Page 826 - Türk Dili ve Edebiyatı - 10 | Beceri Temelli

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

CEVAP ANAHTARLARI
6. a) Haber metni ters piramit tekniği ile yazılmıştır. Haber olayın bozuklukları, epilepsi ve kas hastalıkları gibi tedavisi çok zor
sonucu ile başlamıştır: Serbest dalış dünya rekortmeni Şahika olan hastalıkların bile tedavisi olabilecektir. Türk bilim insanları
Ercümen, Antalya’nın Kaş ilçesinde şehitler için yaptığı dalışta, çalışmalarıyla bilim dünyasında önemli bir yere sahiptir.
110 metrelik yeni bir dünya rekoru kırdı. 2. Birkaç cümle ile Türk bilim insanlarının çalışmaları hakkında
Habere yönelik bilgiler hedef kitlenin ilgisine göre sıra- bilgiler verirdim. Ardından DEÜ Tıp Fakültesi Çocuk Nöroloji
lanmıştır. En can alıcı, en önemli bilgi en başta verilmiş ve Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Semra Hız ile haberin
ardından konunun ayrıntılarına değinilmiştir. detaylarıyla ilgili bir röportaj gerçekleştirirdim.
b) Ters piramit tekniğini seçerdim çünkü haber yazma tek-
nikleri içinde en eskisi ve en fazla kullanılanı bu tekniktir. 3. Genetik hastalığı olan hastaların sosyal hayata daha fazla ka-
tılması için etkinlikler yapardım. Onlarla kitap okuma saatleri
Habere yönelik bilgiler, önem sırasına göre dizilir ve en
önemli olay en başta verilerek okuyucu haberin içine dâhil düzenlerdim. Her mahallede engelli insanları tespit edip onları
arkadaşlarımla beraber ziyaret eder, ailelerine yalnız olmadıkla-
edilebilir. Düz piramit tekniğiyle yazılmış haber metninde
önce ayrıntılar verilir. Okuyucuların bir haber metnini dik- rı düşüncesini vermeye çalışırdım. Onlarla imkânlar ölçüsünde
uzun yürüyüşlere çıkardım. Sosyal hayata daha fazla katılmaları
katlice okumak için zamanları ya da istekleri olmayabilir.
Piramit tekniğini seçerdim. Olayla ilgili bütün ayrıntıları en için yetkililerle ve esnafla irtibata geçip yürüme güçlüğü çeken-
lere engelli arabası almaya çalışırdım.
başta vererek okuyucunun gözünde yapacağım canlandırma-
nın etkili olacağını düşünüyorum. Öyküleyici, dramatik bir 4. Kanser, alzaymır, çocuk felci gibi hastalıkları tedavi etmeye
girişle, yoruma dayalı ifadelerle okuyucuda önemsiz de olsa çalışırdım. Herhangi bir uzvunu kaybetmiş insanlara biyonik
bir haberi okuma isteği uyandırmak gerekiyor çünkü. organ yapmak isterdim.
5. Zengin ülkelere aşıyı parayla satar, ekonomik olarak geri olan
Etkinlik No.: 298
ülkelere aşıyı karşılıksız verirdim. Aşının satışından elde edi-
1. Olası Cevap: len gelirle dünyadaki fakir çocuklara okumaları için imkânlar
Almanya’nın Hessen eyaletindeki 6 köyden oluşan Waldsolms hazırlardım.
kasabasında yaşayan ve 2019 yılında hayatını kaybeden Renate Öncelikle kendi ulusumun aşılanması için gerekli çalışmanın
Wedel (73) adlı kadın, başka kimsesi olmadığı için bir vasiyet- yapılmasını sağlardım. Sonra aşıya ulaşma konusunda en şans-
name düzenleyerek komşularına 6,2 milyon avro miras bıraktı. sız görünen ülkelerden başlayarak dağıtımını gerçekleştirirdim.
2. Olası Cevaplar: Böylece nasıl ki bu hastalık dünyadaki genel geçer pek çok kanı-
nın değişmesine olanak sağladıysa paranın her şeyi her zaman
Belediye başkanının açıklamasında geçen “Wedel çifti” ifadesi, satın alamayacağını bazen sıra beklemek gerektiğini dünyanın
kadının bir eşinin olabileceğine işaret ediyor. “Eşi kimdir? da anlaması için bir ortam oluşmasına vesile olurdum.
Çocukları var mıdır? Bu mirasın kasaba halkına bırakılmasına 6.
ailesinin yorumu ne olmuştur? Kadın 1975 yılından önce ne- Bilgi tüm dünyada en önemli şeydir. Bilginin hâkim olduğu
rede yaşıyordu? Aslen nerelidir?” gibi soruların cevaplarına da toplumlar dünyaya yön verir. Ekonomik özgürlüğe kavuşur,
metinde yer verilebilirdi. refah düzeyleri yükselir. Bilgiye hakim olanlar teknolojiyi geliş-
tirir, hayatı kolaylaştırırlar.
3. Olası Cevaplar:
Neden mirasınızı ailenize değil de yaşadığınız kasabanın halkı- Etkinlik No.: 300
na bırakıyorsunuz?
Neden mal varlığınızı şimdiye kadar harcamadınız veya dağıt- 1. Konu: Ekran bağımlılığının nedenleri ve bu durumdan kurtul-
ma yolları.
madınız?
4. Olası Cevaplar: 2. Tema: Bağımlılık.
Metinde konu edilen durum, teknolojiyi kullanan herkesi ilgi-
Bu haber, genel okuyucu kitlesine hitap eden, anlaşılması için lendirmektedir. Özellikle genç kitlenin dijital dünyayla iç içe
uzmanlık gerekmeyen bir metindir. olması ve bu dünyadan uzak kalma korkusu, bu kitleyi anlatı-
Metnin dili ve haberin konusu tüm okuyanların anlayabileceği lanların merkezine yerleştirmektedir.
özelliktedir. Çünkü yalın ve açık bir anlatıma sahiptir. 3. Öğrencinin bilgi birikimine ve yorumlama kabiliyetine göre
Metnin dili ve haberin konusu tüm okuyanların anlaması için cevaplar farklılık gösterebilir.
uygun değildir. Çünkü metinde anlam boşlukları vardır ve Ekran bağımlılığı; kendini yalnız hissetme, sosyal ilişkilerde, iş
cümleler fazla uzundur. ve okul performansında gerileme, dikkat eksikliği, huzursuzluk,
5. Olası Cevap: beslenme ve uykuda düzensizlik, mutsuzluk, kaygı, stres vb.
Günümüzde komşuluk ilişkilerinin ne kadar zayıfladığına hepi- sorunlara neden olabilmektedir.
miz şahit oluyoruz. Özellikle büyük şehirlerde aynı apartmanda 4. Öğrencinin bilgi birikimine ve yorumlama kabiliyetine göre
oturan insanlar bile birbirini tanımıyor ve birbiriyle selamlaş- cevaplar farklılık gösterebilir.
mıyor. Pek çok insan başkalarının sorunlarıyla ilgilenmiyor, Evet, katılıyorum. Çeşitli şekillerde karşımıza çıkan ve eksikliği-
sadece kendi rahatını ve konforunu düşünüyor. Bu okuduğum ne tahammül edilemeyen diğer bağımlılıklar, nasıl fiziki ve ruhi
haber bana, yaşadığım çevreye ve komşularıma karşı daha birtakım sorunlara yol açıyorsa ekran bağımlılığı da bireyin
yardımsever ve ilgili olmam gerektiğini hatırlattı. yaşamında psikolojik, sosyal, kültürel vb. olumsuzluklara ne-
6. Olası Cevap: den olmaktadır. Bireyi bu olumsuzluklara götüren süreç; ekran
Dün gece geç saatlerde Kurtuluş Mahallesi Muhtarlığının önün- karşısında geçirilen süre, alışkanlık hâline dönüşen uygulama
ve etkinlikler, dijital dünyanın her geçen gün cezbedici şekilde
de büyük bir kavga yaşandı. Mahallemiz sakinlerinden Ekrem değişmesi ile doğru orantılıdır. Dolayısıyla ekran bağımlılığının
Kaya, eve dönerken bilinmeyen bir nedenle tanımadığı kişilerin bireye olan olumsuz etkilerinden dolayı diğer bağımlılıklar gibi
saldırısına uğradı. Mahallemizin gençlerinin olaya müdahale et- algılanabileceğini söylemek mümkündür.
mesiyle bir anda kavga çıktı ve arbede büyüdü. Polis ekiplerinin
olaya müdahale etmesi sonucu gözaltına alınan beş kişi karako- 5. Öğrencinin bilgi birikimine ve yorumlama kabiliyetine göre
la götürüldü. Olayla ilgili soruşturma devam ediyor. cevaplar farklılık gösterebilir. Bu konuda aşağıdaki gibi bazı
öneriler sunulabilir:
Etkinlik No.: 299 Sadece çevrim içi iletişim kurmak yerine mümkünse yüz
1. İnsanlık, bilim insanlarına çok şey borçludur. Bilim insanları- yüze iletişimi tercih edin.
nın çalışmalarını en iyi şekilde sürdürmeleri için onlara tüm Zamanın ne kadar kıymetli olduğunun ve tekrar geri getiri-
imkânlar seferber edilmelidir. İnsanlar zorluklarla karşılaş- lemeyeceğinin farkında olun.
tıklarında yılmamalı, mücadele etmelidir. Hastalıklara karşı İlgi ve yeteneklerinize uygun etkinliklere zaman ayırın ve
tedavi için gayret gösterilmelidir. Zihinsel gerilik, yapısal beyin bunları yapmayı ihmal etmeyin.

824