Page 163 - Biyoloji - 10 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

BİYOLOJİ 10 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

CEVAP ANAHTARLARI
3. Hem Ototro ar 4. Bu besin ağında ayrıştırıcılar gösterilmemiştir. Ayrıştırıcı canlılar
Hem Heterotro ar her beslenme basamağında bulunur.
Ototro ar Heterotro ar
E 1 C A 2
A 1 E 2 D 1 B 2
C G
I
B 1 H 1 2 H 2
1 I 2 1 F 1 2
J 1 J 2 G 1 Ayrı tırıcı
4. Kod bilgisinde E ve I harfleri olan bir canlı ototrof beslenme gös-
teren bir canlıdır. Canlılar; bakteriler, arkeler, protistalar, bitkiler,
hayvanlar ve mantarlar olmak üzere 6 âleme ayrılır. Bakteriler,
arkeler, protistalar ve bitkiler âleminde üretici canlılar bulunur. 5. Besinler, besin zinciri yoluyla alt trofik düzeydeki canlılardan üst
Hayvanlar ve mantarlar tüketici canlılar oldukları için E ve I ko- trofik düzeydeki canlılara aktarılır. Bu aktarım sırasında canlıların
duna sahip canlı, hayvanlar veya mantarlar âlemine ait olamaz. vücutlarında birikim göstermiş olan bazı kirletici ve zehirli mad-
5. Böcekçil bir bitki olan Dionae muscipula, beslenme şekli bakı- delerin de aktarımı söz konusudur. Bu duruma biyolojik birikim
denir. Zehirli maddeler, canlıların vücut yağ dokuları arasında
mından hem ototrof hem de heterotroftur. Bu canlının kodu şu birikir. Bu maddelerin kullanımı arttıkça madde birikimi de katla-
şekilde olabilir: A2B2C1D1E2F2H1 narak devam eder. Canlılar bu durumdan olumsuz etkilenir.
6. Kod bilgisinde F ve G harfleri olan canlının beslenme şekli hete- 6. Besin ağındaki fare, birinci ve ikinci trofik düzeylerde; baykuş,
rotrof beslenme türlerinden holozoik beslenmedir. ikinci ve üçüncü trofik düzeylerde bulunur.
7. Fotootorof bakteriler besin üretebilmek için gerekli ATP ihtiyacını 7. Terazi dengede değildir. Üreticilerin olduğu kefe ağır basar. Çün-
güneş enerjisinden, kemoototrof bakteriler ise inorganik madde- kü çoğu ekosistemlerde üreticilerin toplam kuru ağırlığı (biyo-
lerin oksidasyonundan elde ederler. Bu nedenle fotootorof bakte- kütlesi) tüketicilerden fazladır.
rilerin kod bilgisinde I1, kemoototrof bakterilerde ise I2 bulunur.
Etkinlik No: 47 - Beslenme Şekilleri
Etkinlik No: 46 - Kim Kimi Yer?
1. a- İnorganik maddeleri kullanarak organik madde sentezleye-
1. bilen ve dışarıdan hazır olarak organik madde alabilen canlı-
lardandır. Hem ototrof hem heterotrof beslenen bir canlıdır.
Fotosentez ile besin üretebilecek kloroplast organeline ve bö-
cekleri sindirebilecek sindirim enzimlerine sahiptir.
b- Besinlerini kendileri üretemeyen ve diğer canlılar üzerinden
hazır olarak alan canlılardandır. Heterotrof beslenen bir canlı-
dır. Besinlerini parçalayabilecek kesici ve köpek dişlere sahiptir.
c- İnorganik bileşikleri kullanarak kendi organik besinlerini üre-
ten canlılardandır. Ototrof beslenen bir canlıdır. Güneş ışığını
soğurabilecek geniş yapraklara topraktan su ve mineral alabi-
lecek köklere sahiptir.
2. İstiridye mantarları çürükçül beslenen ayrıştırıcı canlılardır. Sin-
2. Ot: Üretici dirim enzimleri gelişmiş olan bu canlılar, sindirdikleri besinle-
Çekirge: Herbivor (otçul) ri hücre içine alarak metabolik tepkimelerde kullanır ve oluşan
Kertenkele: Karnivor (etçil) inorganik maddeleri dış ortama verir. İnorganik maddeler bu
Fare: Omnivor (hepçil) canlılar sayesinde ekosistemdeki üreticilerin kullanımına tekrar
Yılan: Karnivor (etçil) sunulur.
Baykuş: Karnivor (etçil) 3.
3. Öğrenciler bu soruda çok çeşitli besin zinciri modelleri oluştu- Holozoik Beslenme Şekilleri Canlı Türleri
rabilir. Aşağıda bir uzun bir de kısa örnek besin zinciri modeli Ceylan, karaca, antilop,
oluşturulmuştur. Otçul (Herbivor) koyun, keçi, eşek, sığır
En uzun bes n z nc r Ot Çek rge Kertenkele Yılan Bayku
En kısa bes n z nc r Ot Çek rge Etçil (Karnivor) Aslan, sırtlan, timsah, yılan,
kurt, kartal
Baykuş Hem otçul hem etçil (Omnivor) Ayı, fare, maymun, insan
Yılan 4.
Kertenkele
.b .d .a
Çekirge .e .f .g .c .ç

Ot

162