Page 130 - 3 ADIM TYT FELSEFE
P. 130
FELSEFE 2. ADIM
5. İbn Rüşd felsefenin merak ve hayrete dayanıyor olmasın- 8. Aşağıdakilerden hangisinin Orta Çağ İslam felsefesinde
dan hareketle, bu konuyla ilgili merak ve hayret içeren ya ortaya çıkması beklenmez?
da insanları bu yöne sevk eden ayetlere ağırlık vermiştir.
A) İslami olmayan felsefi kaynak ve belgelerin incelenmesi
Birçok ayette geçen ‘‘Düşünmüyorlar mı?’’, ‘‘Akıl etmiyorlar
Müslümanlar açısından tehdit olarak görülmüştür.
mı?’’ ifadeleri, felsefi sorgulamanın da başlangıcı olmaktadır.
Dolayısıyla İbn Rüşd, gerçek dinî inançlarla felsefenin vardı- B) İslam düşünürleri, Antik Yunan uygarlığının başlıca felsefe
ğı sonuçlar arasında çatışma olamayacağını ısrarla belirtmiş klasiklerini Arapçaya kazandırmaya çalışmışlardır.
hatta bir açıklanmasında felsefeyi Kuran-ı Kerim’in dostu ve C) Batının karanlık çağa girdiği sırada, bilginin zenginleşmesi
süt kardeşi olarak nitelemiştir. sağlanmışlardır.
Bu parçadaki görüşü ile İbn Rüşd aşağıdakilerden hangi- D) İslam felsefesine Müslümanlar dışında da katkıda bulu-
sini vurgulamaktadır? nanlar olmuştur.
E) İslam felsefesi sadece Arap dilinde değil, Fars dilinde de
A) Din ile felsefe arasında bir ilişki bulunmadığını
yapılmıştır.
B) Din ile felsefenin bilimden farklı özelliklere sahip olduğunu
C) Dinin sorgulamaya kapalı olduğunu
D) Felsefenin açıklamalarının dinden bağımsız yapıldığını
E) Din ile felsefe arasında bir zıtlaşmanın değil uzlaşmanın
olduğunu 9. İbn Rüşd “Felsefe, dinin getirmiş olduğu her şeyi inceler.
Eğer araştırdığı şeyi algılayabiliyorsa iki algı eşittir.” diyerek
Gazâlî’yi eleştirir ve inançsal olanın akılsal olduğunu savu-
nur. Ona göre yaradan açık olarak her şeyi akıl yoluyla de-
6. “Anlayabilmek için inanıyorum.” anlayışıyla felsefeyi dine tabi
ğerlendirmeye insanları davet etmektedir.
kılmış olan Augustinus’a göre hakikat bizzat Tanrı’nın kendi-
sidir. Yani Tanrı insandadır. İnsanın kendisi de Tanrı’dadır. Buna göre Gazâlî aşağıdaki düşüncelerden hangisini
Felsefe ise bu durumu anlamaya çalışma etkinliğidir. İnsan savunmuş olamaz?
ancak bunu anlayarak mutlu olur.
A) İnsan akıl ile hakikatin kesin bilgisine ulaşamaz.
Buna göre Augustinus felsefesi ile ilgili aşağıdaki yargı-
B) Aklın bir sınırı vardır ve her şeyi kavrayamaz.
lardan hangisine ulaşılamaz?
C) İnanç, akıl ile desteklenmek zorunda değildir.
A) Hakikati arayan kişi Tanrı’yı aramalıdır.
D) İnanç ancak akıl ile kendini tamamlar.
B) Felsefe ile teolojiyi birbirinden ayırmak olanaksızdır.
E) İnanç, akıl olmadan da hakikati görür.
C) Hakikate ilişkin bilgi mutluluk için gereksizdir.
D) Felsefeci hakikati arayan, hakikati seven kişidir.
E) Tanrı insan tarafından bilinmeye değecek tek hakikattir.
7. Fârâbî’ye göre bütün insanlar, ihtiyaçlarını giderebilmek için 10. Sakinlerinin ancak hep birlikte mutluluğa erişmek maksadıyla
birbirleriyle yardımlaşmaya ve birlikte bulunmaya muhtaçtır. yardımlaştıkları şehir, erdemli bir şehir olur. Bütün şehirleri-
Fârâbî bu nedenle insana “sosyal ve siyasi bir canlı” der. nin, mutluluğa erişmesi maksadıyla el ele vererek çalışan bir
İnsanların toplu hâlde yaşamasının bir amacı da bireyler açı- millet de erdemli bir millettir. Bütün milletleri, mutluluğa ulaş-
sından yetkinliği gerçekleştirmektir. Yeterlilik ve yetkinlik, me- mak maksadıyla el birliğiyle çalışan bir dünya da erdemli bir
deni bir hayat tarzıyla mümkün olduğundan ailelerin, köylere; dünyadır. Erdemli şehre aykırı olan şehirler şunlardır: cahil
köylerin şehirlere ve şehirlerin de devlete yönelmesi doğal bir şehir, bozuk şehir, değişmiş şehir ve şaşkın şehir.
zorunluluktur.
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine
Fârâbî’ye göre devletin oluşumunun temel nedeni ulaşılabilir?
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Mutlu bir dünyada yaşamak çıkarsız davranışlarla
A) İnsanların bencilliği mümkündür.
B) İhtiyaçların çeşitliliği B) Mutlu insan; hayatı, kendini ve çevresini seven insandır.
C) İş bölümünün varlığı C) Mutluluk insanın var olmasının yegâne amacıdır.
D) Tehlikelerden korunma isteği D) Erdem, insanı insan yapan özelliklerin tümüdür.
E) İnsanın doğasının gerekliliği E) Erdemli insan, kendinin farkında olan insandır.
128