Page 135 - 3 ADIM TYT FELSEFE

FELSEFE
TYT 3.
ADIM
15. Yüzyıl - 17. Yüzyıl Felsefesi - 1

1. Avrupa’da yoğun olarak 12-13. yüzyıllarda gerçekleştirilen çeviri 3. 15.-17. yüzyıl felsefesi Avrupa’da yaşanan Rönesans’tan etki-
faaliyetleri ve bu faaliyetlerin neticesinde ortaya çıkan bilimsel lenerek şekillenen bir felsefedir. Rönesans’ı hazırlayan geliş-
çalışmalar, Rönesans’ın alt yapısını oluşturmuştur. Bacon’dan meleri 14. yüzyılda bulabiliriz. Her alanda büyük bir değişikliğin
Descartes’a kadar Aydınlanma Dönemi’nin filozof ve bilim adam- yaşandığı bu yüzyılda, bin yıla yakın bir zaman içinde toplan-
mış olan evrensel Orta Çağ devleti artık ayrı ayrı ulus devlet-
ları söz konusu çeviri döneminden ilhamını almıştır. Dolayısıyla
lere bölünmeye başlamıştır. Orta sınıfın uyanan girişim ruhu
bu çevirilerin modern Batı medeniyetinin köklerini oluşturan en
ekonomide yeni gelişmelere yol açmıştır. Bu durum kilisenin
önemli unsurlardan birisi olduğu rahatlıkla söylenebilir.
maddi gücünü sarsmış, sosyal yapıdaki kaymalar feodalizmin
Bu parçanın konusu aşağıdaki ifadelerden hangisidir? dayanaklarını ortadan kaldırmıştır. Şehirli burjuvazinin yeni ha-
yat görüşü kiliseden kopuk yeni bir eğitimi ortaya çıkarmıştır.
A) Bilim ve felsefe alanındaki gelişmelerin çeviri çalışmaları Tüm bu gelişmeler Avrupa kültürünün iç ve dış yapısını teme-
üzerindeki etkisi linden değiştirmiştir. Kültürün bütünündeki bu değişimler felse-
fede de kendini göstermiştir çünkü felsefede bir kültürün dünya
B) Rönesans’ın düşünce yapısının Aydınlanma Dönemi
ve hayat anlayışı en derli toplu biçimiyle dile gelir.
filozoflarına kaynaklık etmesi
Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı yoktur?
C) Rönesans döneminde oluşturulan düşünce yapısının bilim
ve felsefeye katkısı A) Avrupa kültürünün Orta Çağ felsefi düşüncesi üzerindeki
D) Çevirilerle zenginleşen bilimsel yapının Rönesans etkisi nasıldır?
düşüncesini biçimlendirmesi B) Avrupa’yı Rönesans’a götüren gelişmeler hangi dönemde
yaşanmıştır?
E) Batı’nın sahip olduğu kökleşmiş kültür unsurlarının çeviri
faaliyetlerine katkısı C) Batı kültüründe yaşanan değişim hareketleri felsefeyi
neden etkilemiştir?
D) Orta Çağ Avrupa’sında yaşanan sosyokültürel ve ekonomik
2. Bilimsel uyanışın iki dönemi vardır. Birinci dönem 11. yüzyılın değişimler nelerdir?
ikinci yarısında başlar ve 13. yüzyılda doruk noktasına erişir.
E) Orta Çağ’ın sonlarında dinî otoritenin zayıflamasının
İkinci dönem 16. yüzyılın sonlarında başlayan ve bir yandan
ekonomik sebebi nedir?
deneye öbür yandan matematiğe dayanan modern bilim dö-
nemidir. Birinci dönem Arapçadan çevrilen kaynaklardan ya-
rarlanılarak Antik Çağ’da bilim ve düşünceyle temas kurma 4. Bacon’a göre en önemli iş, insanı doğaya hâkim kılacak bir
biçiminde ortaya çıkmıştır. Bir ileri atılımdan çok, eldeki bilgiyi yöntem geliştirmektir. İnsanların doğa bilimleriyle uğraşmaları
alma ve sindirme çabası bu dönemin belirgin özelliğidir. Oysa henüz yenidir. Yunanlılar ahlakla, Romalılar hukukla uğraşmış,
16. yüzyıldan sonra tüm parlaklığıyla ortaya çıkan ikinci dö- Hıristiyanlık ilahiyatı başlıca bilgi alanı kabul etmiştir. Doğa bilim-
lerine gereken önem verilmemiş, deneysel çalışmalar önemsiz
nem gerçek bir atılımı, doğaya yeni ve yaratıcı bir yaklaşımı
bir iş olarak görülmüştür. Deney yerine eskinin düşünürlerine
temsil eder. Rönesans, bu iki dönem arasında Orta Çağ’ın
güvenilmiştir. Rönesans’ın meydana getirdiği gelişmelerden
çözülüşü niteliğinde bir harekettir.
sonra insanlar doğaya hükmetmek gibi büyük bir işe girişme yü-
rekliliğini kendilerinde bulmuştur. Bunun için öncelikle yapılması
Parçaya göre;
gereken iş, elden geldiğince çok gereç toplamaktır. Bu gereçler
I. Rönesans hareketi Orta Çağ ile Yeni Çağ felsefeleri arasın- bir kere toplandı mı aklımız onları işlemek için kendiliğinden ça-
da önemli bir köprü görevi görmüştür. lışmaya başlayacak ve böylece hayatı düzenli hâle getirecek,
her türlü sıkıntının üstesinden gelmemizi sağlayacak ve bizi uy-
II. 11-13. yüzyıllar arasında Arapçadan çevrilen eserlerin kulla-
garlığa ulaştıracak bilgileri üretecektir.
nımıyla yapılan çalışmalar büyük bir bilimsel atılımın gerçek-
leşmesini sağlamıştır. Parçaya göre aşağıdaki yargılardan hangisi Rönesans dü-
şüncesini önceki dönemlerden ayıran özelliklerden değildir?
III. 16. yüzyıldan itibaren Rönesans’ın etkisiyle Antik Çağ’dan
kalan felsefi miras yeniden yorumlanmıştır. A) Bilgi, insanlığın elinde önemli bir güçtür.
IV. Rönesans’ın ardından bilimler doğayı matematiksel ve B) İnsan doğaya hükmedebilmek için öncelikle doğayı tanımıştır.
deneysel yöntemlerle incelemeye girişmiştir. C) Bilgi ve teknik insanlığı barbarlıktan uzaklaştıracak önemli
Yargılarından hangileri doğrudur? araçlar olmuştur.
D) Hâkim otoritelerin görüşü kişisel tecrübelerimizden daha
A) I ve II B) I ve III C) I ve IV
geçerlidir.
D) II ve III E) II ve IV E) Toplumun uyumlu işleyişi bilimsel araştırmaların akılcı yo-
rumuna bağlı olmuştur.

135