Page 832 - Türk Dili ve Edebiyatı - 10 | Beceri Temelli

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

CEVAP ANAHTARLARI
2. Yönerge Etkinlik No.: 320
2. a) Evet, değişti. Çünkü onların bizim Kurtuluş Savaşımızda bize 1. Tırnak içindeki kelime grubu bu cümleye yorum anlamı kat-
destek vermiş olması beni duygulandırdı. İyi ki onlara su mıştır. Siirt’teki arıcılık faaliyetleri için oluşturulan bir ormanın
temini noktasında yardım edebiliyoruz. sanat eseri titizliğiyle düzenlendiğini belirtmek, bu olaya ilişkin
Hayır, değişmedi. Çünkü Madagaskar halkının bize destek olumlu dolayısıyla öznel bir tavır içinde olunduğunu göster-
olduğunu biliyordum. mektedir.
b) Su insanların en temel ihtiyacıdır. Su temini ise bizler için 2. Muhabirin ifadesi olan cümlelerde -başlık dışında- tamamen
bir insanlık görevidir. İnsanı yaşatmak ve insanlığa hizmet nesnel bir yaklaşım söz konusudur; muhabir olayı ve konuyla
bir insanlık borcudur. Hayatın devamı için yapılabilecek en ilgili demeçleri, kendi düşüncelerini katmadan aktarmıştır. Ha-
etkili iyilik yolu onların su ihtiyacını karşılayabilmektir. berde adı geçen kişilerin Siirt`in kalkınması için güzel bir proje
3. a) Bilgi, sabır ve emeğin suyla buluşması. oldu.”, “Bir ay gibi kısa sürede bu projeyi tamamladık.”, “Akasya
ağaçlarından da faydalanacağımız için mutluyuz.”, “Özellikle
Suyla gelen dostluk. arıların tıbbi aromatik bitkilere kavuşacak olmasından dolayı
Suyu da iyiliği de kana kana içtik.
Madagaskar’da zaman suyu işaret ediyor. sevindik. gibi cümlelerinde ise duygu ve görüş bildiren ifadeler
bulunmaktadır.
b) Bilimin ve bilginin ne kadar kıymetli olduğunu düşünüyo- 3. Toplam 13 bin 500 fidan dikildi. Bölgede böyle bir alan bulun-
rum. Bir Türk bilginin bulduğu yöntemin günümüzde de madığı için arıcıların talebi üzerine bir çalışma başlatıldı. Böl-
kullanılıyor olmasının yanında bu bilginin bir iyilik hareke- gede geven ve kekikten bal üretimi alıyoruz.
tinde kullanılması çok sevindirici bir durum.
c) Görsel ve işitsel yayınlar yapılması. Sosyal medya ve genel ağ Olası Cevap: Haber yazıları öğretici ve bilgilendirici metinler
olduğu için asıl olan, haberi yazan kişinin olaya ilişkin yorumu
kullanılarak iyilik haberleri tek tek her insana ulaştırılabilir. değildir. Haberi yorumlamak tamamen okuyucuya bırakılma-
Ulusal medya temsilcilerinin ve devletlerin kamu spotları lıdır. Okuyucu kendisine nesnel ve tarafsız bir dille aktarılmış
yoluyla ya da bağımsız kuruluşların reklam spotlarıyla iyilik haberi, kendi süzgeçlerinden ve bakış açısından geçirerek yine
hareketleri duyurulabilir. kendisi yorumlamalıdır.
4. a) Birincisi içinde bulunduğumuz çağın getirdiği bir durumdur. 4. Olası Cevaplar:
Çünkü bu tür yardımlar toplum tarafından eskisi kadar yapıl-
mamakta ve yapıldığnda ise belgesel niteliğinde bir türe etkili Günümüzde pek çok haber yazısında haberi yazan kişilerin ki-
bir kaynak oluşturmaktadır. İkincisi geleneksel ve inançla şisel yorumlarıyla karşılaşıyoruz. Haber yazısı objektif bir bakış
ilgilidir. Ne kadar az habere konu olursa o kadar kutsal oldu- açısıyla yazılmalıdır ama örneğin Ali Yılmaz’dan skandal açıkla-
malar”, “10 hektar orman cayır cayır yandı. veya Galatasaray’da
ğu düşünülmektedir. beklenen ayrılık! gibi cümleler, haberi hazırlayan kişilerin kişisel
b) Türk toplumu manevi değerlerine bağlıdır ve bunları yaşt- düşüncelerini yansıtmaktadır. Haber izlerken veya okurken
maktan mutlu olan bir toplumdur. Yaptığı her türlü iyiliği böyle cümlelerle sıkça karşılaşıyorum. Dolayısıyla Haber yazıla-
içselleştirmiştir. Teknolojinin getirdikleri ve medyatik bakış rı objektif bir tavır ve dille yazılmalıdır. ilkesine uyulduğunu pek
Türklerin iyilik yapmasını engelleyememiştir. düşünmüyorum.
Etkinlik No.: 318 Etkinlik No.: 321
1. Bütün dünyaya faydası olabilecek çalışmaların ve bu çalışmaları 1. Soruda verilen ifadeler bilimsel yönden herkese göre aynı geçer-
liliğe sahip değildir. Kişiden kişiye göre değişebilen bu düşünce-
gerçekleştiren insanların haber metinlerine konu olmasını doğ-
ru buluyorum. Bu tür haberler öğrencilerin bilimsel çalışmalara ler; metinde kitabın değerini ve maddiyatın ötesinde olduğunu
yönelmesinde etkili olacaktır. belirtmek, okuyucunun zihninde kitapla ilgili olumlu bir algı
oluşturabilmek için verilmiştir.
2. Böyle bir çalışmanın içerisinde yer almak isterdim. Bu çalışma 2. Bir metinde verilmek istenenler; okuyucuda karşılık bulabil-
haber olarak yayınlanırsa çok mutlu olurdum ve bundan da mesi için tutarlı, inandırıcı, doğru ve etkili bir anlatıma sahip
gurur duyardım. olmalıdır. Haber metninde hedeflenen durum, buna yönelik ya-
3. Allah izin verirse gelecek yaz Türkiye’de de kanser bölümünde pılan çalışmalar ve elde edilen neticeler; kanıtlanabilir bilgilerin
yanı sıra birtakım tespit, yorum ve görüşlerle desteklenmiştir.
klinik çalışmalarına başlarız. Planlarımız var. Bunları inşallah
başarabiliriz. Okuyucu, metinde sadece bahsedilen kitabevinin alanı, sahip
olduğu kitap sayısı, içinde yer alan etkinlik alanlarını zihninde
Türkiye doğduğumuz ülke, anavatanımız. Kalbimizin olduğu yer. canlandırmıyor; bununla birlikte kitabın değerine, kazandırdık-
Türkiye’deki insanlara yardım edebilecek olmak bizim için büyük larına, kitaba bakış açısına, okura verilen öneme dair de fikir
mutluluk. sahibi oluyor. Bu açıdan bakıldığında tespit, yorum ve görüşle-
Bu durumu olumlu değerlendiriyorum. Başarılar elde eden rin okuyucuda ilgi uyandırması bakımından bir adım daha öne
bizden birinin manevi değerlerimizle bağlantısını koparmamış çıktığını söylemek mümkündür.
olmasından gurur duydum. 3. Öğrencilerin bilgi ve yorumlama kabiliyetlerine göre cevaplar
farklılık göstermekle birlikte aşağıdaki gibi bir açıklama yapı-
Etkinlik No.: 319 labilir.
1. Haber metinlerinin temel amacı okuru bilgilendirmektir. Bu Evet, katılıyorum. İnsan, sadece biyolojik sistemlerden oluşan
nedenle haber yazıları tarafsız yazılmalı, habere yorum katılma- bir varlık değildir. Fizyolojik yönden hava, su, gıda vb. şeylere
malıdır. Yorum köşe yazarlarının işidir. Haber yazan kişi, oku- ihtiyaç duyan insanın ruhsal yönden de giderilmesi gereken
yucuyu haberle baş başa bırakmalı, okuyucuya kendi varlığını ihtiyaçları vardır. Bu ihtiyaçlar da ruhun, gönlün ve hayalin
hissettirmemelidir. eksikliklerinin tamamlanmasıyla giderilir. İlaçlar nasıl şifaya
vesile oluyorsa kitaplar da ruhun, gönlün, zihnin, hayalin kötü
2. Habere konu olan kişiler azimli, mücadeleci ve çalışkan kişi- duygu ve düşüncelerden arınarak kendini bulmasına ve ruhi
lerdir. Engellerini kabul etmiş, umutlarını kaybetmemişlerdir, yönden tamamlanmasına yardımcı olur.
kendilerini sınırlandırmamışlardır. İyimser bakış açıları ve 4. Öğrencinin bilgi birikimine, yorumlama kabiliyetine ve kendi
gayretleri onları başarıya ulaştırmıştır. hayatındaki tecrübelerine göre cevaplar farklılık gösterebilir.
3. Habere konu olan kişilerin yorum içeren görüşlerine yer ve- Soruda tırnak içinde belirtilen cümle, kitabın etkileriyle ilgili
rilmesi; haberin inandırıcılığına, akılda kalmasına, ilgi çekici kişisel anlamda şahit olunan bir durumu anlatmaktadır. Ancak
olmasına katkı sağlamıştır. kitabevinde bahsedilen durum, gerek bireysel gerekse toplumsal
Okuyucunun habere konu olan kişilerle bağ kurmasına imkân yönden yabancı olmadığımız ve genelgeçer olarak kabul edebi-
vermiştir. leceğimiz bir olgudur. Hemen her insanın hayatında bazen bir

830