Page 10 - Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Öğretim Programları Okuryazarlığı Öğretmen Kılavuz Kitabı
P. 10
TÜRKIYE YÜZYILI MAARIF MODELI ÖĞRETIM PROGRAMLARI
6.2.4. Farklılaştırılmış Sınıf İklimi Oluşturma
Öğrencileri risk almaya teşvik eden, tüm öğrencilere benzersiz güçlü yönleri ve ihtiyaçları açısından değer
veren, kişisel olarak ellerinden gelenin en iyisini yapma çabasındaki öğrencileri destekleyen ve öğrencilerin
birbirleriyle bağlantı kurmalarına yardımcı olan bir sınıf iklimi oluşturulmalı ve sürdürülmelidir. Farklılaştırılmış
bir sınıf; her öğrencinin farklı ihtiyaçlara, yeteneklere ve deneyimlere sahip olduğunu ve her öğrencinin doğru
öğrenme koşulları sağlandığında başarılı bir öğrenci olabileceğini kabul eden sınıftır. Farklılaştırılmış bir
sınıfta doğal olarak öğretmen ve öğrencilerin rolleri de değişir.
Öğretmenin rolü; öğrencilerin ihtiyaç duyduğu program yönünün "büyük resmini" elinde tutmak, öğrencilerin
öğrenimlerini gerçekleştirebilecekleri çeşitli öğrenme fırsatlarını yapılandırmak hâline gelir. Öğretmen,
bilginin sahibi değil bilgiye ulaşmanın kolaylaştırıcısıdır.
Bazı öğretmenler, o ders yılında çok fazla konuyu öğretmeleri gerektiğini düşünürler ve farklılaştırma
yapmaktan kaçınırlar. Öğrencilerden beklentileri düşük olan ya da öğrencileri sınıf düzeyindeki içerikle
sınırlayan öğretmenler, öğrencilerin potansiyelleri üzerinde bir cam tavan oluşturmaktadır. Özellikle sınıf
düzeyinden ileride performans gösteren öğrencilere uygulanan bu cam tavan için öğretmenlerin şöyle bahaneler
sunduğu görülmektedir:
• Bu sadece...... sınıf. Henüz bunu öğretmiyoruz.
• Benden sadece seni bu seviyeye getirmem bekleniyor.
• Sadece sizi bu seviyeye getirecek kadar biliyorum.
• Elimde sadece sizi bu seviyeye getirmeye yetecek kadar materyal var.
Öğrencileri sınıf seviyesindeki materyallerle sınırlamak, daha karmaşık yanıtlar için fırsatları en aza indirir.
İleri düzey veya özel yetenekli öğrenciler, öğrenmeyi hızlandırmak için sınıf seviyesinin ötesinde bol miktarda
materyale erişmelidir. Bazı öğretmenler; ileri düzeyde performans gösteren öğrencilerin yardım almadan kendi
başlarına ilerleyebileceğini, yeterince bilgili olduklarını düşünebilirler. Bu nedenle de zamanlarını ihtiyacı olan
öğrencilere harcamak gibi bir tercih yapabilirler. Tüm öğrencileri kapsayan bir yaklaşımla sınıf içi düzenlemeler
yapılması farklılaştırmada öğretmenin temel rolüdür.
Farklılaştırılmış sınıflarda öğrenciler, daha pasif olarak görüldükleri geleneksel rollerden daha aktif katılımcılar
hâline geldikleri rollere doğru bir geçiş yaşarlar. Öğrenciler, hem kendileri hem de başkaları için öğrenme
konusunda daha fazla sorumluluk paylaşır hem de öğrenimlerinde daha fazla kendi kendilerini yönetirler.
Böylece öğrenciler neyi ve nasıl öğrendikleri üzerinde daha fazla kontrol sahibi olurlar. Farklılaştırılmış sınıflarda
öğretim, öğrencilerin ihtiyaçlarına hem saygılı hem de duyarlı olacak şekilde tasarlanır. Farklılaştırılmış
sınıflarda sadece öğretmenler soru sormaz. Öğrencilerin de soru sormaları teşvik edilir. Hem öğretmenler hem
de öğrenciler tarafından sorulan aşağıdaki soru türleri, farklılaştırılmış sınıflarda sıklıkla duyulmaktadır:
» Bunu nasıl biliyorsunuz?
» Bu cevaba nasıl ulaştınız?
» Ne tür destek size yardımcı olabilir?
» Farklı bakış açısına sahip bir kişi nasıl tepki verebilir?
» Bu ödevde neyi farklı yaptığını söyle bana?
» Bu görev güçlü yönlerinizi nasıl kullandı?
» Bu görevde neyin zor olduğunu belirleyebilir misiniz?
» Bir dahaki sefere bu tür bir göreve nasıl yaklaşacağınıza dair hangi fikirleriniz var?
10
