Page 827 - Türk Dili ve Edebiyatı - 10 | Beceri Temelli

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10

CEVAP ANAHTARLARI
Sorunu gizlemek ya da sorunla yüzleşmekten kaçınmak gerek toplumsal gerekse küresel olacak bu sürecin getirdiği
yerine çözüm için yardım almayı deneyin. maddi ve manevi olumsuzluklar yaşıyoruz.
Olumsuzlukları en aza indirebilmek ve bu süreçten en az hasarla
6. Alternatif birkaç cevap yazılmalıdır. çıkabilmek için yapabileceğimiz bazı çalışmalar olduğu muhak-
Gençlerin ilgisini çekecek çizgilerle oluşturulmuş karikatür, kaktır. En gelişmiş canlı türü olan insan, tarihî boyunca ortaya
resim hazırlanıp metne yerleştirilebilir. koyduğu pek çok çözüm gibi buna da bir çözüm bulacaktır.
Gençlerin aklında kalacak biçinde slogan tarzında kısa ve Çözümlerden ayrı olarak biz de bireysel olarak ve bir aile orta-
etkili cümleler metnin başına ya da yan başlık biçiminde mında yaşıyorsak aile bireyleriyle birlikte süreci sağlıklı geçirmek
metne yerleştirilebilir. için çaba gösterebiliriz.
Metni oluşturan cümle ve ifadelerin etkili olunmak istenen Kitap okumak, hobi edinmek, fazla veya kullanılmayan eşyaları
yaş grubunun anlayabileceği biçimde düzenlenmesine ihtiyaç sahiplerine dağıtmak amacıyla ayırmak, ortam uygunsa
dikkat edilebilir. hayvan sahiplenmek vb. faaliyetler yapabiliriz.
vb. Pandeminin, insan ve toplumların psikolojisi üzerindeki etki-
lerinden olan korku ve kaygı düzeylerindeki artış ve buna bağlı
Etkinlik No.: 301
olarak tutum ve davranışlarda değişiklikler yaşanabilir.
1. Uzman görüşünün alınması, Pandemiyle görülme sıklığı artan ölüm korkusu, panik atak,
İstatistiklerden yararlanılması, duygu bozuklukları insanları etkilediğinden insanlar kültürel
değerlerine ve inanç sistemlerine daha fazla sahip çıkabilir.
Araştırma sonuçlarına başvurulması, Salgında işine gitmek zorunda olanlar, yakınlarını veya tanıdıkla-
Karşılaştırmalarda bulunulması ana düşüncenin inandırıcılığını rını salgın nedeniyle kaybedenler arasında çaresizlik, umutsuzluk
artıran unsurlardır. ve yas durumu psikolojik sorunlara yola açabilir.
2. Metnin ana düşüncesi; aile üyelerinin hemen hepsinde cep Salgın, hem sosyolojik hem psikolojik etkilerinden biri de tekno-
telefonu bulunmasının yarattığı bireysellik, duygu ve düşünce- lojik araçlarla yaygın iletişim kurmanın önemli olduğunun farkı-
lerin sosyal medya aracılığı ile belirtilmesinden kaynaklanan na varılmasıdır. Özellikle orta yaş grubunun, sosyal medyanın ve
konuşma sorunu, ebeveynlerin çalışma saatlerindeki farklı- iletişim teknolojilerinin bağımlısı olma oranında artış görülebilir.
lıktan kaynaklanan bir araya gelememe, Batılı aile tiplerine
özentiden kaynaklanan mesafe gibi iletişimi azaltan unsurları Etkinlik No.: 303
çağrıştırmaktadır. Muhtemel cevaplar şunlardır:
3. Metinde televizyonun meydana getirdiği diğer zararlar aşağıda- 1.
ki şekilde sıralanabilir: Harput, UNESCO Dünya Kültür Mirası Geçici Listesi’ne alındı.
Ekranla kurulan ilişkiden ötürü bebeklerde beyin gelişiminin Harput kentinin Dünya Kültür Mirası Geçici Listesi’ne girmesi
tam sağlanamaması, Elazığ’da adeta bayram sevinci yarattı.
Televizyondaki dünya ile gerçek dünya arasında farkın anlaşıla- 2. UNESCO Dünya Miras Komitesi toplantısında alınan karar
madığı için çocukların kendilerini hayata adapte edememeleri, sonrası, binlerce yıllık kültürel mirasıyla açık hava müzesi
konumundaki Harput kentinin Dünya Kültür Mirası Geçici
Çocukluk çağında yetişkinlerin dünyasını tanımanın yarattığı Listesi’ne girmesi Elazığ’da âdeta bayram sevinci yarattı.
sarsıntı. UNESCO listesine alınması; turistin gelmesi, Harput’un yeni-
4. Bizim evimizde televizyon yok. Cep telefonu bile bir tane, den canlanması, Elazığ’ın kalkınması demektir.
o da babamın zaten. Bize kolay kolay vermez. Bazen arka-
daşlar filmlerden falan bahsediyor, ben dediklerini sadece 3. a) Harput çok eski bir yerleşim yeridir ve birçok değişik mede-
dinliyorum, hiçbir şey anlamıyorum. Bu nedenle babama niyete ev sahipliği yapmıştır. Dolayısıyla Harput’ta bu me-
çok kızıyorum. Bizde televizyonun olması değil olmaması deniyetlere ait eserleri bölgenin hemen her yerinde görmek
küslük çatışma ve iletişimsizlik doğuruyor. mümkündür.
Birkaç defa aile bireyleri hep beraber okuma saati oluştu- b) Anadolu medeniyetinin en önemli kavşaklarından biri olan, 4
bin yıllık maziye sahip, tarih, kültür ve sanatın harmanlandığı
ralım, aynı anda kitap okuyalım dedik. Herkesin farklı bir
dizisi olduğu için bir türlü devamını getiremedik. Bizde Harput Eğri minaresiyle dünyada tek olma özelliğine sahip
televizyon ortak hareket etmemizi bile engelleyen bir unsur Ulu Cami’nin yanı sıra Kurşunlu, Sarahatun, Alacalı ve Ağa
maalesef. camileri ile Meryem Ana Kilisesi’nin, Harput’un önemli eserleri
arasında yer aldığına
Babamla bir konu ya da sorun hakkında konuşacağım sıra- Bu cümleler Harput’un hak ettiği ilgiyi ve değeri göremedi-
da televizyon açıksa çok fena. Kendi kendime konuşuyor- ğini anlatmakta dolayısıyla Harput’un Dünya Kültür Mirası
muşum gibi hissediyorum, babama çok içerliyorum. Sanki Geçici Listesi’ne girmesinin insanlarda yarattığı sevincin
gittikçe ondan uzaklaşıyorum. Gerçekten de televizyon aile haklılığını ortaya koymaktadır.
için büyük yıkım ve düşman. Bazı eser veya yerler uzun geçmişleri ve farklı kültürlerin ürün-
vb. cevaplar yazılabilir. 4. leri olmaları nedeniyle sadece bulunduğu yörenin değil bütün
Etkinlik No.: 302 insanlığın ortak malı olarak kabul edilir. Bu yerler ve eserler
tüm insanlık tarafından korunmalı ve gelecek nesillere taşın-
1. Cevaplar öğrencinin bilgi birikimine göre farklılaşabilir. malıdır. İnsanların dünyanın değişik yerlerinde bu tür eserlerin
COVID-19 salgınının etkileri, yansımaları ve bunların üste- bulunduğunu bilmeleri oraları görme isteği uyandıracak dolayı-
sıyla bu eserlere sahip ülkeler ilgi odağı hâline gelecektir. Turis-
sinden gelme düşüncesinin hâkim olduğu metinle paragrafta tik amaçla insanların bu yerlere gitmeleri orada konaklamaları,
verilen yardımcı düşünceler arasında bir bağ vardır. Çünkü yöre insanlarıyla iletişime geçmeleri insanların birbirine bakış
yardımcı düşünceler ana düşünceye götürür. açılarını değiştirecek gönüller arasında bir köprü oluşmasına
2. Cevaplar öğrencinin bilgi birikimine göre farklılaşabilir. vesile olacaktır.
Belki isteyip de okuyamadığımız kitapları okuyabiliriz, belki yazı 5. Harput’un bu listeye girmesiyle birlikte insanların ilgisi Harput
yazabiliriz, belki anne ve babamızla vakit geçirecek zamanımız üzerine yoğunlaşacak, gerek yurt içinden gerekse yurt dışından
olmadı bunları yapabiliriz. Önceliklerimizi gözden geçirebiliriz… insanlar yöreyi ziyarete gelecek, burada konaklayacak, alışveriş
Tavsiyeler fazlalaştırılıp metnin geneline yayılmış ana düşünce yapacaktır. Bu da yöre esnafını olumlu yönde etkileyecektir. Bu
daha belirgin hâle getirilebilir. insanların konaklamaları için oteller yapılacak, ulaşımın ko-
3. Cevaplar öğrencinin bilgi birikimine göre farklılaşabilir. laylaşması için yollar yapılacaktır. Yeni iş kollarının açılmasıyla
insanlar daha rahat iş bulma imkânına kavuşacaktır. Ben bu
Bir süredir devam eden ve ne zaman sona ereceği belli olmayan yörede yaşayan biri olsaydım yöresel kıyafetler yapıp satan bir
bir pandemi döneminin içindeyiz. Bu dönemde gerek bireysel dükkân açardım.

825