Page 162 - Biyoloji - 10 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 10

CEVAP ANAHTARLARI
2. “Oksijen üretimi azalır.” ifadesi doğrudur. Çünkü üreticiler or- Etkinlik No: 44 - Ren Geyikleri
tamda azalırsa oksijen üretimi de azalacaktır. 2. Yönergede çizilecek grafik:
3. Bu ifade doğrudur. Çünkü üreticiler, inorganik maddeden or-
ganik madde dönüşümü yapar. Dolayısıyla üreticiler azaldığı
için dönüşüm de azalır.
4. “Karbondioksit tüketimi artar.” ifadesi yanlıştır. Karbondioksit
tüketimini üretici canlılar yapmaktadır. Ortamda üretici azal-
dığı için karbondioksit tüketimi azalacaktır.
5.
Ren Geyiği Sayısı
B r nc l İk nc l Üçünc l Üçünc l
Güne Tüket c Tüket c Tüket c Tüket c

Üret c Otcul Hepç l Etç l Etç l

Su Ayrı tırıcı
Yıllar
Etkinlik No: 42 - Dört Canlı Dört Etkileşim
1. Deniz kaplumbağalarında kumun sıcaklığı yumurtadan çıkan 1. a) 1906 ve 1924 yılları boyunca orman hizmetleri yetkilileri, ren
yavrunun cinsiyetini etkiliyor. Serin kumlarda bulunan yumurta- geyiklerini korumak için avlanmayı yasaklamışlardır. Bunun
lardan erkek kaplumbağalar, daha sıcak olan kumlardaki yumur- yanı sıra geyiklerle aynı besini tüketen koyun, at, sığır gibi
talardan dişi kaplumbağalar çıkıyor. Sıcaklık aşırı arttığında ise canlılarla onların doğal avcısı olan çakal, kurt ve dağ aslanları
yavrular yaşamıyor. da ortadan kaldırılmıştır. Sonuç olarak otlatma alanında, ren
2. Koalalar ve gekolar ışık süresinden etkileniyor. Çünkü bu canlılar geyiklerinin beslendiği ot ve çalılıkların miktarı artmıştır. Ren
geyikleri aşırı beslendiğinden popülasyonun hızla büyümesine
besinlerini gece temin ediyor. neden olmuşlardır. Avcıların da olmaması, ren geyikleri için
3. Koalaların kürkleri iklim özelliğine göre kışın ısı yalıtımı sağlıyor. popülasyon kontrolsüzlüğüne neden olmuştur. Böylece popü-
Yazın da onları Güneş’in zararlı ışınlarından koruyor. Mevsime lasyon, 1920'de on kat artarak 60.000 ren geyiğine ve 1924'te
bağlı olarak kürklerindeki kılların uzunluğu değişiyor. Kürkleri 100.000 ren geyiğinin üzerine çıkmıştır. Ancak bu durum
rüzgâr hızına ve yağmurlara karşı dayanıklı yapıdadır. ekosistemi olumsuz etkilemiş ren geyiği popülasyonunun aşırı
4. Su, deniz kaplumbağaları ve mersin balıkları için bir yaşam alanı- artması dengeyi bozmuştur.
dır. Mersin balıkları için ayrıca bir göç yoludur. Koalalar su ihti- b. Ren geyiklerinin doğal avcıları olmamasına rağmen sayılarının
yaçlarını okaliptus yapraklarından sağlar. azalmasının sebebi, popülasyonun taşıma kapasitesinin çok
5. İklim değişimlerinden deniz kaplumbağalarının beslenme ve üre- üzerine çıkılmış olmasıdır.
meleri etkileniyor. Tuzluluk ve ısı değişimleri mersin balıklarını 2. Ren geyiği sürüsünün dengesi için aynı komunitede yer alan di-
olumsuz etkiliyor. Kentleşme, tarım alanı açmak için ormanlık ğer popülasyonların da dengede olması şarttır. Komunite içindeki
arazilerin yok edilmesi ve yangınlar koalaların neslini tehdit ediyor. bir popülasyonun sayısal olarak aşırı artması ekosistemdeki den-
6. Koala, sadece okaliptus yapraklarıyla beslendiği için seçici bes- geyi bozmaktadır.
lenme örneği gösteriyor. 3. "Ren geyiklerinin popülasyonunun artışıyla, ren geyiği popülas-
Etkinlik No: 43 - Doğanın Uyumu yonunun çöküşü meydana gelir." hipotezine katılıyorum. Çünkü
rakip ve avcıların olmadığı bir ortamda ren geyiği popülasyo-
1. a) İnsan, domuz, mısır, kurt, küsküt,yonca, şapkalı mantar,meşe, nunda aşırı artışın meydana gelmesi, av-avcı ilişkisine müdahale
çam, kuşlar,sürüngenler, Kemiriciler, organik atıkları çürüten etmenin örneğini göstermektedir. Popülasyonun rekabet ve av-
bakteri ve mantarlar. cılar gibi doğal ortam tarafından kontrol edilmeden bırakıldığı
b)İklim, Güneş(enerji), sıcaklık, toprak ve mineraller, asit-baz. durumlarda kaynaklar için iç rekabet ve ortaya çıkan sorunlar
2. a) Mısır,yonca,meşe, çam. nedeniyle ren geyikleri hastalıklar ve besin yetersizliğinden yok
b) İnsan,domuz,kurt,küsküt,şapkalı mantar, kuşlar,sürüngenler, olmaktadırlar.
kemiriciler, organik atıkları çürüten bakteri ve mantarlar. Etkinlik No: 45- Bil Bakalım Ben Nasıl Besleniyorum?
3. Organik atıkları çürüten bakteri ve mantarlardan söz ediliyor. 1. a) A2B2C1D2F1G1H1 Beslenme şekli: Heterotrof (Karnivor=Etçil)
4. Kurtların sayısı artar. Domuzların avlanması ve kurt sayısındaki A1B1C1D1F2H1I2J1 Beslenme şekli: Ototrof (Kemoototrof)
artış domuzların sayısının azalmasına sebep olur. Kurtların doğal b) A2B2C1D2F1G1H1 canlısı hayvanlar âlemine aittir.
hayatta besin kaynağının azalması sonucunda çiftçilerin evcil hay- A1B1C1D1F2H1I2J1 canlısı bakteriler ya da arkeler âlemine aittir.
vanlarına saldırı artacaktır. Kurtların besin kaynağı olan diğer ya- 2. a) Parazit bakteri: Heterotrof Beslenme: A1B1C1D1F2H1J1
ban hayvanlarının da sayısı azalacaktır. Sayısı azalan bu hayvanla- b) Arke: Ototrof beslenme (Fotootorof): A1B1C1D1E1F2H1I1J1
rın etkileşimde bulunduğu diğer canlılar bu durumdan olumlu ya Ototrof beslenme (Kemoototrof): A1B1C1D1E1F2H2I2J1
da olumsuz etkilenecektir. Ekosistemde dengeler altüst olur. Hatta Heterotrof beslenme: A1B1C1D1F2H1J1
kurtlar besin bulmak için yerleşim yerlerine kadar inebilirler. c) Maya mantarı: Heterotrof Beslenme (Saprofit):A2B1C1D1F2H1
ç) Tam parazit bitki: Heterotrof Beslenme: A2B2C2D1F2H1

161