Page 825 - Türk Dili ve Edebiyatı - 10 | Beceri Temelli

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10

CEVAP ANAHTARLARI
sözdür. Çünkü kendi takımına söylerken onları motive etmiş, genel ağda yayımlanmaya başlamıştır. 3. görseli incelediğimizde
Türk vatandaşlarına söylerken umut aşılamış, rakip takımlara bu haber metninin genel ağda yayımlandığını görmekteyiz. Gör-
söylerken de onları yenme istediğini gizli olarak ifade etmiştir. sellerden yola çıkarak şu yargıya varabiliriz: Haber yazılarının
Ayrıca bu sözün hemen öncesinde de rakip takımlarla ilgili değişimi ve gelişimi ile teknolojinin gelişimi arasında doğrudan
gelişmelerden haberinin olduğunu ifade etmiştir. bir ilişki vardır.
3. Haber metni tamamen tarafsız görünmektedir. Çünkü haberci 4. Ben haber yazısı yazabilmek için önce bulaşıcı hastalık
konuşmacının ifadelerini doğrudan anlatımla okuyucuya ulaş- COVİD-19 ile ilgili görsel, bilgi ve belge toplardım. Görsel,
tırmıştır. Haber objektif olduğu için bu tanıma daha uygundur. bilgi ve belgeleri toplayabilmek için genel ağdan yararlanırdım.
Bulaşıcı hastalık ile sayısal verilere ulaşabilmek için tekno-
4. a) Haber metni de diğer türler gibi uzun zaman ve değişimler- lojiden yararlanmak zorundayım. Görsellerle ve grafiklerle
den sonra bugünkü hâlini almıştır. Zaman içerisinde ihtiyaç- donatılmış metnimi sosyal medya ağlarında yayımlayarak daha
lar ve zorunluluklar bir de teknoloji sayesinde birçok haber fazla insana ulaştırma imkânına kavuşabilirim. Hem görsellerle
tekniği ve kural eklenerek şimdiki hâlini almıştır. Bu hâliyle ve grafiklerle zenginleştirilmiş metnimi oluştururken hem de
kalmayacağı da aşikârdır. yayımlarken teknoloji ile yakın ilişki içerisinde olmam gerekti-
b) Haber metni içerisinde ara başlık, haberi bölümlere ayırmak ğinin bilincinde hareket edeceğim.
ve haberin farklı bir yönünü ortaya koymak için oluşturul- 5. Görseller incelendiğinde yazılı ve görsel medyanın yerini genel
muştur. Bir haber metninde, ara başlık kullanılmasının amacı ağ medyasının almaya başladığını görmekteyiz. 10 yıl öncesine
metin içindeki bölümleri okuyucuya göstermek, özellikle kadar milyonlarca tiraj yapan gazetelerin o tirajları yapamadı-
uzun metinler içinde okuyucunun aradığını bulmasını sağ- ğını görmekteyiz. Günlük haber yazılarına yer veren gazetelerin
lamak, haberdeki farklı unsurları birbirinden ayırarak okura yerini saatlik olarak değişen internette yayımlanan haber yazıla-
sunmaktır. Ara başlıklar ayrıca, uzun metinlerin tekdüzeli- rının alması teknolojinin etkisini göstermektedir. Matbaalarda
ğini ortadan kaldıran, okura rahat okuyabilme fırsatı veren, basılan gazetelerin hepsinin internet gazeteleri çıkarması inter-
haberdeki farklı konular arasında geçişi sağlayan ve sayfa netin etkileme gücünün bariz örneğidir. Sosyal medya ağları
düzenine hareketlilik getiren unsurlardır. ve kişisel hesaplar haber yazılarının yayımlandığı ve hızlıca
5. a) Yüz elli yıl sonra da şüphesiz futbol ve millî maçlar olurdu. yayıldığı mecralar hâline gelmiştir.
Ancak bu metne konu olan konuşmanın hologramını izle-
yebilirdik. Sadece fotoğrafa dokunmamız izlememizi sağla- Etkinlik No.: 297
yabilirdi. Teknolojinin bunu gerçekleştirebileceği açıktır. Ya
da bu haberi düşününce üzerimizdeki alıcılar ve mikroçipler 1.
sayesinde haberin bütününü algılayabilirdik vb. Kim Ne Ne Niçin Nerede Nasıl
b) Habercilik yine önemli bir güç olarak dünyayı ve insanlığı et- Zaman
kileyecektir. Yarının haber metinleri tamamen dijital ortama
taşınarak basılı olmaktan çıkacaktır. Günlük olarak ilgililerin Şahika Dünya - Şehitler Antal- Tek
zihnine otomatik olarak yüklenecektir. Anlık ulaşan haberler ERCÜ- rekoru için ya’nın nefeste
sayesinde insanlık kaosun eşiğine gelecek ve haberi yöneten MEN olan Kaş tüpsüz
dünyaya hâkim olacaktır vb. dalış ilçesinde olarak
Etkinlik No.: 296 Hidayet 2 daki-
Koyu ka 40
1. Birinci görsel Servetifünun dergisinden alınmıştır. Dergi o saniye-
dönemin gerçekliğine uygun olarak Arap alfabesi ile kaleme de
alınmıştır. İkinci görseldeki haber 20 Haziran 1919’da kaleme 110
alınmıştır. Dönemin gerçekliğine uygun olarak Arap alfabesi metreye
ile çıkarılan bu metin daha sonra Latin alfabesine aktarılmıştır. inip
Amasya Genelgesi’nden iki gün önce çıkarılan bu gazetede çıkarak
Kurtuluş Savaşı lider kadrosunun Osmanlı hükümeti ile ilgili
fikirlerinden bahsedilmiştir. Gazetede dönemin siyasi, sosyal ve Diğer haber sitelerinden ve çeşitli arama motorlarından metin-
demokratik hayatı ele alınmıştır. Üçüncü görsel ise 09.12.2020 de eksik olan 5N 1K sorularının cevaplarına ulaşabilirim.
tarihinde “Anadolu Ajansı” internet sitesinde yayımlanmıştır. 2. Şahika Ercümen’in dünya rekorunu hangi tarihte kırdığı bilgi-
Görseldeki haber metninde dönemin spor ve sosyal hayatından sinin olmasını isterdim. Ayrıca bundan sonraki hedefinin ne
bahsedilmiştir. Bir insanlık suçu olan ırkçılık görselde kınan- olduğunu öğrenmek isterdim.
mıştır. Üçüncü görselde diğer görsellerde olduğu gibi dönemin
gündelik hayatında yaşananları yansıtmaktadır. 3. Evet. Şahika Ercümen’in yaşam öyküsünü, şu an nerede yaşa-
2. 1. görselde metin Arap alfabesiyle kaleme alınmış ve haber dığını, nasıl çalıştığını ve ilerideki hedeflerinin neler olduğunu
yazısı dergide yayımlanmıştır. 2. görselde 1. görsele göre haber öğrenmek istedim.
metni yazma tekniğinde ilerlemeler olduğu görülmektedir. Hayır. Her ne kadar haber gurur verici olsa da benim sporla
Ülkedeki siyasi ve sosyal olaylar 2. görselde de görüldüğü gibi herhangi bir ilgim yok. Haberi önemli olduğu için okudum ama
kaleme alınmaya başlanmıştır. 3. görselde artık haber metinleri söz konusu sporcuyla ilgili farklı bilgiler öğrenmek düşüncesi
internette yayımlanmaya başlamıştır. Görsellerde de görüldüğü aklımdan geçmedi.
gibi haber yazıları yazıldığı dönemin sosyal, kültürel, ekonomik
ve siyasi hayatından izler taşır. Herhangi bir haber yazısından 4. Bir ilki başararak Türkiye’ye tarihindeki ilk ritmik jimnastik
yola çıkarak dönemin zihniyetini kavrayabiliriz. Haber alma madalyasını kazanan Ritmik Jimnastik Grup Millî Takımı’nın
önemli bir ihtiyaç olduğundan haber yazıları hem dünyada hem başarısını haber yapmak isterdim.
ülkemizde önemini hep koruyacaktır. Teknoloji ile değişecek Eczacıbaşı Kadın Voleybol Takımı’nın ikinci kez dünya şampi-
olan haber metinleri değil, haber metinlerinin yayımlanacağı yonu olmasını, Zeytinburnu Belediyesi Buz Hokeyi Takımı’nın
mecra olacaktır. Türk takımı olarak bir ilki gerçekleştirerek Avrupa şampiyonu
3. Üç görseli dikkatlice incelediğimizde haber yazılarında büyük de- olmasını haber yapmak isterdim.
ğişiklikler yaşandığı görülmektedir. Bu değişikliklerin en önemli Millî yüzücü Emre Sakçı’nın Uluslararası Yüzme Ligi 4. aya-
sebebi teknolojide gerçekleşen büyük değişimlerdir. Matbaanın ğında erkekler 50 metre kurbağalama yarışında Avrupa rekoru
icadı haber yazılarının gelişimine büyük katkıda bulunmuştur. kırarak birinci olduğunu anlatan bir haber yapabilirdim.
Bilgisayarın icadı haber yazılarında dönüm noktası olmuştur. 1.
ve 2. görseller ile 3. görseli karşılaş tırdığımızda bilgisayarın haber 5. Haberde serbest dalış, dalış kategorisi, daha önceki rekorlar,
yazılarına ne kadar önemli bir etki gösterdiğini fark etmekteyiz. yarışlara hazırlık ve başvuru süreci gibi daha ayrıntılı ve teknik
bilgilerin yer alması gerekirdi.
Genel ağın icadı ile haber metinleri artık sadece gazetelerde değil,

823