Page 30 - Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Öğretim Programları Okuryazarlığı Öğretmen Kılavuz Kitabı

TÜRKIYE YÜZYILI MAARIF MODELI ÖĞRETIM PROGRAMLARI

6.4. TÜRKİYE MAARİF MODELİNE GÖRE FARKLILAŞTIRMA

6.4.1. Zenginleştirme

Zenginleştirme, pek çok eğitim modelinde yer alan temel bir farklılaştırma stratejisidir. Zenginleştirme
“programa derinlemesine ve genişliğine eklemeler yapma, bireyin gereksinimine göre programı ilerletme,
aşamalarını belirleme, ilgi ve gereksinimlere göre materyalleri çeşitlendirme, yaratıcılık ve eleştirel düşünmeyi,
problem çözme, iletişim ve toplumsal becerileri geliştirme”yi içeren uygulamalardır. Programın içeriğinde
olmayan, çocuğun ilgilendiği farklı ve ileri konuların eğitim planına eklenmesi ve disiplinler arası çalışmaların,
bağımsız araştırmaların yapılması, öğretim yöntemlerinin çeşitlendirilmesi, üst düzey düşünme süreçlerinin
kullanılması, özgün ürünler ortaya konması ve mentörlük uygulamaları zenginleştirme stratejilerinin içerisinde
yer almaktadır. Ayrıca kariyer eğitimi, teknolojiyi kullanma becerilerini geliştirme, sosyal ve duygusal gelişimi
destekleme, bağımsız öğrenmeyi destekleme de zenginleştirmenin içeriğinde yer almaktadır.

Zenginleştirme, akranlarına göre daha ileri düzeyde olan öğrenciler için tasarlanmış bir stratejidir. Bu strateji;
öğretim programının ötesinde, genişletilmiş ve derinlemesine öğrenme fırsatları sağlayarak öğrencilerin bilgi
ve becerilerini mümkün olan en üst düzeyde geliştirmeyi amaçlar. Öğrencilerin ileri düzey kavramları ve
karmaşık düşünce yapılarını keşfetmelerini teşvik eder. Öğrenmeyi zenginleştirmede kullanılan uygulama ve
ortamlar; öğrencilerin dikkatini çekme, öğrenilen bilgilerin kalıcı olmasını sağlama ve birden fazla duyuya
hitap etme amacıyla tasarlanır. Görsel materyaller ve çeşitli etkinliklerle desteklenir, öğrencilerin olumlu
tutum geliştirmelerini teşvik eder. Bireysel olarak veya grup hâlinde çalışmayı kolaylaştıracak çeşitli yöntem
ve tekniklerle donatılır. Bu ortamlarda öğrenme yaşantıları, günlük hayatla ilişkilendirilerek gerçekleştirilir.

Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli'ndeki zenginleştirilmiş öğrenme tasarımları, öğrencilerin içeriği keşfetmelerine
ve öğrendiklerini sergilemelerine olanak tanıyan farklılaştırılmış uygulamaları kapsar. Öğretim programının bu
boyutunda amaç; programın temel bileşenlerini oluşturan bilgi, beceri, değer, eğilimlere hâkim olan öğrencilerin
içerik, süreç ve ürün boyutunda zenginleştirilmesidir. Bu kapsamda öğrencilerin hazır bulunuşlukları, ilgi,
yetenek ve öğrenme profilleri dikkate alınarak sunulan program bileşenlerine ek olarak içeriğin daha derin ve
karmaşık hâle getirilmesi, sürecin farklı düşünme biçimlerini destekleyecek çeşitli yöntemlerle ve öğrencilerin
aktif olduğu bir öğrenme süreci yaşaması hedeflenmektedir. Öğrencilerin özellikleri dikkate alınarak bu öğrenme
sürecinin sonunda bir ürün ortaya koymasını sağlayacak zenginleştirmeler yapılması amaçlanmaktadır. Bu
amaçlar doğrultusunda aşağıda sunulan tablodan yararlanarak zenginleştirme içerikleri geliştirilebilir.

Tablo 3: Zenginleştirme içeriklerine yön verebilecek öneriler

Alt Bölüm Açıklama
Bilgi seviyeleri (veri, kavram, genelleme, teori) arasında denge kurarak
Soyutluk
daha az veriye, daha çok soyut kavram ve genellemeye odaklanmalı.
Teori ve genellemeler; soyut kavramları, ilişkileri ve disiplinler arası
Karmaşıklık
bağlantıları kapsamalı.
İÇERİK Organizasyon Öğretim programının dışındaki konu, ders ve disiplinlere yer verilmeli.
Çeşitlilik
İçerik, temel kavramlar ve disiplenler arası bağlantılar arasında
düzenlenmeli.
Önemli kişilikler ve dehalar üzerinde yoğunlaşarak öğrencilere bu kişilerle
Seçkin Kişiler
ilgili çalışma fırsatı sunulmalı.
Araştırma yöntemleri öğretilmeli ve bu yöntemler pratik uygulamalarla
Yöntemler
desteklenmeli.

Ekonomiklik Program içeriğinde zaman ve kaynaklar etkin bir biçimde kullanılmalı.

30