Page 23 - Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Öğretim Programları Okuryazarlığı Öğretmen Klavuz Kitabı

TÜRKIYE YÜZYILI MAARIF MODELI ÖĞRETIM PROGRAMLARI

• Öğretim programlarının hazırlanma sürecinde ortaya konan sistem düşüncesi, erdem-değer-eylem
çerçevesi ve sosyal-duygusal öğrenme becerileri hedeflenen bütüncül eğitim anlayışının tamamlayıcıları
olarak düşünülmelidir.

• Bütüncül programlarda somut ve gözlemlenebilir öğrenme kanıtlarına yer verilerek ölçme değerlendirme
süreçleri daha nesnel ve açık hâle getirilmiştir. Kullanılan ölçme değerlendirme yaklaşımları aracılığıyla
tanılayıcı, biçimlendirici ve düzey belirleyici değerlendirme yöntemleri arasında denge sağlanmıştır.

• Uygulayıcının beceri geliştirme sürecine eklenen yansıtmalar aracılığıyla daha sonra yapılacak
uygulamaların iyileştirilmesini kolaylaştıran öğretmen yansıtmalarına yer verilmiştir.

• Öğretim programlarında bütüncül eğitim anlayışının ayrılmaz parçası olarak bilimsel, teknolojik ve
ekolojik gelişmelere dikkat çekilmiş, böylece öğrenciler bilim ve teknolojinin sadece üreticisi değil,
yöneticisi olmaya da teşvik edilmiştir.

• Programların uygulama süreçlerinde okul temelli planlama bileşeninin ve yerel / bölgesel eğitim
ihtiyaçlarının dikkate alınması, bu konuda öğretmenlerin iş birliği yoluyla karar alması gerekmektedir.
Dolayısıyla programlarda belirtilen ders saatleri, her ders özelinde ihtiyaçlar doğrultusunda yeniden
düzenlenebilir.

• Öğretmenler öğrencinin kendi ilgi alanlarını keşfetmesi, yeteneklerini geliştirmesi ve toplumsal bilince
sahip, aktif birer vatandaş olması için program dışı etkinlikler tasarlayabilir. Bu yolla öğrencilerin okul
dışında farklı öğrenme deneyimleri yaşamasına da fırsat verilebilir..

1.4.1. ÖĞRENME ÇIKTILARI ÇERÇEVESİ
1.4.1.1. Kavramsal Beceriler
Kavramsal beceriler, soyut ve karmaşık düşüncelerin somut eylemlere veya eylemsel boyuta dönüştürülmesin-
de ortaya çıkan zihinsel süreçlere ait ürünlerdir. Bu beceriler, somut olmayan kavramları anlamak, analiz et-
mek, sentezlemek ve uygulamak için gereken becerileri ifade eder. Örneğin problem çözme sürecinde kavram-
sal becerilerin kullanılması gerekebilir. Bireyler bu durumda öncelikle problemi anlamak için soyut kavramları
analiz etmeli ve gerekli bağlantıları kurmalıdır. Daha sonra problemin çözümü için uygun stratejiler geliştir-
meli ve bu stratejileri eyleme dönüştürmelidir. Bu süreçte soyut fikirlerin somut eylemlere dönüştürülmesi ve
kavramsal becerilerin etkili şekilde kullanılması gerekir. Bu beceriler bireylerin sadece bilgi edinmesine değil,
beceri kazanmasına ve bilgiyi eylemsel boyuta taşımasına da yardımcı olur. Böylece hem günlük yaşamda hem
de iş hayatında başarılı olmaya katkı sağlar.
Kavramsal beceriler, temel, bütünleşik ve üst düzey düşünme olmak üzere üç farklı boyutu içerir.

ÜST DÜZEY
KAVRAMSAL TEMEL BÜTÜNLEŞİK DÜŞÜNME
BECERİLER BECERİLER BECERİLER BECERİLERİ

İnfografik: Kavramsal beceriler

Kavramsal beceriler ifadesiyle temel, bütünleşik ve üst düzey düşünme becerileri arasındaki ilişki vurgulanır.
Temel beceriler bütünleşik becerilerin, temel ve bütünleşik beceriler ise üst düzey düşünme becerilerinin
oluşturulmasına zemin hazırlar. Bir başka deyişle karmaşık problemleri ele almak ve derinlemesine analiz
etmek için gerekli olan beceriler; temel, bütünleşik ve üst düzey becerilerin geliştirilmesiyle sağlanır.
23