Page 23 - Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Öğretim Programları Okuryazarlığı Öğretmen Kılavuz Kitabı

TÜRKIYE YÜZYILI MAARIF MODELI ÖĞRETIM PROGRAMLARI

Yanda verilen metin örneği ilkokul fen bilimleri dersinin 4. sınıf Sağlıklı Besleniyorum ünitesinden alınmıştır.
Örnek incelendiğinde SDB3.3 Sorumlu Karar Verme becerisinin işe koşulduğu görülmektedir. İlgili öğrenme
yaşantısı gerçekleştirilirken öğrenciler, öğretmenin verdiği probleme ilişkin tanımlamalar yaparak bu proble-
min çözümü için önerilerde bulunurlar. Problemin çözümü ya da çözümlerine ilişkin düşüncelerini yapılandı-
rırken konuya ilişkin yargılarını gerekçelendirirler. Bunun yanı sıra bir problem durumu hakkında derinlemesi-
ne düşünürler. Bu yolla sorumlu karar verme becerisi kazanması amaçlanmaktadır. Aynı zamanda bu öğrenme
yaşantısında öğrencilerin SDB1.3 Kendine Uyarlama/Öz Yansıtma becerilerinin de geliştirilmek istendiği gö-
rülmektedir. Çünkü öğrencilerin hazırladığı menüler yine kendileri tarafından bir öz-değerlendirme formu ile
değerlendirilmektedir. Bu sayade öz yargılama yapmaları ve konu hakkındaki duygu, düşünce ve davranışlarını
değerlendirmeleri sağlanmaktadır.
T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
Köprü Kurma Öğrencilerden Millî Mücadele Dönemi’ne ait izledikleri filmler hakkında duygu ve düşünce-
lerini paylaşmaları istenir. FİZİK DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
Öğrenme-Öğretme FİZ.9.4.3
Uygulamaları İTA.12.1.1
Öğretmen, öğrencilere buzulların erimesiyle ilgili küresel ısınmayı konu alan video veya
Öğrencilerden Mustafa Kemal Paşa’nın kişilik özellikleri ile bunların oluşmasında etkili olan
belgesel izletir ya da, konuyla ilgili haber okuyarak konu üzerine düşünmelerini sağlar
unsurlar hakkında ‘‘bildiklerim, merak ettiklerim, öğrendiklerim ve hissettiklerim formu’’
(OB4). Öğrenciler buzulların erimesinin çevreye etkileri ve muhtemel çözüm yolları (D5.2)
nun ‘‘bildiklerim ve merak ettiklerim’’ bölümlerini doldurmaları istenir (SBAB2.1). Öğren-
konusundaki fikirlerini farklı bakış açılarına sahip akranlarını dikkatle dinleyerek tartışır
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
ciler, verilen kaynaklardan hareketle Mustafa Kemal Paşa’nın kişilik özelliklerini belirler.
(SDB2.3). Öğrencilerin beyin fırtınası ve altı şapkalı düşünme gibi yöntem ve tekniklerden
turmaları ve düşüncelerini gerekçeleriyle ortaya koymaları sağlanır ve çalışkanlık değeri
Ayrıca yetiştiği dönemde Osmanlı Devleti’nin siyasi, sosyal ve ekonomik durumu, aldığı
(E3.5) biriyle buzulların erimesi ile oluşabilecek problemlere ilişkin değişkenleri belirle-
vurgulanır (SDB3.3, D3, E3.11).
eğitim ve Millî Mücadele’ye kadar geçen süreçte askerlik deneyiminin rolü üzerinden ki-
meleri istenir (SDB3.3). Öğrenciler, buz kütlelerinin büyüklüğü ile erime süresi arasında-
şilik özelliklerinin oluşmasındaki temel unsurları tespit eder (OB1, SBAB3.1). Ulaştığı bilgi-
TDE1.3
lerden hareketle Mustafa Kemal Paşa’nın kişilik özellikleri ile bu özellikleri ortaya çıkaran
Çözümlemede 5E öğrenme modelinin derinleşme aşamasına geçilir. Öğrencilerin bu
vb.) üzerine tartışabilir. Günlük hayatta karşılaştıkları hâl değişimiyle ilgili farklı olaylar
temel unsurlar arasında ilişki kurar (KB3.1). Bu süreçte Mustafa Kemal Paşa’nın eğitim
hakkında birbirlerine saygı çerçevesinde soru sorar ve gözlemledikleri olayları tartışarak
aşamaya kadar dinledikleri/izlediklerinden hareketle mektubun içeriğine ilişkin öğren-
hayatında ve görev yaptığı cephelerde azimli ve kararlı davranışlarına örnekler gösterir
melerini pekiştirmeleri amaçlanmaktadır. Öncelikle öğrencilerden mektubun yazılma
(SDB2.2) hâl değişimini etkileyen nitelikleri tespit eder (D14, E3.5, E3.8). Öğrenciler, hâl
(D3.1). Öğrencilerden, edindiği bilgilerden yola çıkarak ilgili formun ‘‘öğrendiklerim ve his-
niyetini belirlemeleri istenir. Sonrasında muhatabın ve yazılma niyetinin farklılaştığı bir
değişiminde etkili olan nitelikleri gözlemlemek için sorumluluk alarak (E2.2) deney tasar-
settiklerim‘‘ bölümlerini doldurmaları istenir (SDB1.1).
lar (SDB1.2) ya da simülasyon veya animasyon kullanabilir. Deney süresince sıcaklığı ölçe-
kurgu ile mektubun bir bölümünü yeniden ifade etmeleri söylenir. Oluşturdukları metin
İTA.12.1.2
Yukarıda verilen öğretim programı örneği fizik dersinin 9. sınıf, Enerji’ isimli temasından alınmıştır. Örnek
rek kütle miktarı ve maddenin cinsinin hâl değişimine etkisini gözlemleyebilir. Deneyden,
ile dinledikleri/izledikleri mektubu dil ve anlatım ile dil işlevleri yönünden karşılaştırmaları
Öğrencilerin kavram öğretim materyalleri üzerinden konu içeriğinde geçen kavramla-
incelendiğinde SDB2.3 Sosyal Farkındalık becerisinin işe koşulduğu görülmektedir. İlgili öğrenme yaşantısı
sağlanır.
simülasyondan veya animasyondan elde ettikleri veriler ve çıkarımlardan yararlanarak
rın anlamlarını açıklamaları istenir. Verilen farklı türdeki birinci ve ikinci elden kaynaklar
sıcaklığın verilen ısı ile değişimini gösteren bir grafik çizer. Öğrenciler, grafik üzerinden
gerçekleştirilirken öğrenciler, buzulların erimesinin çevreye etkilerine ilişkin beyin fırtınası ve buna benzer
Mektubun yazıldığı dönem özelliklerini dikkate alarak öğrencilerden dönem özelliklerinin
üzerinden Millî Mücadele’nin hazırlık sürecinde Anadolu’daki halkın sosyal ve ekonomik
hâl değişimi ve sıcaklık arasındaki ilişkiyi açıklar (OB7). Hâl değişimi ile ilgili matematiksel
içeriği nasıl etkilediğine yönelik görüşleri alınır (SDB2.3, KB3.3). Sonrasında mektuba
tekniklerle gündelik yaşamda dünya adına önemli bir sorun hakkında farkındalık geliştirirler. Bunun yanın-
durumu, işgallere karşı kurulan cemiyetler, Kuvâ-yı Milliyenin faaliyetleri, Samsun’a çıkış,
modeli keşfeder ve modeli kullanarak grafik üzerinden hesaplamalar yapar.
ilişkin öğrenmelerini ‘‘CLUSTER’’ şemasını kullanarak ifade etmeleri, şemaya yazdıkları
genelgeler, millî ve bölgesel kongreler ile millî şûraların faaliyetleri, asılsız Pontus iddia-
da öğrenciler aynı zamanda içinde yaşamış oldukları toplumun ve dünyanın bir sorununu keşfetmiş olurlar.
kavramları
FİZ.9.4.4 açıklayarak içerikle ilişki kurmaları istenir. Bu aşamada öğrencilere metnin
ları, Mebusan Meclisinin toplanması ve Misâk-ı Millî ile Büyük Millet Meclisinin açılışı, Sevr
Keşfettikleri bu soruna yönelik geliştirdikleri çözüm önerileri ile SDB3.3 Sorumlu Karar Verme becerilerini
dönemsel özelliklerini, yazarın yaşadığı dönemle ilişkilendirerek ifade etmeleri söylenir.
Barış Antlaşması ve Millî Mücadele’nin finansmanı konularını incelemeleri sağlanır. Öğ-
Öğretmen, derse bir bardak sıcak su ve termometre ile girip bir öğrenciden suyun sıcak-
geliştirirler. Ayrıca belirledikleri ve çözümüne ilişkin öneriler sundukları problemleri sınıf içinde tartışarak
renciler haritalar üzerinden Sevr Barış Antlaşması ile Misâk-ı Millî sınırlarını karşılaştırır
Akran etkileşiminin öğrenme üzerindeki etkisi dikkate alınarak öğrencilerden gruplara
lığını ölçmesini isteyebilir. Tahmin et-gözle-açıkla, düşün-eşleş-paylaş gibi yöntem ve
T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
ayrılmaları,
SDB2.2 İş Birliği becerisi kazanırlar. metnin içeriği, yapı unsurları, dil ve anlatım özellikleri ve yazıldığı dönemle
(SBAB10.1). Misâk-ı Millî’nin Türk milleti için önemini açıklar. Kaynaklara dayanarak Millî
tekniklerden birini kullanarak öğrencilerden sıcak suyu soğutmak için yapılabilecekleri
Köprü Kurma Öğrencilerden Millî Mücadele Dönemi’ne ait izledikleri filmler hakkında duygu ve düşünce-
ilişkisini inceleyen bir afiş hazırlamaları istenebilir (SDB2.2). Bu afişten hareketle öğren-
Mücadele’nin hazırlık sürecinde yaşanan olayları açıklar. Kaynaklarda sunulan bilgileri tab-
tartışarak (SDB2.2) tahminde bulunmalarını istenir. Öğrenciler, tahminlerinden yola çıka-
lerini paylaşmaları istenir.
lo, diyagram veya grafiğe dönüştürerek kendi cümleleriyle ifade eder (SBAB11.1, SDB2.1).
cilerin bir genellemeye ulaşması sağlanır.
rak ısıl dengeyi ve ısıl dengeye ilişkin nitelikleri tanımlar (E1.1, OB1). Öğrenciler ısıl denge ile
Millî Mücadele’nin hazırlık sürecinde yaşanan olayların koşullarıyla günümüzdeki yaşam
Öğrenme-Öğretme TDE1.4
ilgili madde miktarı, maddenin cinsi ve sıcaklık değişkenlerini değiştirebilecekleri deney-
koşullarını karşılaştırır. Millî Mücadele’nin hazırlık sürecinde yaşanan olayları dönemin ko-
Uygulamaları İTA.12.1.1
ler tasarlayabilir ya da simülasyon veya animasyon kullanabilir. Öğrenciler, deney, simü-
Öğrencilerin dinlediklerine/izlediklerine yönelik yansıtma basamağında 5E öğrenme mo-
şulları çerçevesinde açıklar (SDB3.3). Öğrencilerin, elde ettikleri çıkarımdan hareketle bir
lasyon veya animasyonda kullanılan maddelerin ilk sıcaklık, son sıcaklık, kütle miktarı ve
Öğrencilerden Mustafa Kemal Paşa’nın kişilik özellikleri ile bunların oluşmasında etkili olan
delinin değerlendirme basamağından yararlanmaları sağlanır. Öğrencilerden dinledikleri/
performans görevi hazırlamaları sağlanır. Bu bağlamda Kuvâ-yı Milliyeye gönüllü katılan
unsurlar hakkında ‘‘bildiklerim, merak ettiklerim, öğrendiklerim ve hissettiklerim formu’’
öz ısı değişkenlerine ilişkin verileri bir tabloya kaydeder. Öğrenciler, elde ettikleri verileri
izledikleri metin hakkında kendi ölçütlerini belirleyerek bir değerlendirmede bulunmaları
bir askerin gözünden bulunduğu çevrenin siyasi, askerî, sosyal ve ekonomik koşullarının
nun ‘‘bildiklerim ve merak ettiklerim’’ bölümlerini doldurmaları istenir (SBAB2.1). Öğren-
tartışarak ısıl denge hakkında yorum yapar (OB7). Öğretmen, dersin başında sıcaklığı öl-
bu mücadeleye etkileriyle ilgili duygu, düşünce ve duyarlılıklarını yansıtan mektup yazma-
beklenir (SDB1.2). Bu ölçütleri belirlerken metnin günlük hayatla ilişkisine, beğenilerini
ciler, verilen kaynaklardan hareketle Mustafa Kemal Paşa’nın kişilik özelliklerini belirler.
çülen suyu dersin sonunda bir öğrenciye tekrar ölçtürüp öğrencilerin suyun son sıcaklığı
yansıtmasına ilişkin ifadelere yer vermesi noktasında gerekli yönlendirmeler yapılabilir.
ları ve bu mektubu sınıf ortamında paylaşmaları istenir (D5.1, E2.1, SDB2.3).
Ayrıca yetiştiği dönemde Osmanlı Devleti’nin siyasi, sosyal ve ekonomik durumu, aldığı
ile sınıfın ortam sıcaklığını karşılaştırmalarını sağlayabilir. Öğrenciler deney, simülasyon
Öğrencilere bu aşamada “Sen olsaydın?” şeklinde bir soru sorularak metne yönelik kişisel
eğitim ve Millî Mücadele’ye kadar geçen süreçte askerlik deneyiminin rolü üzerinden ki-
veya animasyondaki verileri kullanarak ısıl dengeye ulaşan cisimlerin son sıcaklıkları hak-
yaklaşımlarını ortaya koymaları sağlanır (SDB3.2).
şilik özelliklerinin oluşmasındaki temel unsurları tespit eder (OB1, SBAB3.1). Ulaştığı bilgi-
kında çıkarımlar yapar ve bu çıkarımları açıklar. Öğrencilerden takım çalışması şeklinde
lerden hareketle Mustafa Kemal Paşa’nın kişilik özellikleri ile bu özellikleri ortaya çıkaran
Öğrencilerden okuduğu ve tahlil ettiği metinle dinlediği/izlediği metni, kendi belirlediği
arkadaşları ile yardımlaşarak (SDB2.2) ısı, sıcaklık, hâl değişimi ve ısıl denge konularındaki
temel unsurlar arasında ilişki kurar (KB3.1). Bu süreçte Mustafa Kemal Paşa’nın eğitim
ölçütler doğrultusunda karşılaştırma tablosu kullanarak karşılaştırması istenir. Böylece
çıkarım ve gözlemlerini ortaya koymaları için kısa bir rapor hazırlamaları istenebilir.
hayatında ve görev yaptığı cephelerde azimli ve kararlı davranışlarına örnekler gösterir
öğrencilerin metin türünün içerik, yapı, üslup gibi unsurları nasıl etkilediğine ilişkin bir
FİZ.9.4.5
(D3.1). Öğrencilerden, edindiği bilgilerden yola çıkarak ilgili formun ‘‘öğrendiklerim ve his-
çıkarıma ulaşmaları sağlanır (SDB3.3).
Öğretmen, günlük hayattan örnekler içeren sorular ile öğrencilerin ısı aktarım yollarıyla il-
settiklerim‘‘ bölümlerini doldurmaları istenir (SDB1.1).
gili beyin fırtınası yaparak alternatif fikirler ortaya koymalarını (SDB2.2) sağlar. Öğrenciler;
Edebiyat Atölyesi (Anlatma)
İTA.12.1.2
“Soba yanan odanın tavanı ile tabanının sıcaklıklarının farklı olmasının nedeni nedir, yemek
Yazma
Öğrencilerin kavram öğretim materyalleri üzerinden konu içeriğinde geçen kavramla-
pişirirken yemeği metal kaşıkla karıştıran birisinin elinin yanmasının nedeni nedir, soğuk ha-
Son olarak yukarıda verilen öğretim programı örneği Türk dili ve edebiyatı dersi öğretim programının 11.
TDE4.1
rın anlamlarını açıklamaları istenir. Verilen farklı türdeki birinci ve ikinci elden kaynaklar
valarda metal banka oturan kişinin tahta banka oturan kişiden daha fazla üşümesinin ne-
sınıf temasında yer alan Yaşamın İzinde isimli üniteden alınmıştır. İlgili metin incelendiğinde SDB2.3 Sosyal
üzerinden Millî Mücadele’nin hazırlık sürecinde Anadolu’daki halkın sosyal ve ekonomik
Öğrencilerin dinlediği/izlediği edebî mektup türü incelemelerinden hareketle arkadaş-
deni nedir, Güneş ile Dünya arasında gerçekleşen ısı aktarımı hangi yolla gerçekleşir, havası
durumu, işgallere karşı kurulan cemiyetler, Kuvâ-yı Milliyenin faaliyetleri, Samsun’a çıkış,
Farkındalık, SDB3.3 Sorumlu Karar Verme ve SDB1.2 Kendini Düzenleme (Öz Düzenleme) becerilerinin
larından birine 2073 (Cumhuriyet’in 150. yılı) yılında verilmek üzere mektup yazmalarına
boşaltılmış bir odada yanan rezistanslı, elektrikli ısıtıcı odayı ısıtabilir mi, havası boşaltılmış
genelgeler, millî ve bölgesel kongreler ile millî şûraların faaliyetleri, asılsız Pontus iddia-
yönelik bir etkinlik gerçekleştirilir. Performans görevi sınıf içinde gerçekleştirilir.
bir odada kalorifer peteği odayı ısıtabilir mi; dışarının soğuk, içerinin sıcak olduğu bir günde
ları, Mebusan Meclisinin toplanması ve Misâk-ı Millî ile Büyük Millet Meclisinin açılışı, Sevr
pencere açıldığında sıcak-soğuk hava giriş-çıkışı nasıl olur?” gibi sorular üzerinden ısı ak-
Öğrencilerden mektup yazacağı arkadaşını seçmeleri, arkadaşının özelliklerine ve yazma
Barış Antlaşması ve Millî Mücadele’nin finansmanı konularını incelemeleri sağlanır. Öğ-
tarım yollarını tartışır. Öğrenciler, tartışmalar doğrultusunda öğretmen yönlendirmesiyle
amacına göre yazma stratejisi belirlemeleri ve bunu sürdürmek için etkinlikler gerçek-
renciler haritalar üzerinden Sevr Barış Antlaşması ile Misâk-ı Millî sınırlarını karşılaştırır 23
leştirmeleri istenir.
ısının aktarımında, maddesel olan (akışkan olan ve akışkan olmayan) ve maddesel olma-
18 (SBAB10.1). Misâk-ı Millî’nin Türk milleti için önemini açıklar. Kaynaklara dayanarak Millî
yan ortam niteliklerini belirler. Öğrenciler, belirledikleri nitelikleri benzerlik ve farklılıkları-
Mücadele
TDE4.2’nin hazırlık sürecinde yaşanan olayları açıklar. Kaynaklarda sunulan bilgileri tab-
na göre ayrıştırır. Benzer nitelikler taşıyan ısı aktarım yollarını gruplandırır. Gruplandırılan
lo, diyagram veya grafiğe dönüştürerek kendi cümleleriyle ifade eder (SBAB11.1, SDB2.1).
Öğrencilerden öncelikle Cumhuriyet’in 150. yılında teknoloji, bilim, eğitim, kültür vb. hu-
Millî Mücadele’nin hazırlık sürecinde yaşanan olayların koşullarıyla günümüzdeki yaşam
suslardaki ilerlemelere yönelik tahminlerde bulunmaları istenir (E2.2). Maddi ve manevi
34 koşullarını karşılaştırır. Millî Mücadele’nin hazırlık sürecinde yaşanan olayları dönemin ko-
kültür unsurlarının yaşatılması, ülke varlıklarının korunması ve zenginleştirilmesi için ne-
şulları çerçevesinde açıklar (SDB3.3). Öğrencilerin, elde ettikleri çıkarımdan hareketle bir
ler yapılabileceğiyle ilgili öğrencilerin görüşleri sorulur. Bu konularda duyarlılık geliştir-
performans görevi hazırlamaları sağlanır. Bu bağlamda Kuvâ-yı Milliyeye gönüllü katılan
meleri ve millî bir bilinç sahibi olmaları sağlanır (D19). Öğrencilerin geleceğe yönelik tah-
bir askerin gözünden bulunduğu çevrenin siyasi, askerî, sosyal ve ekonomik koşullarının
minde bulundukları konuyla ilgili bilgi toplamaları, yazacakları mektupta ileti oluşturmak
bu mücadeleye etkileriyle ilgili duygu, düşünce ve duyarlılıklarını yansıtan mektup yazma-
ları ve bu mektubu sınıf ortamında paylaşmaları istenir (D5.1, E2.1, SDB2.3).
63
18