Page 771 - Türk Dili ve Edebiyatı - 10 | Beceri Temelli

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10

CEVAP ANAHTARLARI
ortamda yarattığı bir tedirginlik duygusu ile bir şeyler olacağı fes, yer sofrası, siniler, Türk kahvesi, eski yazma kitapları, na-
hissini vermiştir. Bu bölüm hikâyenin serim bölümüdür. Tam kışlar, minyatürler gibi unsurlar yer almaktadır.
bir merak uyanacakken “acaba ne oldu da araba durdu?” der- b) Bayramlaşma, selamlaşma, türkü söyleme, el öpme, saz veya
ken metin kesilmiştir. bağlama çalma, çeşitli el oyaları, kilimler, bakır kaplar, Türk
3. a) Ülkenin içinde bulunduğu şartlara sanatçılar kayıtsız ka- kültürüne özgü kahve ve çay fincanları, yöresel yemekler, du-
lamazlar. Yaşadığı ve gördüğü gerçekler Hüseyin Cahit’i de var halıları, şark köşeleri, yer sofrası, tandır, yayık, çömlek,
eserlerinde millî bir tutum sergilemeye yöneltmiştir. yöresel giysiler, halk dansları, adak veya sünnet törenleri gibi
b) Ben Ömer Seyfettin’e yakın bir anlayışla yazardım. Yaşadığım inanca dayalı bazı ritüeller, kına geceleri gibi unsurlar çev-
toplumun çektiği acıları, içinde bulunduğu durumu anlatma- remde sıkça karşılaştığım kültür ögeleridir.
nın, fark etmeyenlere fark ettirmenin, bütün dünyaya duyur- 2. Ben bir şehirde yaşıyorum. Şehrimde kültürel unsurları ön pla-
manın görevim olduğunu düşünürdüm. na çıkarma ihtiyacı duyarım. Öncelikle iş yerleri veya kafeterya
Ben Hüseyin Cahit Yalçın’ın tarzını benimserdim. Toplumun gibi mekânlarla, dergi gazete veya radyo televizyon isimlerini
sıkıntılarını değil bireyin sıkıntılarını yazmak, sanatın yüksek yabancı kelimelerden arındırmayı, bu kelimelerin yerine Türkçe
değerine uygun olarak sıradan değil seçkin, önemli insanların kelimeler kullanmayı tercih ederdim. Sanat merkezlerinde halk
dünyasını anlatmak bana daha doğru ve önemli görünüyor. müziği, gölge oyunu, meddah gösterileri gibi yerel kültüre ait
sanatsal ögelerin sıklıkla gösterimini sağlardım. Bulunduğum
Etkinlik No.: 77 yerdeki tarihsel mirasın ön plana çıkması için gerekli çalışmala-
1. Bir bilginin gerçeğe bakışıyla bir şairin bakışı aynı olamaz. Bil- rı yapardım. Tarihî eserlerin koruma kapsamına alınmasını sağ-
gin gerçekleri araştırmaya yönelik yaklaşımda bulunurken şair, lar, doğru restorasyon çalışmaları yaptırırdım. Yerel kıyafetler,
her şeye duyguyla yaklaşır. yerel objeler, halk dansları, halk müziği ve yemek kültürü gibi
2. Olası cevaplar unsurların sergilenmesini sağlardım.
Anadolu’nun kültürel mirasının izlerini taşıyan bir beldede ya-
Evet. Hayatımızda kişiliği ve kazandıkları başarıları açısından şıyorum. Frenk bugün de bizi ziyaret edebilir. Bu saf kültür öge-
bizleri etkileyen bize yön veren kişiler vardır. Bu kişilerin gö- lerinin kaybolmamasına uğraşırdım.
rüş ve önerilerinden, tecrübelerinden yararlanırsak hayatımıza
daha iyi bir yön vermiş oluruz. Bu bir sanatçı, bir bilim adamı, 3. Farklı topluluklar farklı değerleri, bilgileri barındırır. Bu anlam-
bir öğretmen veya aile fertlerinden biri olabilir. Bu kişinin ya da da bilgi aktarımını sağlamanın farklı topluluklarla etkileşime
kişilerin konuşmaları, kıyafetleri, elde ettikleri başarılar bizi et- geçerek mümkün olduğunu düşünüyorum. Bu etkileşim esna-
kileyebilir. Ben babamın yoktan bulup buluşturup bizi ele güne sında yetiştiğimiz kültürel ortam, bizleri daima besleyecektir.
muhtaç etmemesini, bize verdiği kıymeti, insanlığını, hoşgörü- Yaşadığımız kültürün ögelerini yok saymadan farklı kültürler-
sünü düşündüğümde onu “büyük adam” olarak niteliyorum. den yararlanmak uygarlığın gelişmesine katkı sağlayacaktır.
Hayır ama yaşadığımız süre boyunca “Büyük Adam” diyebilece- Başka topluluklarla etkileşime geçmek, değerlerimin kaybolma-
ğimiz kişi ya da kişiler belki de olacaktır. sına yol açacağından onlarla etkileşimi doğru bulmuyorum.
3. a) Yazar, hiç tanımadığı birisi hakkında tespit yaparken hayal 4. Farklı kültürler ilgimi çekmiyor.
dünyasından fazla yararlanmıştır. Çünkü o kişinin yaşan- Japon kültürüne ait ögeler, örneğin dansları, müzikleri, kıyafet-
tısıyla ilgili bilgi sahibi olmadığı için daha fazla gözlemle- leri, oldukça ilgimi çekiyor. Japon kültüründe 108 çeşit günah
memiz gerekir. Dikkatli ve daha uzun gözlemler yapmamız olduğuna inanılır ve bunları halka hatırlatarak günah işlenme-
gerekir. sine engel olmak adına tapınaklardaki dev çanlar, özel günlerde
b) Tanımadığımız birisi ile ilgili yaptığımız gözlemler bize yol 108 defa çalınır. Japon katlanır perdeleri, bonzai, origami, Japon
gösterir. Tespit yaparken o kişinin konuşmaları, giyim tarzı, oyuncakları, Japonlara özgü ısıtıcılı sehpalar, metro seyahatle-
davranışları ve çevresi ile olan iletişimini göz önünde bulun- rinde hemen hemen tüm yolcuların metroda geçirdiği süreyi
durmak gerekir. okuyarak değerlendirmesi, selamlaşma şekilleri, alfabeleri, onur
kavramına verdikleri değer gibi unsurlar ilgimi çekiyor.
4. Olası cevaplar
• Okuduğum hikâye beklediğim gibi sonuçlandı. Çünkü 5. Halk dansları Aydın efeleri, horon ve Kafkas danslarından
örnekleri yayınlama
tanımadığımız birisi ile ilgili yaptığımız tespitlerin yanlış Kemençe, tulum, kanun, ney, bağlama gibi yerel
çıkması doğaldır. Halk müziği sazlar eşliğinde türküler
• Okuduğum hikâye beklediğim gibi sonuçlanmadı. Çünkü ya- Kültürel objeler Otantik kap kacaklar, el oyaları, el sanatları ile
zarın kullandığı ifadeler, verdiği örnekler ve yaptığı kurgular ilgili videolar
tespitlerin çok gerçekçi olmasını sağlamıştır. Yanıldığını Yerel giysiler Şalvar, üç etek, fes, kaftan gibi giysilere örnek
görseller
görmek beni şaşırttı.
Tarihi eserler Efes, Uzuncaburç, Zeugma gibi antik kentlerin
• Ben olsaydım bu hikâyeyi yazarın tespitleri doğrultusunda tanıtım videoları
devam etmek isterdim. Yazarın da belirttiği gibi o kişiyi bir Yerel yiyecekler Adana kebabı, içli köfte, yaprak sarması, perde
yazar veya şair olarak belirlerdim. pilavı, baklava vb. yiyecek tanıtımları
5. Metinde anlatılanları göz önünde bulundurarak metne şu baş- Bazı davranış şekilleri ve El öpme, bayramlaşma, mendille hediye dağıtma,
çocuk oyunları, kına geceleri, gölge oyunu gibi
lıklar bulunabilir: Yanlış Tespit, Hayallerim ve Gerçekler, Hayal uygulamalar kültüre has uygulamalar
Gücü, Hayal Kırıklığı, Büyüktü Küçüldü, Büyük Görünen Kü-
çük Adam Etkinlik No.: 79
Bu başlıkları tercih etmemin sebebi, yazarın hayal dünyasında 1. a) Bu ifade göz önünde bulundurulduğunda, Hüseyin Bey’in
kurguladığı yanlış tespitler sonucu hayal kırıklığına uğramasıdır. güvercinleri çok sevdiği hatta güvercinlerin onun için bir tut-
ku hâline geldiği, onlara çok emek verdiği, onlarla çok vakit
Etkinlik No.: 78 geçirdiği söylenebilir.
1. a) Metinde misafirperverlik , Acem halısı, duvarlarda hat sanatı b) Benim de en az Hüseyin Bey kadar yapmaktan hoşlandığım
ile süslenmiş levhalar, sedirler, kafeslerle ayrılmış bölümler, uğraşlarım vardır. Bunlardan ilki çiçek yetiştirmektir. Evim
adeta bir çiçekçi dükkânını andırır. Çiçeklerimi günaşırı su-

769