Page 139 - 3 ADIM TYT FELSEFE

FELSEFE
TYT 2.
ADIM
15. Yüzyıl - 17. Yüzyıl Felsefesi - 2

1. Hümanizm, Antik Yunan felsefesine geri götüren bir düşünü- 4. Hobbes’a göre insan, doğası gereği bencil bir varlıktır ve tüm
şün sonucudur. Bu geri dönüş ile insan ve evren yeniden yo- eylemlerinin temelinde ben sevgisi vardır. İnsanın yaşamdaki
amacı kendini korumak ve kendi çıkarlarını gerçekleştirmek-
rumlanmış, insanın yeniden özneleşmesinin yolunu açan bir
tir. Bunun için başkalarının çıkarlarını görmezden gelerek
yönelim olmuştur. Bu bakımdan hümanizm, insanın merkeze
yalnızca kendi iyiliği ve mutluluğu için davranır.
alındığı ve aklının öne çıkarıldığı bir bakış açısıdır.
Hobbes’un bu görüşlerinden hareketle aşağıdaki yargı-
Buna göre hümanist yönelimin aşağıdakilerden hangisi- lardan hangisine ulaşılabilir?
ne yönelik bir tepki olduğu söylenemez?
A) Evrensel bir ahlak yasası yoktur.
A) Felsefenin konusu dindir. B) İnsan özgürlüğü evrensel bir değerdir.
B) Doğa; din ve akıl ile açıklanabilir. C) Ahlaki değerler insandan ve toplumdan bağımsız olarak
vardır.
C) Hayatın tüm unsurları geri plandadır.
D) Bir eylemin değerini en çok sayıda insanın en çok yararı
D) Toplumsal hayat dünyevidir. belirler.
E) Birey geri plandadır. E) İnsanlar herkesin iyiliğini gerçekleştirmek için vardır.

2. Descartes ‘‘Düşünüyorum, öyleyse varım.’’ önermesiyle, 5. Bu dönem, bireyi keşfetmesine rağmen, Machiavelli’nin he-
kendisinden şüphe edilemeyecek açık seçik bilgiye ulaşmış- men her zaman yanlış anlaşılan “Hükümdar” eserinde altını
tır. Doğru bilgiye ulaşmak için şüpheyle yola çıkmıştır. Bilgiye çizdiği, ne modern ulus kavramına ne de modern ulus-dev-
deneyle değil, akılla ulaşıldığını ve bilgilerin doğuştan geldiği- let oluşumuna ulaşabilmiştir. Bu kavramların oluşması için,
alet kutusu yeteri kadar donanımlı değildir. Bu eksiklikleri,
ni savunmuştur. Bu sebeple kartezyen felsefenin öncülüğünü
Aydınlanma’ya giden yol üzerindeki bu ara dönem veya mut-
yapmıştır. Doğanın matematiksel bir dille açıklanması gerek- laka bir ad vermek gerekirse, “aklın keşfedildiği dönem” ta-
tiğini savunmuştur. mamlayacaktır.

Bu parçadan hareketle Descartes için aşağıdakilerden Bu parçada aşağıdaki felsefe dönemlerinin hangisinden
hangisi söylenemez? bahsedilmektedir?
A) MÖ 6 - MS 2. yüzyıl
A) Kendi düşüncesinden yola çıkarak var olduğunu kanıtlar.
B) MS 2 - MS 15. yüzyıl
B) Şüpheyi doğru bilgiye ulaşma sürecinde kullanır.
C) 15 - 17. yüzyıl
C) Bilginin a priori olduğunu savunur.
D) 18 - 19. yüzyıl
D) Empirist bir düşünürdür.
E) 20. yüzyıl
E) Matematiği güvenilir bir bilgi türü olarak görür.

6. Her ütopyacı hem gerçekleri iyi kavrayan hem de düş kuran
kişidir. Yaşanan gerçeklerin eleştirisinden hareket ederek ne-
yin nasıl olması gerektiğini belirleyip düşsel bir yapı oluşturur.
Yani ütopyacı sadece eleştiri düzeyinde kalmakla yetinmez.
3. Felsefe tarihinde bazı düşünürlerin toplum tasarımları kur-
Aynı zamanda var olan toplumsal gerçeklerden farklı olan
guladıklarını görmekteyiz. Thomas More’un “Ütopya”sı,
bir toplum modelini de düşler. Böylece gerçeklerden hareket
Campanella’nın “Güneş Ülkesi” yeryüzünde gerçekleşmesi eden ütopyacı, ütopyası ile gerçek dışılığa ulaşır.
mümkün olmayan devlet tasarımları üzerine yazılmış eserlerdir.
Bu parçada vurgulanmak istenen düşünce aşağıdakilerden
Filozofları bu tarz bir toplum tasarımına iten düşünce hangisidir?
aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) Ütopyalar gerçekleşmesi olanaksız düşsel yaklaşımlardır.
A) İnsanların yaşam standardını yükseltme isteği B) Olumlu ütopyalar, bilime ve eşitliğe dayalı toplum modelleridir.
C) Korku ütopyaları, gelecekte insanları olumsuz koşulların
B) İnsanlar arasındaki çatışmanın giderilmesi düşüncesi
beklediğini içeren uyarılar niteliğindedir.
C) İdeal bir toplum düzeni kurma hayali
D) Ütopyalar, düşsel bir düzeni ifade etmelerine rağmen ger-
D) İnsana verilen değerin artması düşüncesi çeklerden tümüyle kopmuş değildir.
E) İnsanların özgür olma isteği E) Geleceğe yönelik kurgular olan ütopyaların geçmişle
bağlantısı yoktur.

139