Page 64 - SPOR VE BESLENME 11

B12

VİTAMİNİ
Kobalamin

FAYDALARI

Kan hücrelerinin yapımında kullanılır. Sinir sisteminin düzenli çalışmasını sağlar. Protein metaboliz-
masında etkilidir. Kırmızı kan hücresinin yapımında rol oynar. Kas ve kemik yapısına katkı sağlar. Folik
asit ile birlikte etki eder. Folik asit (B9 vitamin) yoksa B12 etkili olmaz, B12 yoksa folik asit etkili olmaz.

EKSİKLİĞİ VE FAZLALIĞINDA
NELER OLUR?

B12 vitaminin bağırsaklardan emilimi için mideden özel bir madde sentezlenir. Dolayısıyla B12’nin
emilebilmesi için midenin sağlam olması gerekir. Bu vitamin eksikliğinin kansızlık, sinirlilik, sıkıntı, bık-
kınlık, baş ağrısı, soluk alamama, solgunluk, enfeksiyonlara karşı düşük direnç ve bacaklarda güçsüz-
lük ya da duyu azalması, uyuşma, ağrı, yorgunluk gibi belirtileri olur. B12 eksikliğinde "megaloblastik
anemi" adı verilen ve tedavi edilmezse öldürücü olan bir kansızlık hastalığı ortaya çıkar. B12, folik
asitle birlikte çalıştığı için folik asit eksildiğinde de aynı hastalık meydana gelir. Dolayısıyla hastalığın
hangisinin yetersizliğinden kaynaklandığını anlamak ancak tahlil yapmakla mümkün olur. Uzun süren
yetmezlikte sinir dejenerasyonu ve geri dönüşümü olmayan nörolojik hasarlar ortaya çıkar. İntrinsik
faktör eksikliğinde de emilemediği için yine eksikliği ortaya çıkar. Bu olumsuzluklar giderilmezse "per-
nisiyöz anemi" adı verilen yine öldürücü bir hastalık oluşur.
Fazlalığında vücudun farklı yerlerinde kaşıntı, kalpte ritim bozukluğu, baş ağrısı ve sersemlik görülür.

HANGİ BESİNLERDE
BULUNUR?

Karaciğer, böbrek, balık eti, yumurta, süt ve süt ürünlerinde bulunur. Depo hâldeki B12 vitamini vü-
cudun birkaç yıllık ihtiyacını karşılayacak kadardır. B12 vitamini bitkilerde bulunmadığından vegan
bireyler, dönem dönem B12 ihtiva eden gıdalardan yemek zorundadır (Görsel 1.56).

a) Karaciğer b) Böbrek c) Balık

ç) Süt ürünleri d) Yumurta
Görsel 1.56: B12 vitamini içeren besinler
GÜNLÜK
GEREKSİNİM
MİKTARI

Günlük ihtiyacı, 2 mcg’dır.

62 BESLENME VE BESİN ÖGELERİ