Page 11 - Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Öğretim Programları Okuryazarlığı Öğretmen Kılavuz Kitabı

TÜRKIYE YÜZYILI MAARIF MODELI ÖĞRETIM PROGRAMLARI

leri rehber edinerek çözüm üretmeleri teşvik edilir. Bu şekilde öğrenciler, değerleri sadece teorik bir bilgi
olarak değil, günlük hayattaki kararlarına yön veren bir ahlaki rehber olarak kullanmayı öğrenirler. Bu
süreç, öğrencilerin bireysel ahlaki gelişimlerini güçlendirirken, toplumda daha bilinçli ve ahlaklı bireyler
yetişmesine katkı sağlar.
• Sanat ve Sporu Değerle İlişkilendirme: Değer eğitiminin temel ilkelerinden biri, sanat ve spor gibi
disiplinler yoluyla öğrencilerin değerleri somut bir şekilde deneyimlemelerini sağlamaktır. Sanat, öğren-
cilerin estetik duyarlılıklarını geliştirirken aynı zamanda duyarlılık, saygı, sevgi, vatanseverlik, özgürlük
gibi değerlerle güçlü bir bağ kurmalarını sağlar. Örneğin, geleneksel Türk sanatları, öğrencilerin estetik
anlayışlarını zenginleştirirken vatanseverlik, emeğe saygı ve kültürel mirasa bağlılık gibi değerleri pekiş-
tirebilir. Spor ise çalışkanlık, adalet, sorumluluk, sabır, yardımseverlik ve vatanseverlik gibi değerlerin
doğal bir şekilde öğrenilmesine katkı sunar. Takım sporlarında öğrenciler, birlikte çalışma, adil rekabet,
kazanma veya kaybetme durumlarında saygılı olma ve yardımlaşma gibi değerleri içselleştirirler. Bireysel
spor dallarında ise sorumluluk, çalışkanlık, sabır ve mütevazılık gibi değerler güçlendirilir. Sanat ve spor
aktiviteleri, öğrencilerin bu değerleri sadece teorik olarak değil, uygulamalı olarak öğrenmelerini sağlar;
böylece değerler, günlük hayatlarında daha derin bir anlam kazanır ve içselleştirilir. Bu yaklaşımla, sanat
ve spor, değer eğitiminin önemli birer aracı haline gelerek, öğrencilerin etik ve ahlaki gelişimlerini destek-
ler ve onları toplumda bilinçli bireyler olmaya yönlendirir.
• Okulun Bütün Bileşenlerinin Değerlere Uygun Davranması: Değer eğitimi, yalnızca sınıf içinde öğ-
retilen teorik bir süreç değil, okulun tüm paydaşlarının katılımıyla yaşanan bütüncül bir yaklaşımdır. Öğ-
rencilerin kazandığı değerlerin içselleştirilmesi ve sürdürülebilir hale gelmesi için öğretmenler, idareciler,
veliler ve diğer okul personelinin de aynı değerleri yansıtan tutum ve davranışlar sergilemesi önemlidir.
Öğretmenler, öğrencilere dürüstlük, sorumluluk, adalet ve saygı gibi değerleri hem ders içeriklerinde hem
de kendi davranışlarıyla modellemelidirler. İdareciler, adaletli ve şeffaf bir yönetim anlayışıyla değerlerin
uygulandığı bir okul iklimi oluşturmalıdır. Veliler ise çocuklarına evde örnek olarak ve okul ile iş birliği
içinde çalışarak bu süreci desteklemelidir. Ayrıca, okul personelinin de öğrencilere karşı gösterdiği tutum
ve davranışlar, değerlerin uygulamalı olarak deneyimlenmesi açısından büyük önem taşır. Tüm paydaşla-
rın değerleri benimsemesi ve tutarlı bir şekilde yansıtması, değer eğitiminin sadece öğrenciler için değil,
tüm okul topluluğu için bir yaşam tarzı haline gelmesini sağlar.
• Örtük Programda Değerlerin Dikkate Alınması: Değer eğitimi, yalnızca açıkça ifade edilen öğretim
programlarıyla sınırlı kalmamalı, aynı zamanda okulun örtük programında da etkin bir şekilde yer alma-
lıdır. Örtük program, öğrencilerin okul yaşamındaki deneyimlerinden, okul kültüründen, ilişkilerden ve
fiziksel çevreden öğrendikleri değerler bütünüdür. Bu süreçte, sembolik figürler, görseller ve tarihî rol mo-
dellerin öğrencilerin günlük yaşamlarına entegre edilmesi, değerlerin daha güçlü bir şekilde içselleştiril-
mesine katkı sağlar. Örneğin, sınıfta ve okulun koridorlarında asılı olan bayrak, harita, İstiklal Marşı, cami
gibi semboller, milli ve manevi değerlerin sürekli hatırlatıcıları olabilir. Kitaplarda kullanılan görseller ve
tarihî şahsiyetlerin rol model olarak sunulması, öğrencilere çalışkanlık, vatanseverlik, dürüstlük ve sorum-
luluk gibi değerleri somutlaştırır. Öğrencilerin Yunus Emre, Fatih Sultan Mehmet gibi tarihî şahsiyetlerin
yaşamlarından ve ideallerinden esinlenmeleri, onlara değerlerin nasıl yaşanabileceğini gösterir. Örneğin,
İstiklal Marşı’nın anlamının vurgulanması veya harita üzerinde Türkiye’nin stratejik öneminin tartışıl-
ması, öğrencilerin vatanseverlik bilincini artırır. Örtük programda bu tür semboller ve figürlerin bilinçli
bir şekilde kullanılması, öğrencilerin değerleri yalnızca ders içeriklerinden değil, okulun her köşesinden
öğrenmelerini sağlar ve onların milli ve manevi değerleri daha derinden içselleştirmelerine yardımcı olur.
3.1.6. Değer Eğitimi Paydaşları
Günümüzde, katılımcı yönetim yaklaşımı, değer eğitim süreçlerini ve sonuçlarını daha sağlıklı hale getirebilmek
amacıyla öğrenciler, aileler ve öğretmenler gibi paydaşların okul işleyişine aktif olarak dahil olmalarını
öngörmektedir. Çünkü bu tür bir etkin katılımın sağlanması, paydaşların kuruma olan bağlılıklarını artırabilir

11