Page 129 - 3 ADIM TYT FELSEFE

FELSEFE
TYT 2.
ADIM
MS 2. Yüzyıl - MS 15. Yüzyıl Felsefesi-2

1. Orta Çağ adı verilen dönemde Hristiyan rahipler bir atın kaç 3. Akıl bilgisi nedensellik ilkesini temele almaktadır. Fakat
dişi olduğunu merak eder ve bunun cevabını bulmak için Gazâlî’ye göre, bir olayın şimdi böyle olması, onun ilerde de
Aristoteles’in kitaplarını inceler ancak “Atın kaç dişi vardır?” aynı olmasını zorunlu kılmamaktadır. Aklı eleştiren Gazâlî,
sorusuna yanıt bulamayınca bunun önemli bir sorun olma- akla dayalı bir metafizik görüşü de reddeder. Akıl ve inanç
dığı sonucuna varır ve araştırmaktan vazgeçer. Çünkü eğer arasına bir sınır koyarak, akıl bilgisinin fiziki alanla sınırlı ol-
önemli bir sorun olsa büyük üstat Aristoteles bunu mutlaka duğunu göstermeye çalışır. Gazâlî aklın iki yönü olduğunu
yazardı, şeklinde düşünürler. söyleyerek, bilimleri ve felsefeyi kuran akıldan farklı olarak,
inancın temeli olan akıldan söz eder ve bu akla kalp ya da
Felsefe öğretmeni derste verdiği bu örnekle Orta Çağ fel-
aklın iç yönü der.
sefesi hakkında öğrencilerine aşağıdakilerden hangisini
anlatmak istemiş olabilir? Parçaya göre aşağıdakilerden hangisi Gazâlî’nin görü-
şüne ters düşer?
A) Akla önem verildiğini
A) İmanın ve inancın bilme alanı aklın bilme alanından daha
B) Deney ve gözleme ağırlık verildiğini
geniştir.
C) Otoritelerin sorgulandığını
B) Akıl bir yönüyle bilimin ve felsefenin, bir yönüyle de inancın
D) Yeni bir bilgi arayışı olmadığını
temelini oluşturur.
E) Akıl yürütmenin tümevarım yoluyla yapıldığını
C) Doğadaki olaylar arasında zorunlu bir sebep sonuç ilişkisi
yoktur.
D) Bilimleri ve felsefeyi kuran akıl, inancın da temelini oluşturur.
E) İnancın temeli olan akla kalp gözü denir.

2. İslam dünyasında çeviri faaliyetleri yaklaşık 750’lere Abbasi 4. Hristiyan felsefesi; Hristiyan dininin ortaya çıkışıyla başlayan
dönemine rastlar. Abbasi halifesinin emirleri doğrultusunda ve 15. yüzyıla kadar geçen sürede Batı felsefesi için kullanı-
Süryani, Arap, Farisi ve Hint çevirmenler Diophantus, Öklid, lan bir adlandırmadır. Hristiyan dinine karşı yapılan eleştiri-
Batlamyus, Arşimet, Hipokrat, Platon ve Aristoteles gibi büyük leri savunmak adına bazı filozoflar çıkmıştır. İlk zamanlarda
düşünürlerin eserlerini Arapçaya çevirmişlerdir. Harun Reşit bazı felsefi görüşlere karşı yapılsa da zamanla dini açıklama
döneminde ise fethedilen yerlerden getirilen eserler Bağdat’ta felsefesine dönüşmüştür. Dinî inanç ile felsefi düşüncelerin
Beyt’ül Hikme adı verilen kütüphanede toplanmıştır. kaynaşması yaşanmış ve felsefenin tüm alanlarında din etkili
olmaya başlamıştır. Felsefeye karşı alınan tutumdan dolayı
Buna göre aşağıdakilerden hangisi çeviri faaliyetlerinin
bu dönemde, felsefenin yanında bilim de dışlanmıştır. Bu
felsefeye katkıları arasında gösterilemez?
dönemde temel olarak inancın bilgiyi mümkün kıldığı düşü-
A) Çeviri faaliyetlerinin yalnızca düşünce alanına değil bilimsel nülmüştür. Amaç yeni bilgiler oluşturmak değil kutsal olanı
alandaki gelişmelere de katkı sağlaması anlamaya çalışmaktır.
B) Çeviri faaliyetleri ile Platon ve Aristoteles’in düşüncelerinin Bu parçaya göre Hristiyan felsefesi için aşağıdakilerden
önem kazanması hangisi söylenemez?
C) Çeviri faaliyetlerinin kültürlerin yayılmasına olanak sağla-
A) Dinsel otoritenin sorgulaması yapılmıştır.
ması
B) İnancın akılla temellendirilmesi yapılmaya çalışılmıştır.
D) İslam dünyasındaki çeviri faaliyetlerinin başlamasına siyasi
iradenin etkisinin olması C) Kutsal metinlerin doğruluğu merkeze alınmıştır.
D) Dine yönelik eleştirilerin savunması yapılmıştır.
E) Çeviri faaliyetleri ile dinî dogmaların sarsılmaz niteliklerinin
pekiştirilmesinin sağlanması E) Akıl ve inanç tartışmaları ön plana çıkmıştır.

127