Page 23 - Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Öğretim Programları Okuryazarlığı Öğretmen Kılavuz Kitabı

TÜRKIYE YÜZYILI MAARIF MODELI ÖĞRETIM PROGRAMLARI

3. Örnek Ortaokul Matematik Dersi
ORTAOKUL MATEMATİK DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
Öğrencilerden sayı doğrusunda 1’den küçük ve 1’den büyük kesirlerin (ondalık gösterim-
leri de dahil) sıralaması istenir. Bu sınıf düzeyinde ondalık gösterimlerin basamak değeri
verilmediğinden sıralamalarda kesirlerle ilişkilendirilmesi önemlidir. Sıralama yaparken
ondalık gösterimlerin yoğunluğu tartışılarak (2,3; 2,30; 2,32; 2,36; 2,4 gibi ondalık göste-
rimlerin sayı doğrusundaki yerleri ya da 0,2 ve 0,21 gibi iki ondalık gösterimden hangisinin
0,19’a daha yakın olduğu gibi) öğrencilerin ondalık gösterimleri karşılaştırması sağlanır.
Ondalık gösterimlerin karşılaştırılmasında çeşitli araştırma soruları kullanılabilir. Örneğin
farklı markalara ait aynı ürünün birim fiyatları karşılaştırılarak, daha ekonomik olanı seçme
(D17.1), bilinçli harcama yapma ya da uygun olana karar verme gibi tartışmalar gerçekleş-
tirilerek tasarruf değerinin kazanılması desteklenir (OB3, SDB3.3). Öğrencilerin kesirlerin
karşılaştırılmasına ilişkin ulaştıkları sonuçlara dayalı olarak örneğin “Paydaları eşit iki ke-
sirden payı büyük olan daha büyüktür.” gibi önermelerde bulunarak kesirlerin farklı gös-
terimlerini “<”, “>” şeklinde sembollerle ifade etmeleri sağlanır. Kesirlerin farklı gösterim-
lerinin karşılaştırılmasını gerektiren açık uçlu sorulardan oluşan izleme testi kullanılarak
değerlendirme yapılabilir. Öğretmen değerlendirme sonuçlarına ilişkin öğrencilere geri
bildirim verebilir. Öğrencilerin kesir gösterimlerinin karşılaştırılmasına ilişkin ulaştıkları
önermelerin işlem sonuçlarını tahmin etmeye yönelik katkısını gerekçelerle açıklamaları
beklenir.
Türkiye İstatistik Kurumu raporlarındaki farklı konulardan birinin (Türkiye’deki girişimlerde
yapay zekâ kullanımı, yıllık açılan müze sayısı, yıllık satılan gazete sayısı, öğrencilerin yaşa-
Yukarıda verilen metin örneği Ortaokul 5.sınıf Matematik dersi öğretim programı 1. teması olan "Sayılar ve Ni-
dığı ilde kişi başı günlük atık su miktarı gibi) araştırılmasını gerektiren performans görevi
celikler (2)" e aittir. Bu metin değerler eğitimi bağlamında incelendiğinde metinde yer alan öğrenme çıktısının
verilebilir (SDB2.3). Öğrencilerden elde ettikleri verileri kesir, ondalık ve yüzde gösterim-
D17. Tasarruf değeri ile ilişkilendirildiği ve bu değerin "D17.1 Bilinçli tüketici olmak" birinci alt bileşeninin
leri kullanarak karşılaştırmaları, araştırma sonuçlarını çeşitli temsiller ile göstermeleri ve
kullanıldığı görülmektedir. Yaşantı gerçekleştirilirken öğrenciden birim kesir ile birim fiyat arasındaki ilişkiyi
bir sunum hazırlamaları istenebilir. Ayrıca çevre ile ilgili bir araştırma sorusu belirlenerek,
öğrencilerin çevreyle ilgili duyarlılık kazanmalarına ve toplumsal sorunlara çözüm üret-
kavramaları beklenmektedir. Öğrencilerden farklı markalara ait aynı ürünün birim fiyatlarını karşılaştırmaları
me becerilerini geliştirmelerine yardımcı olunabilir (D5.1). Sunumlar süreç bileşenleri ile
istenebilir. Böylece öğrencilerin daha ekonomik olanı tespit etmelerini sağlayacak bir yaşantı geçirecekleri
oluşturulmuş kriterleri içeren analitik dereceli puanlama anahtarı kullanılarak değerlen-
düşünülmektedir. Süreç içerisinde öğrencilerden seçilen bazı ürünlerin farklı marketlerdeki fiyatlarını araştırıp
dirilebilir.
birim fiyatlarını bulmaları ve karşılaştırma yaparak sınıfta sunmaları istenebilir. Bu sayede bilinçli harcama
FARKLILAŞTIRMA
yapmanın, tasarruf değeri ile ilişkisini anlamaları ve bu değeri hayatlarının bir parçası hâline getirmeleri he-
deflenmektedir.
Zenginleştirme Öğrenciler için kesirlerin farklı gösterimlerini ilişkilendirmede yazılımlar ve dijital araçlar
kullanılabilir. Öğrencilerin verilen kesirlerin temsil edilmesinde ve karşılaştırılmasında
farklı stratejiler kullanabileceklerini fark etmeleri ve hangi kesir gösteriminin hangi ger-
4. Örnek Ortaokul Sosyal Bilgiler Dersi
çek yaşam durumunda tercih edileceğine ilişkin tartışmaları sağlanabilir. Birim kesirlerin
farklı kullanımını içeren çeşitli etkinlikler sunulabilir. Örneğin Eski Mısırlılarda “Horus’un
SB.5.4.1
gözü”ndeki kesirlere yönelik ilişki gösterilebilir. Kare tangram parçalarıyla yeni şekiller
Öğrencilerin evde, okulda, yaşadığı şehirde demokrasi ile ilişkilendirilebilecek davranış ve uy-
oluşturularak parçaların büyüklükleri arasındaki ilişkiler kesir olarak ifade edilebilir.
gulamalar hakkında konuyla ilgili gözlemler yapmaları, elde ettikleri verileri düzenleyerek so-
nuçları sınıfta paylaşmaları sağlanır (OB1, E1.1). Sınıf başkanı seçimi, yerel seçimler, dilekçe
gibi demokrasinin günlük hayata yansımalarına dair örnekler verilir, öğrencilerin de örnekler
Destekleme Kesirler problem bağlamlarına uygun hem somut materyallerle hem de alan modelleri
vermeleri teşvik edilir. Bu süreçte insanların hak ve özgürlüklerini bilmesinin ve korumasının
kullanılarak tekrar edilebilir. Öğrencilerle bireysel çalışmalar yapılabilir ya da işbirlikli öğ-
önemi üzerinden adalet ile ilgili açıklamalar yapılır (D1.1). Öğrencilerin demokrasinin temel ni-
renme fırsatları sunulabilir. Bu süreçte kolaydan zora ilerleyen çeşitli sorulardan oluşan
teliklerinden özgürlük, eşitlik, seçme ve seçilme hakkı, millî egemenlik, katılım, çoğulculuk ve
çalışma kağıdı kullanılabilir. Kesirleri karşılaştırmada paydaları eşit olan kesirlerden baş-
hukukun üstünlüğünü fark etmelerini sağlamak üzere yazılı ve görsel kaynaklar incelenir (OB1,
lanabilir ve paydaları farklı kesirlere geçiş yapmaları sağlanabilir. Buradan öğrencilerin ke-
sirlerin ondalık gösterimine geçmeleri ve sayı doğrusu üzerinde karşılaştırmaları istene-
bilir. Sayı doğrusu üzerinde yapılacak karşılaştırmaların yanı sıra yüzlük kartlar veya alan
Yukarıda verilen metin örneği, Ortaokul 5. sınıf Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı 4. öğrenme alanı olan
modelleri üzerinde çalışmalar yapılabilir.
"Yaşayan Demokrasimiz"e aittir. Bu metin değerler eğitimi bağlamında incelendiğinde, metinde yer alan öğ-
renme çıktısının D.1 Adalet değeri ile ilişkilendirildiği ve bu değerin "D11.1 Hak ve özgürlüklerini bilmek ve
ÖĞRETMEN
korumak" birinci alt bileşeninin kullanıldığı görülmektedir. Yaşantı gerçekleştirilirken öğrenciden demokrasi
YANSITMALARI Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza
ve cumhuriyet kavramları arasındaki ilişkiyi çözümleyebilmeleri beklenmektedir. Bu süreçte öğrencilerden
okutunuz.
çevresinde demokrasi ile ilgili davranışları ve uygulamaları gözlemlemeleri ve gözlemlediklerini paylaşmaları
sağlanacaktır. Demokrasinin günlük hayattaki örnekleri üzerinden tartışmalar yapılırken D1. Adalet değerinin
30 hak ve özgürlüklerini bilmesi bileşeni ile bağlantı kurulmasıyla öğrencilerde bir farkındalık oluşacağı düşü-
nülmektedir.

23