Page 19 - Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Öğretim Programları Okuryazarlığı Öğretmen Kılavuz Kitabı

TÜRKIYE YÜZYILI MAARIF MODELI ÖĞRETIM PROGRAMLARI

rir." alt bileşeninin kullanıldığı görülmektedir. Bu süreçte öğretmen çocuklardan verilen sorumlulukları yerine
getirerek çalışkanlık değerini kazanmaları amaçlanmaktadır.

2. Örnek İlkokul Türkçe Dersi

İstek, şikâyet ve önerilerini mektup, dilekçe, tebrik kartı, ileti, elektronik posta,
anlık ileti vb. türlerden birini kullanarak planladıkları şekilde ifade etmeleri istenir. Öğren-
ciler yazma planı oluştururmaları beklenir (KB2.5, D3, E1.3). Kullanacakları metnin türüne
ilişkin bilgi, duygu ve düşüncelerini ifade edebileceği bir yazma planı oluşturmaları ve bu
plana uygun yazılar yazmaları sağlanır. Yazışmalarını belirli bir kişiye/gruba hitap ederek
başlatmaları istenir. Yazışmalarını iletişime uygun bir şekilde (hâl hatır sorma, duygu/
bilgi paylaşımı vb.) sürdürmeleri beklenir. İyi dileklerini iletme ve vedalaşma ifadeleri ile
yazışmalarını sonlandırmaları beklenir. Yazılarında sözcükleri yerinde ve anlamına uygun
kullanmaları, noktalama işaretlerini kuralına uygun yazmaları, yazım kurallarına dikkat et-
meleri, içeriğe uygun zaman ifadeleri kullanmaları beklenir. Öğrencilerden belirlenen ko-
nunun/işin gerçekleştirilebilmesi için izlenmesi gereken adımları planlamaları ve bu plana
uygun yönergeler yazmaları istenir. Öğrenciler yazma planı oluştururken çalışkanlığa vur-
gu yapılır (KB1, KB2.5, KB2.13, KB2.20, KB3.1, SDB1.2, SDB2.1, E1.5, E2.3, E3.11). Çevrim
içi yazışmalarda kişisel bilgilerin gizliliği vurgulanırken dijital mahremiyete önem verilmesi
gerektiği hatırlatılır (D8). Çevrim içi yaptığı yazışmalarda dijital okuryazarlığa vurgu yapılır
(OB2). Bu süreç; kontrol listesi, çalışma kâğıdı veya gözlem formu ile değerlendirilebilir.

Yukarıda yer alan metin örneği İlkokul 4.sınıf Türkçe dersi öğretim programı 4.tema olan "Kütüphanemiz"e
aittir. Bu metin değerler eğitimi bağlamında incelendiğinde, metinde yer alan öğrenme çıktısının D3. Çalış-
kanlık ve D8. Mahremiyet değerleri ile ilişkilendirildiği görülmektedir. Yaşantı gerçekleştirilirken öğrencilerin
yazılı anlatım becerilerini yönetebilmeleri, yazılarında içerik oluşturabilmeleri ve yazışma kurallarını uygu-
layabilmeleri beklenmektedir. Bu süreçte öğrencilerden yazacakları metin ile ilgili bir planlama yapmaları
istenir. Planlama yapmanın, zaman yönetimi sağladığından ve istenen hedefe ulaşabilmek için bir yol haritası
oluşturduğundan örnekler verilerek bahsedilir. Böylece öğrencinin planlı olmayı deneyimlemesi hedeflenmek-
tedir. Ayrıca öğrencilere dijital ortamlarda yazışma uygulamaları sırasında kişisel bilgilerini korumaları; dijital
araçları bilinçli ve güvenli bir şekilde kullanmaları; genel ağda kişisel bilgi, belge ve fotoğraflarının erişilebi-
lirliğini sınırlandırmaları hakkında bilgi verilir. Dijital mahremiyetin önemi hakkında sorular sorulur. Dijital
mahremiyete dikkat ederek çevrim içi yazışma örneği istenir. Bu çalışmalar ile çalışkanlık ve mahremiyetin
önemini kavramaları amaçlanmaktadır.

3. Örnek İlkokul Fen Bilimleri Dersi
belirlemeleri sağlanabilir (SDB2.2). Belirlenen özelliklerden yola çıkarak bilim insanlarının
ortak özelliklerine (meraklı, sistemli, yaratıcı, sabırlı, iş birliğine açık, eleştirel düşünebi-
len, eleştirel değerlendirme yapabilen vb.) ilişkin önermede bulunmaları sağlanır (SDB2.2,
E3.6, E3.7). Önermede bulunurken öğrencilerin bilim insanlarının merak duygusunu takip
etme, doğru bilgiye ulaşma, farklı fikir ve argümanlara açık olma gibi özelliklerini sürece
yansıttıkları fark ettirilir (D3.3). Öğrencilerin bilim insanlarının özelliklerini gösteren bir pos-
ter hazırlamaları istenebilir. Bu görevin değerlendirilmesinde analitik dereceli

Yukarıda verilen metin örneği ilkokul 3. sınıf Fen Bilimleri dersi öğretim programı 1. öğrenme alanı olan
‘Bilimsel Keşif Yolculuğu”na aittir. Bu metin değerler eğitimi bağlamında incelendiğinde, metinde yer alan
öğrenme çıktısının D3. Çalışkanlık değeri ile ilişkilendirildiği ve bu değerin "D3.3 Araştırmacı ve sorgulayıcı
olmak" üçüncü alt bileşeninin kullanıldığı görülmektedir. Yaşantı gerçekleştirilirken öğrenciden bilim insan-
larının özelliklerine ilişkin genelleme yapabilmeleri beklenmektedir. Bu süreçte öğrenciler tarafından bilim
insanlarının ortak özelliklerine yönelik önermeler yapılacaktır. Bilim insanı olabilmek için gerekli niteliklikle-
rinden olan çalışkanlık değerinin araştırmacı ve sorgulayıcı olmak bileşeni ile bağlantı kurulmasıyla öğrenci-
lerde farkındalık oluşturulacağı düşünülmektedir.
19