Page 101 - 3 ADIM TYT FELSEFE

FELSEFE
TYT 1.
ADIM
Felsefi Okuma ve Yazma - 2

1. Albert Einstein: “Mutlak akan bir zaman düşünülemez; yal- 4. Filozof olarak adlandırılan ve ilk bilge olan Thales; doğadaki
nızca bulunduğu mekâna ve hıza göre kişinin zamanından değişim ve oluşları gözlemlerine ve akla dayanarak açıkla-
bahsedebiliriz.” demiştir. maya çalışıyordu. Mısır’a gittiğinde gölgesinin kendi boyuna
eşit olduğu bir anda, piramitlerin boyunu gölgelerinden he-
Bu sözden hareketle aşağıdaki yargılardan hangisine
saplamayı başarmıştı. Bu basit ve kolay buluşlar, yeni bilim-
ulaşılabilir?
sel gelişmelerin yolunu açan anahtarlar olmuştur.
A) Hayatı inişli çıkışlı taraflarıyla anlayabiliriz.
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşı-
B) Yaşamda görelilik vardır.
lamaz?
C) İnsana belirsizlikler yön verir.
A) Gözlem ve akılsal çıkarsamalar değişimleri açıklamada
D) Enerji kazanımıyla hayata hız verilir.
bir araçtır.
E) Atomsal hareketlere bağlı yaşamlar vardır.
B) Bilimsel gelişmelerin temelinde gözlem yatar.
C) Bilimsel kurallar sadece akla dayanarak açıklanır.
2. İlk Çağ’da evrenin yaradılışına duyulan merakla felsefe, do-
D) Büyük bilimsel gelişmelerin temeli, basit buluşlarla başlar.
ğayı ve güneş sitemini sorgulamıştır. Orta Çağ’da skolastik
düşüncenin etkisindeki toplumlarda felsefe, kutsal olana ve E) Matematiksel hesaplamalar, bilimsel gelişmelere katkı
dinsel inançlara dayalı öğretiler ortaya koymuştur. Fransız sağlamıştır.
İhtilali ve Sanayi Devrimi’nden sonra toplumsal yaşamda bi-
limsel çalışmalar önem kazanmış, buna bağlı olarak da felse-
fenin odağına eşitlik ve bilimsellik yerleşmiştir.

Bu parçadan hareketle felsefe için aşağıdakilerden han-
gisi söylenebilir?
A) Bilimsel çalışmalardan bağımsız hareket eder.
B) İçinde bulunduğu çağın özelliklerinden etkilenir.
C) Toplumsal yapıdan bağımsız hareket eder.
D) Bilimsel çalışmalara kaynaklık eder.
5. • Sokrates’in annesi bir ebedir ve Sokrates’in kullandığı
E) Dinsel çalışmaları etkisi altına alır. metot da “maiotik” ya da “doğurtma” yöntemidir.
• Siyaset felsefecisi olarak bilinen Platon, aristokrat bir ai-
lede yetişmiştir. Hem anne hem de baba tarafının siyaset
geçmişi vardır.
3. “İnsan doğaya ne kadar yabancılaşırsa o kadar toplumsal- • Augustinus, Orta Çağ’da yaşamış ve temel felsefe ar-
laşır, ne kadar toplumsallaşırsa da o kadar kendine yaban- gümanlarını, Antik Çağ-Hristiyanlık-Tanrı sentezinde ele
cılaşır.” Hegel felsefesine yapmış olduğu itirazın yanı sıra
materyalizm ve pozitivizm düşüncelerinden etkilenen Marx’ın alarak işlemiş ve felsefeyi dinî sınırlar içinde açıklamıştır.
görüşleri felsefe tarihinde diyalektik materyalizm olarak bilinir. • Hayatı; ölümler, maddi sıkıntılar ve hastalıklarla geçen
Marx, baş aşağı olduğunu düşündüğü Hegel’in diyalektik dü- Nietzsche, “Hiççilik” olarak bilinen nihilizmi benimser.
şüncesini ayakları üzerine çevirdiğini ifade ederek diyalektiği Nihilizm; Tanrı’nın varlığını, ahlakı ve tarihin mutlu sonunu
ekonomi temelinde insanlık tarihine uygulamıştır. Dolayısıyla reddeder, “Hayat acı ve kederden ibarettir.” görüşünü sa-
Hegel’in tarihsel idealizmini, ekonomi temelinde tarihsel ma- vunur.
teryalizme dönüştürmüştür.
Verilen ifadeler bir bütün olarak düşünüldüğünde aşağıdaki
Bu parçadan hareketle düşünürler için aşağıdakilerden yargılardan hangisine ulaşılabilir?
hangisi söylenebilir?
A) Dinî düşünce ve otoriteler, her dönemde öncü rol oyna-
A) Her filozof otorite olarak kendini görür. mıştır.
B) Her dönemin bilgi anlayışı farklıdır.
B) Düşünceler ancak özgür koşullarda oluşur ve gelişir.
C) Materyalizm İlk Çağ’lardan beri sürekli ahlakı konu edinir.
C) Geçmiş yaşantı ve deneyimler, düşüncelerde belirleyici
D) Filozoflar kendi düşüncelerini inşa ederken önceki düşü- rol oynar.
nürlerden etkilenirler. D) Düşünürler, her dönemde maddi sıkıntılar çekmiştir.
E) Diyalektik yöntem sadece bilgi alanında kullanılabilir. E) Felsefi düşüncenin oluşabilmesi, sıkı bir eğitime bağlıdır.

101