Page 103 - 3 ADIM TYT FELSEFE

FELSEFE
TYT 1.
ADIM
Felsefi Okuma ve Yazma-2

1. Albert Einstein: “Mutlak akan bir zaman düşünülemez; yal- 4. Tarihteki ilk filozof kabul edilen Thales; doğadaki değişim
nızca bulunduğu mekâna ve hıza göre kişinin zamanından ve oluşları gözlemlerine ve akla dayanarak açıklamaya
bahsedebiliriz.” demiştir. çalışıyordu. Mısır’a gittiğinde gölgesinin kendi boyuna
Bu sözden hareketle aşağıdaki yargılardan hangisine eşit olduğu bir anda, piramitlerin boyunu gölgelerinden
ulaşılabilir? hesaplamayı başarmıştı. Bu basit ve kolay buluşlar, yeni
bilimsel gelişmelerin yolunu açan anahtarlar olmuştur.
A) Hayatı inişli çıkışlı taraflarıyla anlayabiliriz.
B) Yaşamda görelilik vardır. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşı-
lamaz?
C) İnsana belirsizlikler yön verir.
A) Gözlem ve akılsal çıkarsamalar değişimleri açıklama-
D) Enerji kazanımıyla hayata hız verilir.
da bir araçtır.
E) Atomsal hareketlere bağlı yaşamlar vardır.
B) Bilimsel gelişmelerin temelinde gözlem yatar.
C) Bilimsel kurallar sadece akla dayanarak açıklanır.
2. İlk Çağ’da evrenin yaradılışına duyulan merakla felsefe, do-
D) Büyük bilimsel gelişmelerin temeli, basit buluşlarla
ğayı ve güneş sistemini sorgulamıştır. Orta Çağ’da skolastik
başlar.
düşüncenin etkisindeki toplumlarda felsefe, kutsal olana ve
dinsel inançlara dayalı öğretiler ortaya koymuştur. Fransız E) Matematiksel hesaplamalar, bilimsel gelişmelere kat-
İhtilali ve Sanayi Devrimi’nden sonra toplumsal yaşamda bi- kı sağlamıştır.
limsel çalışmalar önem kazanmış, buna bağlı olarak da felse-
fenin odağına eşitlik ve bilimsellik yerleşmiştir.

Bu parçadan hareketle felsefe için aşağıdakilerden han-
gisi söylenebilir?
A) Bilimsel çalışmalardan bağımsız hareket eder.

B) İçinde bulunduğu çağın özelliklerinden etkilenir.
5. • Sokrates’in annesi bir ebedir ve Sokrates’in kullandığı
C) Toplumsal yapıdan bağımsız hareket eder.
metot da “maiotik” ya da “doğurtma” yöntemidir.
D) Bilimsel çalışmalara kaynaklık eder.
• Siyaset felsefecisi olarak bilinen Platon, aristokrat bir ai-
E) Dinsel çalışmaları etkisi altına alır. lede yetişmiştir. Hem anne hem de baba tarafının siyaset
geçmişi vardır.
• Augustinus, Orta Çağ’da yaşamış ve temel felsefe ar-
3. “İnsan doğaya ne kadar yabancılaşırsa o kadar toplumsallaşır,
gümanlarını, Antik Çağ-Hristiyanlık-Tanrı sentezinde ele
ne kadar toplumsallaşırsa da o kadar kendine yabancılaşır.”
alarak işlemiş ve felsefeyi dinî sınırlar içinde açıklamıştır.
Hegel felsefesine yapmış olduğu itirazın yanı sıra materyalizm
ve pozitivizm düşüncelerinden etkilenen Marx’ın görüşleri fel- • Hayatı; ölümler, maddi sıkıntılar ve hastalıklarla geçen
sefe tarihinde diyalektik materyalizm olarak bilinir. Marx, baş Nietzsche, “Hiççilik” olarak bilinen nihilizmi benimser.
aşağı olduğunu düşündüğü Hegel’in diyalektik düşüncesini Nihilizm; Tanrı’nın varlığını, ahlakı ve tarihin mutlu sonu-
ayakları üzerine çevirdiğini ifade ederek diyalektiği ekonomi nu reddeder, “Hayat acı ve kederden ibarettir.” görüşünü
temelinde insanlık tarihine uygulamıştır. Dolayısıyla Hegel’in savunur.
tarihsel idealizmini, ekonomi temelinde tarihsel materyalizme
Verilen ifadeler bir bütün olarak düşünüldüğünde aşağı-
dönüştürmüştür.
daki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
Bu parçadan hareketle düşünürler için aşağıdakilerden
A) Dinî düşünce ve otoriteler, her dönemde öncü rol oyna-
hangisi söylenebilir?
mıştır.
A) Her filozof otorite olarak kendini görür.
B) Düşünceler ancak özgür koşullarda oluşur ve gelişir.
B) Her dönemin bilgi anlayışı farklıdır.
C) Geçmiş yaşantı ve deneyimler, düşüncelerde belirleyici
C) Materyalizm İlk Çağ’lardan beri sürekli ahlakı konu edinir. rol oynar.
D) Filozoflar kendi düşüncelerini inşa ederken önceki düşü- D) Düşünürler, her dönemde maddi sıkıntılar çekmiştir.
nürlerden etkilenirler.
E) Felsefi düşüncenin oluşabilmesi, sıkı bir eğitime bağlıdır.
E) Diyalektik yöntem sadece bilgi alanında kullanılabilir.

101