Page 27 - Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Öğretim Programları Okuryazarlığı Öğretmen Kılavuz Kitabı

TÜRKIYE YÜZYILI MAARIF MODELI ÖĞRETIM PROGRAMLARI

alt bileşeninin kullanıldığı görülmektedir. Yaşantı gerçekleştirilirken öğrencilerin kişisel bilgilerin gizliliğinin
nasıl sağlanabileceğine yönelik fikir belirtmeleri, böylece mahremiyet kavramı hakkında farkındalık kazanma-
ları beklenmektedir.

5. Örnek Ortaöğretim Biyoloji Dersi

b) Gruplardan tanımladıkları örüntüleri kullanarak ekosistemlerdeki enerji akışı hakkında
genellemeler yapmaları istenir. Genelleme ve değerlendirme sürecinde çeşitli dijital uy-
gulamalardan yararlanılabilir. Gruplardan yaptıkları genellemelerden hareketle enerji pi-
ramidi oluşturmaları, piramidin düzeylerini ve piramitteki organizmaların görevlerini açık-
lamaları istenir (E3.7). Gruplardan oluşturdukları piramidi diğer gruplarla paylaşmaları ve
piramitlerini diğer grupların piramitleriyle karşılaştırmaları beklenir. Öğrencilerden enerji
akışıyla ilgili oluşturdukları örüntüleri kullanarak biyolojik birikim kavramını tanımlamaları
istenir. Biyolojik birikim ile ilgili kısa videolar izletilir ve örnek olaylar paylaşılır (OB4). Biyo-
lojik birikimin organizmalar üzerindeki etkilerine dikkat çekmek için sorular sorulur. Bir bi-
yolojik birikim sorunu seçilerek öğrencilerden bu soruna çözüm üretmeleri istenir. Öğren-
cilerin kendi beslenme alışkanlıklarının güvenirliğini sorgulamaları sağlanır. Öğrencilerden
yaptıkları çıkarımlar çerçevesinde kendi beslenme alışkanlıkları hakkında düşünmeleri,
varsa olumsuz beslenme alışkanlıklarının sonuçlarını tahmin etmeleri ve bu konuda yaşa-
dıkları sorunlara çözüm önerileri üretmeleri istenir (SDB3.3, E2.2, D13.1, OB7).

Yukarıda yer alan metin örneği ortaöğretim 10. sınıf Ortaöğretim Biyoloji Dersi Öğretim Programı 4. teması
olan "Ekoloji" ye ait bir örnektir. Bu metin değerler eğitimi bağlamında incelendiğinde, metinde yer alan
öğrenme çıktısının D13. Sağlıklı Yaşam değeri ile ilişkilendirildiği ve bu değerin "D13.1 Yeterli, dengeli ve
sağlıklı beslenmek" birinci alt bileşeninin kullanıldığı görülmektedir. Bu süreçte öğrencilerden ekosistemler-
deki enerji akışı hakkında genellemeler yapmaları, genellemelerden hareketle enerji piramidi oluşturmaları ve
piramidin düzeyleriyle piramitteki organizmaların görevlerini açıklamaları istenir. Biyolojik birikimin organiz-
malar üzerindeki etkilerine dikkat çekilerek öğrencilerin beslenme alışkanlıklarını gözden geçirmeleri, varsa
olumsuz beslenme alışkanlarının sağlıkları için olası sonuçlarını tahmin etmeleri ve çözüm önerileri üretmeleri
istenir. Öğrencilerin yeterli ve dengeli beslenmeleri, sağlıklı ve sağlıksız besinleri ayırt etmeleri, yeterli su
tüketimin önemini bilmeleri beklenmektedir. Bu faaliyetlerle kendi beslenme alışkanlıklarının farkına varıp
sağlıklarını korumaları ve sağlıklı yaşamın önemini kavramaları amaçlanmaktadır.

6. Örnek Ortaöğretim Tarih Dersi

TAR.11.2.1

Öğrencilerin Fransız İhtilali’ne neden olan bilim devrimini, aydınlanma düşüncesini ve
Amerika’nın bağımsızlık mücadelesini farklı kaynaklar üzerinden incelemeleri sağlanır.
Öğrenciler; insan hakları, eşitlik, adalet, milliyetçilik ve özgürlük kavramları çerçevesinde
Fransız İhtilali’nin devlet ve toplumların dönüşümündeki etkilerini analiz eder (SDB2.3).
Örnek olaylar üzerinden adalet ve özgürlük değerlerinin önemini açıklar (D1.1). Fransız İh-
tilali’nin devlet ve toplum hayatında meydana getirdiği yerel, bölgesel ve küresel etkileri
olumlu ve olumsuz yönleri açısından sorgular (OB6, SDB3.3, KB3.3, SBAB16.2). Ulaştığı
bilgilerden yola çıkarak Fransız İhtilali’nin devlet ve toplum hayatında meydana getirdi-
ği değişimin nedenlerini ve sonuçlarını bağlamından kopmadan sözlü olarak ifade eder
(SDB2.1, SBAB4.2). Bu süreçte görüş geliştirme tekniği kullanılabilir. Öğrencilerin sözlü
ifadeleri gözlem formu ile değerlendirilir.

Yukarıda yer alan metin örneği ortaöğretim 11.sınıf Ortaöğretim Tarih dersi öğretim programı 2. öğrenme alanı
olan "Dönüşüm Sürecinde Osmanlı"ya aittir. Bu metin değerler eğitimi bağlamında incelendiğinde, metinde yer
alan öğrenme çıktısının D1. Adalet değeri ile ilişkilendirildiği ve bu değerin "D1.1 Hak ve özgürlüklerini bil-

27