1.2.3.3. Proteinlerin Çeşitleri

                 Bileşim ve çözünürlüklerine göre proteinler; basit proteinler, bileşik (konjuge) proteinler ve türev proteinler
          olmak üzere üçe ayrılır.
           Basit proteinler

                 Belirli aminoasitlerden meydana gelmiş ve bazı özellikler kazanmış önemli protein gruplarıdır. Esas yapı taş-
         ları olan aminoasitlerden oluşmaktadır. Basit proteinler belirli ara basamaklar üzerinden hidroliz ile (su ile bileşiklerin
         kendilerini oluşturan kısımlarına ayrılması) aminoasitlere parçalanırlar.
         1. Albuminler: Hayvansal ve bitkisel organizmalarda yaygın halde bulunan albuminler, saf suda ve seyreltik tuz solüsyon-
         larında erir. İnsan serumunda bulunan albumine serum albumin, yumurtada bulunan albumine avolbumin, kasta bulu-
         nan albumine miyojen, sütte bulunan albumine laktalbumin denir (Görsel 1.39).







                                   a) Yumurta                                  b) Süt
                                                  Görsel 1.39: Albüminler
          2. Gluteinler: Bitkisel proteinlerdir. Patates, soya, bezelye, mercimek ve buğdayda bulunur (Görsel 1.40). Buğdayda buluna-
          na gliadin denir.







              a) Patates        b) Soya fasulyesi     c) Bezelye           ç) Mercimek         d) Buğday

                                                   Görsel 1.40: Gluteinler
          3. Prolaminler (gliadinler): Tahılda bulunan düşük kaliteli proteinlerdir. Mısır proteini olan “zein” ve buğday proteini
          olan “gliadin” bir prolamin grubudur.
          4. Protaminler: Hayvansal proteinlerdir. Yumurta, süt, et, sakatat, tavuk eti ve balıkta bulunur (Görsel 1.41). En basit
          ve doğal hayvansal proteindir. Suda ve seyreltik amonyak çözeltileri ile asit, baz çözeltilerinde çözünür. Özellikle balık
          spermasında bulunur.











            a) Yumurta     b) Süt         c) Dana eti    ç) Sakatat (böbrek)   d) Tavuk         e) Balık

                                                  Görsel 1.41: Provitaminler

          5. Globulinler: Suda çözünemez, seyreltik, nötral tuz çözeltilerinde çözünür. Yumurtada ovoglobulin, insan serumun-
          da serum globulin halinde bulunur.
          6. Skleroproteinler: İnsan ve hayvan organizmasının proteinleridir. Kollajen, elastin ve keratin başlıca skleroprotein-
          lerdir.







                    a) Dana eti                        b) Tavuk                        c) Balık
                                                 Görsel 1.42: Sklero proteinler

          7. Histonlar: Bazik özelliktedir. Hücre çekirdeğinin %11’ini oluşturur.



      46  BESLENME VE BESİN ÖGELERİ
   43   44   45   46   47   48   49   50   51   52   53