Page 36 - Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Öğretim Programları Okuryazarlığı Öğretmen Klavuz Kitabı

ÖĞRENME ÇIKTILARI VE KİM.10.2.1. Çözünme sürecine ilişkin bilimsel model oluşturabilme
SÜREÇ BİLEŞENLERİ
a) Çözünme sürecini temsil etmek için basit tanecik modelleri geliştirir.
b) Çözünme sürecine ilişkin modelleri bilimsel modellerle karşılaştırır.
KİM.10.2.2. Farklı maddelerin birbiri içinde çözünebilirliğini kanıt kullanarak açıklayabilme
a) Farklı maddelerin birbiri içinde çözünmesi ya da çözünmemesi durumuna ilişkin
ölçütler (çözücü ve çözünenin polar/apolar veya iyonik/moleküler olması) belirler.
b) Çözünme sürecine yönelik verileri kullanarak çözünme ya da çözünmeme durum-
larını açıklayacak şekilde veri seti oluşturur.
c) Farklı maddelerin birbiri içinde çözünme ya da çözünmeme durumunu kanıtlara
dayalı olarak açıklar.
KİMYA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
a) Çeşitli maddelerin suda çözünme olayını ayırt etmek için ölçütler (çözücü ve çözü-
nenin etkileşimleri ve sembolik gösterimleri) belirler.
e l r i l e
m a y e v k i n
o y i ( e r e l t ü
ç l ö i ğ i d
b) öÇ
m
n
ü z
b ı n ı y a l o e
2. TEMA: ÇEŞİTLİLİK
göre ayrıştırır.
c) Belirlediği ölçütleri kullanarak çözünme olaylarını gruplandırır.
Bu tema Çözeltiler bölümünden oluşmaktadır. Bu temada öğrencilerin çözünme sürecine
ilişkin bilimsel model oluşturmaları, farklı maddelerin birbiri içinde çözünebilirliğini kanıt
ç) Oluşturduğu grup adlandırmalarını bilimsel karşılığı ile kıyaslar.
KİM.10.2.4. Çözeltilerin molar derişimine ilişkin tümevarımsal akıl yürütebilme i k a y e v l e s k i z i f , r e l ü k e l o m ) l a s a y
tümevarımsal akıl yürütmeleri, çözünürlük kavramına ilişkin operasyonel tanımlama yap-
a) Çözeltilerin molar derişimine ilişkin keşfettiği örüntüyü matematiksel olarak mo-
maları, çözünürlüğe etki eden faktörleri belirlemeye yönelik kanıt kullanmaları, çözeltile-
deller.
b) Matematiksel modelini yeni çözeltilerin verileri üzerinde test eder.
noktasına etkisini belirlemeye yönelik hipotez oluşturmaları amaçlanmaktadır.
TÜRKIYE YÜZYILI MAARIF MODELI ÖĞRETIM PROGRAMLARI
DERS SAATİ 26 c) Çözeltilerin molar derişimini, kurduğu matematiksel model üzerinden geneller.
ç) Genellemelerini bilim insanlarının genellemeleriyle karşılaştırır.
ALAN KİM.10.2.5. Çözünürlük kavramına ilişkin operasyonel tanımlama yapabilme
BECERİLERİ a) Katıların saf sudaki çözünürlüğüne ilişkin ölçütler (maddde cinsi, sıcaklık) belirler.
FBAB9. Bilimsel Model Oluşturma, FBAB10. Tümevarımsal Akıl Yürütme, FBAB12. Kanıt
b) Çözünürlüğe ilişkin belirlediği ölçütleri test eder.
Kullanma FEN BİLİMLERİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
c) Çözünürlüğün tanımını yaparak kendi tanımı ile bilimsel tanım arasındaki farkı
ÖĞRENME ÇIKTILARI 1. Bölüm: Maddenin Tanecikli Yapısı
açıklar.
KAVRAMSAL
VE SÜREÇ BİLEŞENLERİ FB.7.5.1.1. Atomun yapısını ve yapısındaki temel parçacıkları çözümleyebilme
BECERİLER -
KİM.10.2.6. Çözünürlüğe etki eden faktörleri belirlemeye yönelik kanıt kullanabilme
a) Atomu oluşturan temel parçacıkları belirler.
a) Katı ve gazların saf sudaki çözünürlüğüne etki eden faktörlere ilişkin ölçütler
b) Atomu oluşturan temel parçacıklar arasındaki ilişkileri belirler.
(madde cinsi, sıcaklık, basınç) belirler.
EĞİLİMLER E1.2. Bağımsızlık, E2.1. Empati, E2.3. Girişkenlik, E3.6. Analitik Düşünme, E3.7. Sistematik
FB.7.5.1.2. Geçmişten günümüze atom kavramı ile ilgili bilimsel bilgilerin değişebileceğini
Olma, E3.10. Eleştirel Bakma
b) Çözünürlük ile ilgili seçtiği verileri değişkenler arası ilişkileri belirleyecek şekilde dü-
sorgulayabilme
zenler.
PROGRAMLAR ARASI a) Geçmişten günümüze atomun sürecini açıklar.
b) Geçmişten günümüze atom ile ilgili sorular sorar (5N1K).
BİLEŞENLER c) Çözünürlüğe etki eden faktörleri veriye dayalı açıklar.
c) Geçmişten günümüze atom ile ilgili bilgi toplar.
Sosyal-Duygusal KİM.10.2.8. Çözünen maddenin tanecik sayısının çözeltilerin kaynama ve donma noktası-
ç) Toplanan bilgilerin doğruluğunu değerlendirir.
a) Çözeltileri ayırt etmek için ölçütler (içerdiği çözünenin miktarı üzerinden doymuş,
Öğrenme Becerileri SDB1.1. Kendini Tanıma (Öz Farkındalık), SDB1.2. Kendini Düzenleme (Öz Düzenleme),
na etkisini belirlemeye yönelik hipotez oluşturabilme
d) Toplanan bilgiler üzerinde çıkarım yapar.
doymamış, aşırı doymuş; içerdiği çözünenin iyonik karakteri üzerinden elektrolit
SDB1.3. Kendine Uyarlama (Öz Yansıtma), SDB2.1. İletişim, SDB2.2. İş Birliği, SDB2.3. Sos-
a) Katı-sıvı çözeltilerin kaynama ve donma noktasının saf suya göre değişimine yöne-
FB.7.5.1.3. Farklı molekül modelleri oluşturabilme
olan, elektrolit olmayan) belirler.
yal Farkındalık, SDB3.3. Sorumlu Karar Verme
lik araştırma sorusu belirler.
a) Aynı veya farklı atomların bir araya gelmesiyle ilgili molekül modeli önerir.
b) Çözeltileri belirlediği ölçütlere göre ayrıştırır.
b) Çözeltilerin kaynama ve donma noktasının değişimine yönelik neden-sonuç ilişki-
b) Yeni kanıtlarla modeli yeniler.
Değerler D1. Adalet, D3. Çalışkanlık, D4. Dostluk, D10. Mütevazılık, D11. Özgürlük, D12. Sabır, D14.
c) Çözeltileri farklı biçimlerde gruplandırır.
lerini belirtir.
FB.7.5.1.4. Atomların elektron dizilimlerini yapılandırabilme
Saygı
ç) Oluşturduğu grup adlandırmalarını bilimsel karşılığı ile kıyaslar.
c) Neden-sonuç ilişkilerini araştırabilmek için bağımlı-bağımsız değişkenleri ve kont-
a) Atomlarda elektronların diziliminde dublet ve oktet kuralına göre mantıksal
Okuryazarlık Becerileri OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık, OB4. Görsel Okuryazarlık, OB7. Veri
rol değişkenlerini belirler.
ilişkileri ortaya koyar.
Okuryazarlığı
Kimya Dersi Öğretim Programı'nda fen bilimleri alan becerilerinden "hipotez oluşturma" ve "kanıt
b) Atomların kararlı hâlini ve iyonlaşmayı uyumlu bir bütün olarak açıklar.
ç) Değişkenler arasındaki ilişkiyi belirlemek üzere deneyler yaparak elde ettiği verile-
2. Bölüm: Saf Maddeler
kullanma" becerileri kullanılmıştır.
re dayalı önermeler sunar.
DİSİPLİNLER ARASI
d) Çözeltilerin kaynama noktasının yükselmesi ve donma noktasının düşmesine ne-
İLİŞKİLER Biyoloji, Coğrafya, Fizik, Matematik
a) Saf maddelerin farklı yapıda olduğunu belirler.
den olan faktörlere yönelik sunduğu önermeleri bilimsel kuramlar ile destekler.
b) Saf maddeleri niteliklerine göre ayrıştırır.
İÇERİK ÇERÇEVESİ Çözeltiler: Çözünme Süreci, Maddelerin Birbiri İçindeki Çözünebilirliği, Çözünme Olayının 49
BECERİLER ARASI
Öğretim programları Türkçe alan becerileri (TAB), matematik alan becerileri (MAB), fen bilimleri alan
ç) Çevresindeki maddeleri element ve bileşik olarak etiketlendirir.
İLİŞKİLER KB2.7. Karşılaştırma, KB2.9. Genelleme, KB2.10. Çıkarım Yapma, KB2.14. Yorumlama,
-
FB.7.5.2.2. Periyodik tablodaki ilk 18 elementin isimlerini sembolleriyle ifade edebilme
KB2.16.1. Tümevarımsal Akıl Yürütme
becerileri (FBAB) ve sosyal bilimler alan becerileri (SBAB) üzerinden şekillendirilmiştir. Bir öğretim programı
ler (Kaynama Noktası Yükselmesi, Donma Noktası Düşmesi)
a) Periyodik tablodaki ilk 18 elementin isimlerini ve sembollerini inceleyerek man-
hangi alan becerisi üzerine temellendirildiyse bu durum o programın giriş metninde belirtilmiştir. Aşağıda
tıksal ilişkiler ortaya koyar.
Genellemeler/İlkeler/ aşırı doymuş çözelti, çözelti, çözücü, çözünen, çözünme, çözünürlük, derişik çözelti,
bunu gösteren bir örnek verilmiştir. b) Konu ile ilgili ön öğrenmelerine bağlı olarak uyumlu bir bütün oluşturur.
Anahtar Kavramlar doymuş çözelti, doymamış çözelti, elektrolit çözelti, elektrolit olmayan çözelti, iyonik çö-
FB.7.5.2.3. Periyodik tabloda grup ve periyotları karşılaştırabilme
zünme, koligatif özellik, milyonda bir derişim (ppm), molar derişim, moleküler çözünme,
1.2.1. Alan Becerileri, Kavramsal Beceriler ve Eğilimler
a) Periyodik tabloda grup ve periyotlara ilişkin özellikleri belirler.
seyreltik çözelti
b) Belirlenen özelliklere ilişkin benzerlikleri listeler.
İlkokul Matematik Dersi Öğretim Programı, matematik alan becerileri ve kavramsal becerilerle bu becerilerin öncüsü
c) Belirlenen özelliklere ilişkin farklılıkları listeler.
niteliğindeki eğilimler esas alınarak hazırlanmıştır. Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’nde matematik alan becerileri, önemli
ÖĞRENME Bu temanın öğrenme kanıtlarında ve öğrenme-öğretme uygulamalarında yansıtma notu,
FB.7.5.2.4. Bileşiklerin isimlerini formülleriyle yapılandırabilme
oranda kavramsal beceriler üzerine inşa edilmiştir. Kavramsal beceri setinin karşılayamadığı durum veya süreçler için
KANITLARI çalışma yaprağı, yapılandırılmış grid, etkinlik kâğıdı, deney raporu, sınıf içi tartışma kulla-
a) Yaygın kullanılan bileşiklerin formüllerini inceleyerek mantıksal ilişkiler ortaya
de matematiğe özgü alan becerileri tanımlanmıştır. Bu anlamda kavramsal becerilerle matematik alan becerilerinin sıkı
(Ölçme ve nılabilir.
koyar.
bir etkileşimi söz konusu olup bu iki beceri türünün birbirinin gelişimini destekleyen yapısı ön plandadır.
Değerlendirme)
48
Öğrenciler, performans görevi çerçevesinde aynı miktar çözücüdeki tanecik sayısının kay-
b) Konu ile ilgili ön öğrenmelerine bağlı olarak uyumlu bir bütün oluşturur.
İlkokul Matematik Dersi Öğretim Programı’nın temel unsurları olan öğretme-öğrenme süreçleri ile ölçme ve değerlen-
nama noktası ve donma noktasına etkisini araştırmak için neden-sonuç ilişkisini ortaya
3. Bölüm: Karışımlar
dirme faaliyetleri başta olmak üzere her türlü hedef ve süreç; kavramsal beceriler, alan becerileri ve eğilimlerin
koyacağı bir deneyi tasarlayabilir, uygulayabilir ve raporlayabilir. Sürecin bütünü “araştır-bir
FB.7.5.3.1. Karışımları homojen ve heterojen olarak sını andırabilme
ma sorusunu, neden-sonuç ilişkisini, bağımlı-bağımsız değişkenleri ve kontrol değişken-
bütün olarak değerlendirildiği bir anlayışla gerçekleştirilmelidir.
lerini belirleyebilme; deneyler yapabilme ve elde ettiği sonuçları bilimsel kuram ile destek-
a) Karışımların görünümlerinin farklı yapıda olduğunu belirler.
leyebilme” ölçütlerini içeren dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir.
b) Farklı görünümlerdeki karışımları niteliklerine göre ayrıştırır.
c) Karışımları homojen ve heterojen olarak gruplandırır.
Sınav kâğıtları ve temanın işleniş sürecinde ortaya çıkan ürünler, öğrenci ürün dosyasında
İlkokul Matematik Dersi Öğretim Programı Matematik Alan Becerileri (MAB) esas
ç) Çevresindeki maddeleri homojen ve heterojen karışım olarak etiketler.
toplanarak değerlendirme amaçlı kullanılabilir.
alınarak hazırlanmıştır.
FB.7.5.3.2. Çözünme hızına etki eden faktörler ile ilgili hipotez oluşturabilme
ÖĞRENME-ÖĞRETME a) Çözünme hızını etkileyen faktörleri tanımlar.
YAŞANTILARI b) Çözünme hızı ile onu etkileyen faktörler arasındaki neden sonuç ilişkilerini
belirler.
Temel Kabuller Öğrencilerin çözünme, çözelti, çözücü ve çözünen kavramlarını, sıcaklığın çözünür-
Öğrenme çıktıları arasında bulunmayan bazı alan becerilerine öğrenme-öğretme uygulamaları bölümünde yer
c) Çözünme hızını etkileyen değişkenleri belirler.
lüğe etkisini, çözünme hızına etki eden faktörleri, homojen ve heterojen karışımları,
ç) Temas yüzeyi, karıştırma ve sıcaklık değişkenlerini kontrol eder.
verilmiş olabilir. Bunun nedeni o alan becerisinden beceriler arası ilişkiler bölümünde yararlanılmış olmasıdır.
karışımları ayırma tekniklerini bildiği kabul edilmektedir.
d) Çözünme hızını etkileyen faktörlere ait önermeler sunar.
5. sınıf Matematik Dersi Öğretim Programı'ndan alınan aşağıdaki örnekte böyle bir durum söz konusudur.
Ön Değerlendirme Süreci Bir gösteri deneyi, video, animasyon ya da çeşitli görseller yardımıyla öğrencilerin çözün-
Beceriler arası ilişkiler bölümünde yer verilen "matematiksel temsil" becerisi bir öğrenme çıktısı değildir ancak
me, çözelti, çözücü ve çözünen kavramları ile ilgili bilgilerini paylaşmaları sağlanabilir.
174
174
öğrenme-öğretme uygulamaları bölümünde geçtiği için bu alan becerisine beceriler arası ilişkiler bölümünde
yer verilmiştir. Köprü Kurma Günlük hayattan somut örnekler ile öğrencilere farklı maddelerin birbiri içinde çözünme
sürecine ilişkin sorular sorulabilir. Öğrencilerin çözünme ve erime kavramları hakkında
sahip olabilecekleri kavram yanılgıları uygun yöntem ve teknik aracılığı ile sorgulanabilir.
36
50