Page 196 - Felsefe - 10 | Beceri Temelli

FELSEFE 10 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

55. Etkinlik: Çevre Etiği 58. Etkinlik: Mumun Titrek Işığında Bir Karagöz
a. İnsanın doğaya yönelik tutumu doğanın ve insan yaşamının 1. Perdede görünenler geçici varoluşa sahiptir, perde kapanınca yok
yok olması sonucunu getirebilir. Çevre etiği, çevre sorunlarına
yönelik yeni bakış açıları kazandırabilir. olurlar. Yaratılmışlardır. Varlıkları için yaratıcıya bağımlıdırlar.
Çokluk hâlindedirler. Birliğe dâhil olurlar.
b. Tarihte yaşanan büyük doğal afetler, savaşlar ve salgınlar in- Üstat, perdede varlıkları hareket ettirendir yani metafor uyarınca
sanların yaşamlarını yeniden sorgulamalarına sebep olmuştur. evrendeki varlıkların hareketini sağlayan Tanrı’dır. Nitelikleri kalı-
II. Dünya Savaşı sonrasında Birleşmiş Milletlerin kurulması da cı, diğer varlıklardan bağımsız varlığı olan, evrenin yaratıcısı olan
bu duruma örnek olarak gösterilebilir. Birçok salgın hastalığın ve kimseye ihtiyaç duymayandır. Bir olan ve çokluğu içine alandır..
temelinde insanların vahşi hayatla temasının olduğu bilimsel 2.
kanıtlarla gösterilmektedir. Bu açıdan bakıldığında insanın
çevreye duyarlı ve saygılı bir hayat kurma gerekliliği ortaya a. Perde ortadan kalkınca çokluk üstadın birliğinde toplanır. Perde
çıkmaktadır. Bu anlamda çevre etiğinin önemi de gittikçe üstatla bir olur ancak üstat perde ile bir olmaz. Üstadın varlığı
artmaktadır.
perdeninkinden ötedir ve perdeyle özdeş değildir. Perde meta-
c. Hukuk, insan yaşamını düzenlemek amacıyla oluşturulmuş forundan hareketle Tanrı’nın evrenle bir ve aynı olmadığı ifade
yazılı kurallar bütünüdür. Devletler bu kuralların hayata geçi- edilebilir.
rilebilmesi için kurumlar ortaya çıkarır, aynı zamanda eğitim b. Tanrı evren ile aynı değildir, evrenden ötedir. Bu ifade Panente-
öğretim gibi araçlarla kurallara yönelik bilinç oluşturulmasını izm görüşüne karşılık gelir. Üstadın varlığı perdeden bağımsız
sağlamaya çalışır. Toplumlar, kendi kültürel yaşamları ve gele- olup perdenin varlık nedenidir.
ceklerine yönelik tutumlar ortaya koymaktadır. Birey ise kişisel
yaşantısında duyarlı olmayı ve gerektiğinde çevreyi koruma c. Üstat, perdedeki (evren) varlıkların hareketini yönetmekte,
konusunda baskı araçları oluşturmayı sağlamalıdır. perdeyi kaldırmaktadır. Üstat metaforu Tanrı’nın evrendeki
ç. Devletler çevreyi korumak üzere yasal düzenlemeler yapabilir. hareket ve düzenleme eylemi bulunduğu gösterir. Buradan
Ayrıca kurumları vasıtasıyla gerekli önlemleri alır. Birey ve Tanrı’nın evrene müdahalesinin olduğu ve evrene içkin olduğu
toplum kendi oto kontrolünü oluşturabilir. yargısına varılır.
Muhabbet perdesinin kurucusu, sona erdireni ve nedeni üstat-
tır. Tanrı’dır. Bu yönüyle Tanrı evrenden bağımsız olduğundan
56. Etkinlik: Özgürlük ve Sorumluluk
Tanrı evrene aşkındır denilebilir.
3. Sonuç olarak Tanrı, evrene hem aşkın hem de içkindir.
a. Özgür iradesi ile yaptığı tercihin sonucuna katlanması beklen- 59. Etkinlik: Dinlere Farklı Yaklaşımlar
mektedir. Bu nedenle şikâyet etmesi değil sorumluluğunu
üzerine alması ve çözüm üretmesi gerekmektedir. 1.
b. Metne göre sorumluluk bireyin hiçbir baskı altında kalmadan a. Dinî kapsayıcılık ve dini dışlayıcılık arasındaki temel fark dinî
yapacağı tercihlere bağlanmıştır.
kapsayıcılığın doğru kabul edilen dinin dışında diğer dinlerin
c. Sonucunun üstlenilmediği eylemler ahlaki olarak “iyi” kavramı yetersiz olsa da belli ölçülerde kabul edilmesi gerektiği düşün-
ile değerlendirilmez. Bireyden beklenen özgür iradesi ile yaptı- cesidir. Dini dışlayıcılık ise tek bir doğru dinin olabileceğini
ğı tercihlerin sonucunu üstlenmesidir. savunur.
ç. Bireyin tercih yapıyor olması onun özgür olduğu anlamına gel- b. Her öğrenci kendi bakış açısıyla değerlendirme yapacaktır.
mez. Bireyi tercihe zorlayan şartlar olabilir. Yapılan tercih özgür Cevaplarda küreselleşme, tanıma, etkileşim, propaganda vb.
irade ile gerçekleşmemiş olabilir. Dolayısıyla zorunlu tercihleri unsurların tartışmalara yön vermesi beklenmektedir.
özgürlük olarak görmemek gerekir.
c. Dinlere yaklaşımların farklı olmasının birçok nedeni olabilir.
57. Etkinlik: Din Felsefesi Nedir? Kabul edilen dinin emirleri, kültürel farklılıklar, toplumlar arası
uzlaşım ve çatışmalar, felsefi tutumlar vb. durumlar dinlere
1. farklı yaklaşımı oluşturmuştur.
2.
a. İnsanın tüm üretimlerinde felsefe ve dinin izleri mevcuttur.
İnançlı olsun olmasın her insanı bu iki alanın etkisi kuşatır.
Buna insanın bilme merakını da eklemek gerekir. Din Olgusuna Farklı Yaklaşımlar
b. Düşünürler, felsefe-teoloji ilişkisinin ürünü olan sorunları Tanrı’nın
meşru zeminde çözmek adına tartışmaya konu olan inanç Varlığına Dinî Ço- Dini Dışla- Dini Kapsa- Non-Teizm
yargılarını analiz ederler. Aynı zamanda bu düşünürler, kendi İlişkin Yak- ğulculuk yıcılık yıcılık
inançlarına veya inançsızlıklarına dair oluşturdukları görüşleri- laşımlar
ni temellendirme gayreti içerisindedirler. Teizm x x x
Deizm x
Monoteizm x x x
Politeizm x x x
Panteizm x x x
Pananteizm x x x
Ateizm x
Agnostisizm x

194