Page 833 - Türk Dili ve Edebiyatı - 10 | Beceri Temelli

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10

CEVAP ANAHTARLARI
kitabın, bölümün veya sözün çok tesirli olduğunu, kişiyi “dö- 4. Yalnızlık üzerine yapılmış farklı araştırma sonuçlarını, yalnız
nüm noktası” olarak tabir edilen bir hâlden bambaşka bir hâle kalmanın psikolojik ve sosyolojik sonuçlarını yansıtan olayları
çevirdiğini görebilmekteyiz. Dışarıdan inanması güç gibi gelen vs. okura aktarmak istiyorsam bir haber metni yazmayı tercih
bu durum, kimi zaman bizim hayatımızda da görülebilmekte- ederdim.
dir. Başlar yitiren, gönüller fetheden, savaşlar durduran da kimi Pandemi döneminde sosyal hayattan uzak kalan insanlara yol
zaman bir söz değil midir? Buradan hareketle kitabın birey ve göstermek, yalnız kalmayı avantajlı hâle getirmelerini sağlamak
toplum hayatında köklü değişiklikler yaptığı ile ilgili çok sayıda ve onlara farklı bir bakış açısı kazandırmak istiyorsam yorum
araştırma olduğunu da unutmamak gerekir. köşesini tercih ederdim.
Etkinlik No.: 322 5. Yalnızlık Üzerine Bir Araştırma
Yalnızlığın Beyne Etkisi
1. Cümleyi yorum hâline getiren eğlenceli sözcüğüdür. Eğer
cümleden eğlenceli sözcüğü çıkarılırsa cümle bilgi cümlesine Yalnızlık ve Hayal Gücü
dönüşür. Etkinlik No.: 324
2. Görselde kullanılan Topaç sözcüğündeki O harfinin altında 1. Yazarın edebiyata özellikle şiire ve şair biyografilerine yönelik
topaç resmi var. Bu, aradaki bağı güçlendiren önemli bir kanıt- ilgisi vardır. Bunun yanında İslam dünyasının içinde bulunduğu
tır vb. durumu yakından takip etmektedir. Müslümanların ilk kıblesi
3. Çünkü onların seviyelerine uygun olarak hazırlandı. Mescid-i Aksa’nın İsrail işgali altında olmasının yazarın duygu
ve düşünce dünyasında önemli bir yeri vardır.
Çünkü onları çok iyi gözlemledik ve keyif aldıkları oyun etkin-
likleri tespit ederek kitabımıza aldık vb. 2. Yazarın Akif İnan’ın düşünce dünyasına olan yakınlığı öznel
ifadeler kullanmasını da beraberinde getirmiştir. Kişisel olarak
4. Bu bölüm haber metninin özeti niteliğindedir. Haberin içeriğini yakınlık duyulan bir konu anlatılırken duygular da anlatıma
ve yazarın olaya yaklaşımını net bir şekilde ortaya koymaktadır. dâhil edilebilir. Ancak bu durumun haber yazılarındaki tarafsız-
lık ilkesiyle çeliştiği göz önünde bulundurulmalıdır.
Etkinlik No.: 323 3. Yazar, edebiyatı Sanat toplum içindir. bağlamında yorumlamak-
tadır. Yazar için edebî ürün toplumsal bir meseleye parmak
1. Yazarın tarafsız davrandığını düşünüyorum. Yazar, yalnız bi- bastığı ölçüde değerlidir. Metinde Akif İnan’ın şiirleri üstünde
reylerin bazı beyin fonksiyonlarını daha iyi kullandığını ortaya yorum yapılırken özellikle Mescid-i Aksa’nın işgaline değinil-
koyan bilimsel bir araştırmadan söz etmiş ve bu araştırmanın mesinin nedeni yazarın edebiyatı toplumsal bağlamda yorum-
sonucunu kişisel görüşlerini katmadan okura aktarmıştır. lamasıyla ilgilidir.
Yazarın taraflı davrandığını düşünüyorum. Çünkü tercih edilen 4. Metinde yazarın Cahit Zarifoğlu, Sezai Karakoç, Necip Fazıl,
başlık ve başlığın verilme şekli (tırnak içinde olmaması) yaza- Nuri Pakdil gibi isimlere yer vermesinin nedeni okuyucuda
rın, habere konu olan araştırma sonuçlarını kabul ettiğini ve millî ve manevi konularda eser veren edebiyatçılara yönelik bir
bunları okurlarına da benimsetmeye çalıştığını düşündürmek- farkındalık oluşturmaktır.
tedir. Başlık tırnak içinde verilebilir veya başlıktaki düşüncenin
Kanadalı araştırmacılara ait olduğu belirtilebilirdi. Etkinlik No.: 325
2. Haber yazarı, 40 bin kişi üzerinde yapılan bir deneyden söz 1. Öğrencinin bilgi birikimine bağlı olarak aşağıdakine benzer
etmiş ve deneyin sonucuyla ilgili verileri okura sunmuştur. açıklamalar yapılabilir:
Bu nedenle sunulan verilerin, başlıkta öne sürülen düşünceyi Yazarın, kuş evlerinin Osmanlı mimarisinde önemli bir yer
kanıtlayacak nitelikte olduğunu, başka verilere gerek olmadığını tutmasını anlatırken Osmanlı medeniyetinde kuşlara gösterilen
düşünüyorum. merhameti içselleştirmesi bu konudaki duygularını öznel ifade-
Haber metni, başlıkta öne sürülen düşünceyi kanıtlamada lerle aktarmasına sebep olmuş olabilir.
yeterli değildir. Çünkü araştırma her ne kadar yeterli sayıdaki 2. Yazdıklarının doğruluğunu ispat amacıyla yabancı bir göz olan
denek üzerinde yapılmışsa da dünyanın farklı bölgelerindeki Edmondo De Amicis’in Osmanlı medeniyetiyle ilgili ifadeleriy-
insanların yaşam koşulları, kişilik farkları ve yetişme biçimleri le okuyucuyu yönlendirmiş, kuş evleri konusunda farkındalık
vs. etmenler farklı sonuçlar ortaya çıkarabilirdi. Araştırmada, oluşturmaya çalışmıştır.
beyin fonksiyonlarını kullanma sadece fizyolojik boyutuyla ele
alınmış; psikolojik, toplumsal ve eğitimle ilgili faktörler göz 3. Yazarın konuya nesnel değil, öznel bir bakış açısı ile baktığını
ardı edilmiştir. Sosyal ilişkileri güçlü olup beyin fonksiyonlarını ortaya koymaktadır.
daha iyi kullanan insanlar da olabileceğinden farklı örneklere ve 4. Öğrencinin bilgi birikimine bağlı olarak aşağıdakine benzer
başta psikoloji olmak üzere diğer bilimlere ait araştırma sonuç- açıklamalar yapılabilir:
larına da yer verilmesi gerekirdi. Osmanlı Devleti’nin ulaştığı yüksek medeniyetin; günlük ha-
3. a) Pandemi kısıtlamaları nedeniyle yalnız yaşamak zorunda yatta, ticarette, sanatta, hukukta, askerî gelişmelerde görülmesi
kalmanın insan psikolojisi üzerinde bazı olumsuz etkilere yol özellikle mimari eserlerde kuş evleriyle ilgili hassasiyetin gös-
açabileceği uzmanlar tarafından belirtilmektedir. Haber yaza- terilmesi yazarın haber metnini oluştururken konuyu ele alış
rı, bu olgunun birtakım avantajlar da (gelecekle ilgili olumlu biçimini öznelleştirmiştir.
planlar yapabilme, hayal gücünü kullanarak moral seviyesini 5. Öğrencinin bilgi birikimine bağlı olarak aşağıdakine benzer
yüksek tutma, farklı sanatsal ürünler ortaya koyma, başka- açıklamalar yapılabilir:
larını düşünme vs.) sağladığını okura düşündürmek istemiş Yazarın bakış açısını tercih ederdim. Yazarın, Osmanlı medeni-
olabilir. Yazarın, İnsanlar bu yıl salgınla ilgili kısıtlamalar yetinin merhamet sembolü olan kuş evlerini anlatırken öznel ve
nedeniyle daha fazla yalnız zaman geçirirken... ifadesiyle ha- kendi duygularıyla ifade etmesini tercih ederdim.
ber metnine giriş yapması, metnin böyle bir amaçla yazılmış
olabileceğini akla getirmektedir. Mimarın bakış açısını tercih ederdim. Çünkü Türk mimarisinin
b) Bu haber metni, sosyal ilişkilerin normal akışında ilerlediği önemli bir parçası olan bu yapıların nasıl yapıldığını hem este-
tik açıdan hem de kullanılan malzemeler açısından öğrenmek
bir dönemde yazılsaydı yazarın konuya yaklaşımı daha farklı için bir mimarın bakış açısını tercih ederdim.
olurdu. Çünkü insan, doğası gereği sosyal bir varlıktır. Top-
lumdan soyutlanmış bir yaşam sürmek insan doğasına aykırı Etkinlik No.: 326
bir tercih olduğundan insanı merkeze alan hiçbir öğretide
tasvip edilmez. Yalnız kalmanın çeşitli ruhsal ve bedensel so- 1. Bence Nevaî Farsçanın Türk topraklarında egemen olduğu bir
runlara yol açtığı da bilimsel bir gerçekliktir. Bundan dolayı dönemde yaşayan Türkçe için dönüm noktası olan yazarlardan
haber yazarı, salgın riskinin olmadığı bir dönemde, yalnız biridir. Nevaî, Türkçenin sanat ve bilim dili olduğunu yazdığı
kalmayı değil, sosyalleşmeyi özendiren haberlere imza atardı. eserlerle ispatlamıştır. Nevaî dönemin genç şahsiyetlerini Türk-
çe yazmaya teşvik etmiştir.

831