Page 102 - 3 ADIM TYT FELSEFE

FELSEFE 3. ADIM

6. Platon’un Devlet adlı eserinde şöyle bir mağara benzetmesi 9. Sokrates’e “Şu varlık güzeldir.” denildiğinde O, “güzel varlık”
vardır: “Varsayalım ki bir grup insan sırtları mağaranın ka- sözünden ne anlaşıldığını sorar. Cevap alınca da yeniden bir
pısına dönük olarak başlangıçtan beri mağarada yaşamak- dizi soru üreterek konuştuğu kişinin “güzel varlık” sözü için
tadırlar. Öyle ki bu insanlar mağaranın dışında ne olup bitti- oluşturduğu eski tanımın sınırlı, geniş kapsamlı ya da yan-
ğini göremedikleri gibi başlarını çevirip mağaranın dışına da lış olduğunu yine o kişiye buldurur. Böylece kişide saklı olan
bakamamaktadırlar. Bu insanlar mağaranın önünden geçen a priori bazı bilgilerin bulunduğunu kanıtlar.
insanların veya diğer canlıların çıkardıkları sesleri duyabili- Bu parçadan çıkarılabilecek yargı aşağıdakilerden hangisidir?
yorlar ve onların sadece gölgelerinin mağaranın duvarına
A) İnsan zihninde bulunan tüm bilgiler sonradan yaşantılar
yansımasını görebiliyorlar. Bu insanlara göre gerçeklik ma-
yoluyla kazanılır.
ğaranın duvarlarında görünen gölgelerden ibarettir.”
B) Güzellik kavramı metafizik bir kavram olduğu için tanım-
Platon’un bu benzetmesinde mağara duvarındaki yansı- lanamaz.
malarla örneklenen kavram aşağıdakilerden hangisidir?
C) Bilgilerimizin doğruluğu göreceli bir özelliğe sahiptir.
A) Tümeller D) İnsan aklında doğuştan getirilmiş ve açığa çıkarılmayı
bekleyen bilgiler vardır.
B) İdealar dünyası
E) Tüm insan bilgileri, akıl ve duyu iş birliğinin ürünüdür.
C) Episteme bilgisi
D) Fenomenler dünyası
E) Düşünsel varlık alanı 10. Büyük filozoflar görüşlerini genellikle felsefi sistemler ha-
linde ortaya koyarlar. Örneğin Platon, Aristoteles, Kant
gibi filozoflar, kendi çağlarının koşulları ve özellikleri doğ-
7. İnsan kavramıyla birlikte özne kavramı da ön plana çıkar. Özne rultusunda varlık, bilgi, ahlak ve siyaset gibi temel problem
kavramı ise bize bilgi, bilinç, irade ve eylem kavramlarını vere- alanlarına ilişkin yeni bakış açılarıyla farklı görüşler geliş-
tirmişlerdir. Bu görüş ve fikirlerini de, ögeleri arasındaki
cektir. İnsanlık tarihi bize doğanın tarihinden farklı olarak bilgi,
bağlantıların açıkça görüldüğü, kendi içinde tutarlı bütünler
bilinç, irade ve eylem alanı olarak görünür. Bilinçli ve ussal bir
halinde ortaya koymuşlardır.
varlık olarak insan, kendi doğal çevresinin dolaysız bir uzantısı
değildir. O artan bilgi birikimi ve iradi eylemleriyle kendi doğal Bu metne göre aşağıdakilerden hangisi felsefi sistemin bir
gerçekliğini değiştirir ve kendisini sürekli bir tarihsel birikim ve özelliği olamaz?
oluşumun öznesi kılar. İnsanın öznelliği zamanla ve tarihsel
A) Konuya ilişkin her filozofun bakış açısı farklı olabilir.
süreç boyunca onun nesnelliğini de belirler.
B) Temeli mantıksal tutarlılık üzerine kuruludur.
Bu parçadan aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
C) Konusu belli bir varlık alanıyla sınırlıdır.
A) İnsan odaklı felsefede epistemolojik ve ahlaki sorunlar D) Yapısal olarak akıl ve mantık ilkelerine uygundur.
başat rol oynar.
E) İçinde bulunduğu çağın toplumsal olaylarından etkilenir.
B) Özne, evrendeki nedensellik zincirinin aracısız bir dişlisidir.
C) Salt bilme edimi içinde olan insanlar kendini gerçekleştirirler.
D) Felsefi birikim öznenin bireyselliğine bağlı değildir.
E) Doğal faktörler bireyin ahlaki edimlerinin belirleyicisidir. 11. Yaşam, zaman stadyumunda bir yarış, bir performanslar ve
tercihler zinciri midir? Engellerle dolu bir yolu izleyip bu en-
gelleri aşarak bir noktadan diğerine ulaşmak için sarf edilen
8. Felsefe uğraşısı, kişinin herhangi bir konuda fikir ve düşünce- bir çabadan mı ibarettir yoksa? Sadece bir yerlere ulaşmak
lerini kendi için açık kılmasıyla başlar. Bu açık kılma ile sorun ya da bir şeyler olmak mıdır? Yoksa seçilmiş ya da verilmiş
belli bir yolda yürüyüşüne devam etmek, kimi zamanda koş-
bilinci oluşur yani refleksiyon yapmanın düşünceyi ne denli
mak mıdır? Hepsidir yaşam…
geliştirdiği kavranmış olur.
Felix Marti Ibanez “Felsefe Öyküleri”
Bu açıklamada “refleksiyon yapma” ifadesi ile anlatılmak
istenen aşağıdakilerden hangisi olabilir? Bu alıntıdan hareketle aşağıdakilerden hangisine kesinlikle
ulaşılamaz?
A) Bireysel ve toplumsal konuların sorunsal haline dönüştü-
rülmesi A) Yaşamsal anlam arayışı, insan için söz konusudur.
B) Kişinin kendi düşüncesi üzerine düşünmesi B) İnsan yaşamı bazı engellerin yaşanabileceği bir sahnedir.

C) Felsefe uğraşısında olan kişinin ön yargıları ile hareket etmesi C) İnsan tercihleri ile kendi yaşamını var eder.
D) Genel- geçer doğrulara ulaşmanın yöntemi olması D) İnsan yaşamında belli hedeflere doğru koşmaktadır.
E) Düşüncedeki karmaşıklığı artırmak için kullanılması E) İnsan, yaşamına indirgenemeyen bir varlıktır.

100