Page 96 - SPOR VE BESLENME 11

2.2. SPORCULARDA

YETERLİ VE DENGELİ BESLENME

HAZIRLIK SORULARI

1. Yeterli ve dengeli beslendiğinizi düşünüyor musunuz? Arkadaşlarınızla tartışınız.
2. Profesyonel sporcuların egzersiz öncesi beslenmelerini araştırarak arkadaşlarınızla yorumlayınız.
3. Egzersiz esnasında nasıl beslenme yapılabileceğini araştırınız.
4. Egzersiz sonrasında hangi saatlerde, hangi besinleri tükettiğinizi tartışınız.

Sporcuların performansını etkileyen temel faktörler; genetik yapı, uygun antrenman programı ve dengeli
beslenmedir. Beslenme, sporcuların bilgi sahibi oldukları takdirde kontrol altında tutabilecekleri ve performanslarını
olumlu yönde artırabilecekleri etkenlerden sayılmaktadır. Sporcular için yeterli ve dengeli beslenme, sadece yarışma-
dan bir hafta veya bir gün önce uygulanan diyet değil tüm yıl boyunca devam eden bir program şeklinde olmalıdır.
Yeterli ve dengeli beslenmenin sporcu başarısında büyük önemi vardır. Yeterli ve dengeli beslenen bir spor-
cunun diğer sporculara göre avantajları şu şekilde sıralanabilir:

1. Performansı daha yüksektir.
2. Yapılan antrenmanın etkinliği maksimum düzeydedir.

3. Üst düzey konsantrasyon ve dikkate sahiptir.
4. Hastalığa yakalanma ve sakatlanma oranı düşüktür.
5. Toparlanma süresi kısadır.
6. Büyümesi ve gelişmesi beklenen düzeydedir.
7. Vücut ağırlığı ve vücut yağı önerilen sınırlarda veya bu sınırlara yakındır.

Sporcuların enerji ve besin gereksinimleri yaş, cinsiyet ve spor dalları açısından farklılık göstermekle birlikte
temel beslenme kuralları tüm sporcular için benzerdir.
Sporcu beslenmesi düzenlenirken sporcunun boyu, vücut ağırlığı, vücut yağ yüzdesi, beslenme bilgi düze-
yi, beslenme alışkanlıkları, sağlık durumu, sosyal ve ekonomik koşulları dikkate alınmalıdır. Hazırlanacak beslenme
programı; sporcunun cinsiyetine, yaşına ve günlük fiziksel aktivitesine uygun olmalıdır. Bununla birlikte uğraştığı spor
dalının antrenman ve müsabaka dönemlerine yönelik düzenlemeler yapılmalı, sporcunun kendisi için gerekli besinleri
yeterli ve dengeli biçimde alması sağlanmalıdır (Görsel 2.5, 2.6).
İyi bir beslenme, sporcularda üst düzeyde sağlıklı bir bünye oluşturduğu gibi yağsız vücut kitlesinde artış, dü-
şük yağ yüzdesi ve antrenmanlara uyum sağlar. Bununla birlikte müsabaka öncesi, sırası ve sonrasındaki uygun besin
seçimleri de performansı artırmakta ve toparlanmayı kolaylaştırmaktadır.

Görsel 2.5: Besin maddeleri Görsel 2.6: Dengeli beslenme

94 ENERJİ TÜKETİMİ VE BESLENME