Page 132 - 3 ADIM TYT FELSEFE
P. 132

FELSEFE                                                                                      3. ADIM




        5.   Kendisinden  daha  yetkili  hüküm  veren  herhangi  bir  kimse   7.   Ona göre gerçekten var olan idealar değil elimizle tutup gözü-
            bulunmayan: O, erdemli şehrin önderi ve birinci yöneticisidir.   müzle gördüğümüz tek tek varlıklardır. Bu varlıklar madde ve
            (…) Bu hâl ancak doğuşunda on iki meziyeti kendinde topla-  suret adı verilen iki cevherden oluşur. Maddeye birinci dere-
            yan kimseye nasip olur.                                ceden cevher, surete ise ikinci dereceden cevher adını verir.
                                                                   Madde varlığın belirsiz, suret ise belirli yönüdür.
             • Evvela vücudunun tam ve her organının kıvamında olması
                                                                   Parçada hakkında açıklama yapılan filozof aşağıdakilerden
               lazımdır.
                                                                   hangisidir?
             • Kendisine söylenen her şeyi tabiatıyla iyi kavrayıp anlaması
                                                                   A) Fârâbî         B) Sokrates           C) Augustinus
               lazımdır.
                                                                           D) Descartes        E) Platon
             • Hafızası kuvvetli olmalıdır.
             • Uyanık ve zeki olması lazımdır.
             • Güzel konuşmasını bilmeli ki zihnindeki her şeyi açıkça
               izah etsin.
             • Öğretmeyi ve öğrenmeyi sevmesi, her şeyi kolayca öğretmesi
               lazımdır.
                                                               8.   Batı  Roma’nın  çöküşüyle  birlikte  ortaya  çıkan  kaotik  durum
             • Yemeye, içmeye ve hazlara düşkün olmaması ve tabiatıyla
                                                                   kültürel ve düşünsel gelişmelerin de kesintiye uğramasına yol
               oyundan sakınması lazımdır.
                                                                   açmıştır. Antik Çağ’dan beri  süregelen  düşünsel gelişmeler-
             • Doğruluğu ve doğru insanları sevmesi, yalandan ve yalan-
                                                                   den belirgin bir uzaklaşmanın yaşandığı ve bu birikimin büyük
               cılardan nefret etmesi lazımdır.
                                                                   oranda reddedildiği bir dönemdir. Bir yanda felsefe din içeri-
             • Ulu olması ve ululuğu sevmesi lazımdır.             sinde kaybolmuş gibi görünürken, bu kayboluş aynı zaman-
             • Adaleti ve adalet ehlini sevmesi lazımdır.          da felsefenin din içinde saklanmasını beraberinde getirmiştir.
                                                                   Dinsel  düşünce  kendisini  temellendirmek  ve  dinî  amaçlara
             • İnsaflı mizaçta olmalı ki kendisinden adalet istendiği zaman
                                                                   hizmet etmek için kullanılsa bile, belirli bir oranda Antik Çağ’da
               şiddet göstermesin.
                                                                   şekillenen felsefi düşüncenin korunmasını sağlamıştır.
             • Büyük bir azim ve irade sahibi olmalıdır.
                         Fârâbî, El-Medinetü’l Fazıla (Erdemli Şehir)     Buna  göre  Orta  Çağ  düşüncesi  ile  ilgili  aşağıdakilerden
                                                                   hangisi söylenebilir?
            Buna göre aşağıdakilerden hangisi erdemli şehrin yöneti-
                                                                   A)  Dinî  düşüncenin  baskın  yapısı  felsefi  anlayışı  ortadan
            cisinde bulunması gereken özellikler arasında yer almaz?
                                                                      kaldırmıştır.
            A)  Bedensel isteklerine duyarlı olmak
                                                                   B)  İlk Çağ felsefesinin devamı niteliğinde bir anlayış egemendir.
            B)  Adaleti gerçekleştirmeye azimli olmak
                                                                   C)  Dinsel öğretilerin pekiştirilmesi amacıyla felsefeye başvu-
            C)  İyi bir hitabete sahip olmak                          rulmuştur.

            D)  Güçlü ve sağlıklı bir kavrayışa sahip olmak        D)  Antik Yunan felsefesinin yeniden yorumlanması üzerine
            E)  Ruhsal ve bedensel açıdan sağlıklı olmak              kurulmuştur.
                                                                   E)  Felsefe yönünü doğa ve varlığa yöneltmiştir.


        6.   Toplum  ve  devleti  değerlendirir.  Ona  göre  toplum  insanla-
            rın birbirine ihtiyaç duymalarından doğar. Güvenlik kaygıları
            nedeniyle kabileler arasında mücadele edildiğini ve sonuçta
                                                               9.   Skolastik  felsefe  ve  modern  felsefe  karşılaştırıldığında
            da bir kabilenin egemenliğiyle devletin kurulduğunu belirtir.
                                                                   aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
            Devleti  yönetenler,  toplumun  faydası  için  hareket  etmeli-
            dir. Topluma karşı zulüm, devletin varlığını tehlikeye sokar.   A)  Skolastik  düşüncede  felsefenin  konusu  dindir;  modern
            Devletin  hüküm  süresini  canlı  bir  organizmaya  benzetir.   düşüncede insan, doğa ve evrendir.
            Devletler doğar, gelişir ve ölür yani yıkılır. O; devletlerin ku-
                                                                   B)  Skolastik düşüncede hukuk, kiliseye bağlıdır. Modern dü-
            ruluş, otorite, rahatlık, taklit ve savurganlık olmak üzere beş
                                                                      şüncede hukuk, devlete bağlıdır.
            aşamadan geçtiğini ifade eder. Her yıkılan devletin yerine bir
            başka devletin kurulduğunu belirtir.                   C)  Skolastik düşünce doğa merkezlidir; modern düşünce in-
                                                                      san merkezlidir.
            Bu parçada görüşleri açıklanan düşünür aşağıdakilerden
                                                                   D)  Skolastik düşüncede teoloji, felsefeye egemendir; modern
            hangisidir?,
                                                                      düşüncede bilim, felsefeyi etkilemiştir.
            A) Montesquieu    B) T. Hobbes           C) Gazâlî     E)  Skolastik düşüncede doğa, din ve akılla açıklanır; modern
                      D) Fârâbî         E) İbn Haldun                 düşüncede doğa, deney ve akılla açıklanır.



        130
   127   128   129   130   131   132   133   134   135   136   137