Page 22 - Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Öğretim Programları Okuryazarlığı Öğretmen Kılavuz Kitabı

TÜRKIYE YÜZYILI MAARIF MODELI ÖĞRETIM PROGRAMLARI
DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİ (4-8. SINIF) ÖĞRETİM PROGRAMI
lerin sırasıyla "D2.1. Aile birliğine önem vermek", "D11.3 Kişisel ve toplumsal haklara saygı göstermek" ve
"D16.2 Topluma karşı görevlerini yerine getirmek" alt bileşenlerinin kullanıldığı görülmektedir. Bu süreçte
öğrencilerden vergi vermek, oy kullanmak, kanunlara uymak gibi vatandaşlık görevlerinin önemini bilmeleri;
Öğrenme-Öğretme
özgürlüklerini kullanırken diğer insanlara ve topluma karşı sorumluluklarına önem vermeleri; özgürlüklerini
Uygulamaları DKAB.5.5.1
kullanırken diğer insanların özgürlük alanlarını ihlal etmemeleri; ailenin, toplumsal yapıya etkilerini fark etme-
Dijital öğrenme platformları aracılığıyla çeşitli bölgelerden cami, çeşme, medrese, külliye,
leri; aile ile toplum arasındaki ilişkiyi belirlemeleri, zincir kavram haritası, kavram ağı gibi teknikler yoluyla
kervansaray gibi mimari eserler gösterilir. Mimarinin kültürel bir unsur olduğunu ve dinin
mimarimize etkisini fark etmeleri için bu örneklerle ilgili öğrencilere sorular sorulur (E3.4,
aile ile toplum arasındaki ilişkiyi gösteren ürünler ortaya koymaları beklenmektedir. Bu çalışmalar ile aile
OB5). Öğretmen rehberliğinde öğrencilerin dinin mimariye etki ettiği hususları araştırması
birliğine sahip olmanın önemini kavramaları amaçlanmaktadır.
sağlanır. Öğrenciler bu hususlar arasında ilişki kurar. Bu eserlerde kullanılan hat, tezhip,
3.3.2. Temel Eğitim (Ortaokul) Değer Eğitimi Örnekleri
çini, minyatür gibi sanatlar belirlenir. Bu eserlerin yapılış amaçları, sanatların hangi duygu-
larla ortaya çıkarıldıkları anlatılarak din, sanat ve mimari arasında ilişki kurulur.Bu ilişkiden
1. Örnek Ortaokul Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi
hareketle öğrencilerin konuyu tartışmaları sağlanır (E3.6).
DKAB.5.5.2
Cami ve mescit kavramları çerçevesinde Müslümanlar açısından caminin önemine değini-
lir. Öğrencilerden konuyla ilgili özgün görseller oluşturmaları ve bunları sınıfta paylaşma-
ları istenir (OB4).Teravih, cuma, bayram ve cenaze namazlarının toplumsal hayattaki işlevi
hatırlatılır. Cemaatle ibadet etmenin ve camide ibadet edenlere saygı duymanın önemi,
etkinlikler yoluyla öğrencilere fark ettirilir (SDB1.3, D14.3). Öğrencilerin caminin iç ve dış
bölümlerini gözlemlemesi sağlanır. Öğrencilerden mihrap, minber, vaaz kürsüsü, minare,
şerefe, şadırvan, kubbe gibi mimari unsurları belirlemesi istenir. Öğrenciler belirledikleri
bu unsurları caminin iç ve dış bölümleri olarak ayrıştırır ve bunları tasnif eder. Mihrap, min-
ber, vaaz kürsüsünü caminin iç bölümü; şerefe, şadırvan, kubbeyi de caminin dış bölümü
olarak listeler.

DKAB.5.5.3
Yukarıda verilen metin örneği Ortaokul 5. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi öğretim programı 5.ünite
olan "Mimarimizde Dinî Motifler"e aittir. Bu metin değerler eğitimi bağlamında incelendiğinde, metinde yer
İslam kültüründe öne çıkan cami örnekleri (Mescid-i Nebevi ve Mescid-i Aksa vb.) listelenir.
Bunların özelliklerine ve Müslümanlar açısından önemine değinilir. Mescid-i Aksa anlatılırken
alan öğrenme çıktısının D14. Saygı değeri ile ilişkilendirildiği ve bu değerin "D14.3 Çevresine, millî ve manevi
ayrıntıya girilmeden Hz. Süleyman kıssasına yer verilir. Bu şekilde öğrencilerin kültürel mira-
değerlerine saygı duymak" alt bileşenlerinin kullanıldığı görülmektedir. Yaşantı gerçekleştirilirken mimarimiz-
sın önemini fark etmesi ve bunlara değer vermesi sağlanır. Kültürümüzde yer alan camilere
de dini motiflerin yer aldığı mescit/camilere ve bunların toplumsal hayattaki önemine değinilir. Böylece ce-
örnekler verirken Türkiye’nin çeşitli bölgelerinden kültürel, sanatsal ve mimari açıdan öne
maatle ibadetin güzelliğinin fark edilmesi hedeflenir. Bu çalışma ile millî ve manevi değerlere saygı duymanın
çıkmış farklı camiler belirlenir. Öğrenciler, belirlenen cami örnekleri üzerine araştırma yapar.
önemini kavramaları amaçlanmaktadır.
Öğretmen rehberliğinde bu camilerin benzer ve farklı özelliklerini listeler. Sanatsal ve gör-
sel zevkleri hayatlarının bir parçası hâline getirmeleri için (D7.3) öğrencilere hat, ebru, çini,
2. Örnek Ortaokul Fen Bilimleri Dersi
taş ve ahşap oymacılığı gibi sanatlarla ilgili örnekler gösterilir. Öğrencilerden bu sanatları
içeren eserleri incelemeleri ve yorumlamaları istenir (OB9). Bunun için öğretmen rehberli-
FB.5.5.4.2
ğinde etkinlikler yapılabilir.
Öğrencilerden günlük yaşamda ısı akışını yavaşlatan örnekler vermeleri istenebilir. Bir
FARKLILAŞTIRMA binanın sıcaklık değerinin korunması için yapılacak ısı yalıtımı üzerine kurgulanan bir
senaryo ile öğrencilerin model oluşturmaları sağlanır (D17.1). Isı yalıtımının tüm mevsimlerde
Zenginleştirme Öğrencilerden farklı mimari eserleri inceleyerek bunlar hakkında belgesel hazırlaması is-
işlevsel olduğu üzerinde durularak öğrencilerin farklı mevsimlere ait modeller üretmeleri
tenebilir. Görsel sanatlar dersinde öğrendikleri bilgiler kullanılarak öğrencilere farklı cami
sağlanabilir. Tasarımlarını oluştururken görseller, dijital içerikler ve günlük
tasarımları yaptırılabilir. Dijital platformlar aracılığıyla cami ziyareti yaptırılabilir. yaşamdaki
örneklerden yararlanarak çıkarım yapmaları sağlanır (OB4). Öğrencilerin ülkemizdeki
Destekleme Öğrencilerden dinin etkisiyle yapılan mimari eserlerin görselleri inceleyerek bu eserlerin
kültürel mirasa ait tarihi yerleri ısı yalıtımı açısından incelemeleri sağlanır (KB2.6, D17.2).
yapılış amaçlarının anlatıldığı bir sunu hazırlaması istenebilir.
ÖĞRETMEN
Yukarıda yer alan metin örneği Ortaokul 5. sınıf Fen Bilimleri dersi öğretim programı 5. ünitesi olan "Madde-
YANSITMALARI Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu
nin Doğası" na aittir. Bu metin değerler eğitimi bağlamında incelendiğinde, metinde yer alan öğrenme çıktısı-
akıllı cihazınıza okutunuz.
nın D17. Tasarruf değeri ile ilişkilendirildiği ve bu değerin "D17.1 Bilinçli tüketici olmak" ve "D17.2 İsraftan
kaçınmak" alt bileşenlerinin kullanıldığı görülmektedir. Bu süreçte öğrencilere Mimar Sinan gibi Türk-İs-
lam bilginlerinin kişilik özellikleri, çalışma prensipleri, eserleri, eserlerin özellikleri tanıtılır. Öğrencilerden
Türk-İslam mimarisinde yapılmış eserleri ısı yalıtımı açısından incelemeleri ve enerji tasarrufuna yönelik ça-
lışmalar yapmaları beklenmektedir. Bu çalışmalar ile öğrencilerin tasarruf değerine sahip olmanın önemini
57
kavramaları amaçlanmaktadır.

22