Page 835 - Türk Dili ve Edebiyatı - 10 | Beceri Temelli

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10

CEVAP ANAHTARLARI
b) Yakın tarihin canlı bir tanığı olmak size neler hissettiriyor? ya gitmemiş ve turnelerin de ulaşamadığı yerlerdeki kişiler, dijital
Fotoğrafın yaygın olmadığı bir dönemde mesleğinize baş- ortamdan tiyatro izleyebilecek.
ladınız. Bir günde binlerce fotoğrafın genel ağ üzerinden Yapısına göre: Girişik Birleşik
paylaşıldığı günümüzde başarılı bir muhabir olmak isteyen- Anlamına göre: Olumlu
lere neler önerirsiniz? Yüklemine yerine göre: Kurallı (Düz)
Dünya tarihinde pek çok tanınmış isimle röportaj yaptınız Yüklemin türüne göre: Fiil (Eylem)
ve fotoğraflarını çektiniz. Hangisini anlatmak size daha keyif 2. Bakanlık, bugün ilk eser olarak yayımlamadı Behçet Necatigil’in
verdi? kaleme aldığı Kadın ve Kedi adlı oyunu.
4. Duayen kabul ettiğim kişilerin mesleki deneyimlerinden fayda-
lanmaya çalışırdım. 3. a) Cümle içerisinde eserlerin adları tırnak içine alınır.
Asli görevimin, okuru bilgilendirmek olduğunu göz önünde Özel olarak vurgulanmak istenen sözler tırnak içine alınır.
bulundurarak tarafsızlık ilkesinden ödün vermezdim. b) Eğik yazıyla dizilerek gösterilebilir.
Teyit edilmemiş, kasıtlı, yalan, manipülasyona uğramış haberler Etkinlik No.: 333
kaleme almaz ve okur kitlemi yanıltmazdım.
Doğru, çarpıcı ve faydalı habere ulaşabilmek için sürekli “saha- 1. Doğuştan engel liyim, normal zamanda
da” olurdum. Sıralı cümle da sokak hayvanlarını besliyorum.
Kalemimi, millî ve evrensel değerleri ön planda tutma adına
kullanırdım. Bağlı cümle Doğuştan engelliyim ve normal zamanda
Türkçeyi doğru ve etkili biçimde kullanmaya çalışır, dış basını da sokak hayvanlarını besliyorum.
da birinci kaynaktan takip edebilmek için en az bir yabancı dil Doğuştan engelli olmama rağmen normal
öğrenirdim. Birleşik cümle zamanda da sokak hayvanlarını besliyo-
rum.
Etkinlik No.: 331
2. Avcı, bir sosyal medya hesabı üzerinden paylaşımlar yapıyor.
1. Muhtemel Cevap: Bence Mehmet Ali Birand, kendini işine Avcı, hayvanseverlerden de destek alıyor.
adamış bir habercidir. Hayatın her anını bir haberci gözüyle ya-
şamış. Şahit olduğu her şeyi haberci gözüyle değerlendirip her Avcı, gönüllü arkadaşlarının yardımıyla ilçedeki en ücra köşe-
şeyden bir haber çıkarmıştır. Sürekli haber için çalışan, haber lere gidiyor.
için yaşayan bir haberciymiş. Avcı, hayvanların yardımına koşuyor.
2. Muhtemel Cevap: Mehmet Ali Birand, haber duayeni kabul 3. a) Birinci cümledeki tırnak işareti, özel olarak vurgulanmak
edildiği için onun bakış açısı diğer haberciler için önem arz et- istenen sözleri belirtmek için kullanılmıştır.
mektedir. Ayrıca Mehmet Ali Birand’ın kendine özgü habercilik İkinci cümledeki tırnak işareti ise başka birine ait sözlerin
anlayışı, yetiştirdiği diğer habercileri etkilemiş ve bu haberciler olduğu gibi aktarıldığını belirtmek için kullanılmıştır.
için bir “rol model” olmasını sağlamıştır. Ağabey, usta veya
duayen kabul edilen bir haberci takipçilerini, öğrencilerini her b) Olası Cevap:
Cümle akışı içinde fark ettiğimiz veya okurken yaptığımız
zaman etkiler. vurgulamaları yazı dilinde de görmek için noktalama işaret-
3. Muhtemel Cevap: Mehmet Ali Birand’ın yanında çalışan bir lerini kullanıyoruz. Vurgulanması gereken yerleri belirtme-
haberci olsaydım, düzenli ve disiplinli çalışır, ulaştığım haber- den ya da başkalarına ait sözleri metnin bütününden ayırma-
leri en doğru şekilde ifade eder, haber süreçlerini son derece dan yazmak metinde anlam bulanıklığına sebep olabilirdi.
dikkatli takip eder ve kesinlikle yaşadığım zorluklardan dolayı Bu tırnak işaretleri kullanılmasaydı hangi cümlenin anlatıcı-
şikâyet etmezdim. ya ait, hangi cümlenin alıntı olduğu bilinemezdi.
4. Muhtemel Cevap: Bir haberci şu özellikleri taşımalı: Haberi
önemseyen, her an haberle yaşayan, sürekli doğru ve güvenilir Etkinlik No.: 334
haber kovalayan, çalışan, çok yönlü habercilik anlayışını be-
nimseyen, üreten, Türkiye’yi yabancı medya organlarında doğru 1. Kelime Çağrıştırdığı Anlamlar
temsil eden, sahayı ve işin mutfağını bilen, gerektiğinde sahaya
inen, işini takip eden bir haberci olmak. mal olmak Bir şeye bir değer karşılığında sahip olmak.
5. Muhtemel Cevap: ihsan İyilik etme, bağışlama.
Yeri doldurulamayan bir haberci olmak için çalıştığım sahanın hasılı Sözün kısası, kısaca.
bütün yeterliklerine sahip olmalıyım.
İşimi düzgün, doğru yapmalıyım. vasıf Nitelik.
Habercilik bir yaşam biçimim olmalı. rayiç Bir para biriminin veya malın satış ve
Habercilikte önemli başarılara imza atmalıyım. sürüm değeri.
Bir haberci olarak sahayı iyi bilmeli ve gerektiği yerde inisiyatif 2. Olası cevaplar: Kültürel hayattaki değişimler ve dil devrimi
alabilmeliyim. sonrası yazı ve konuşma dilinde Türkçe kökenli sözcüklere ağır-
Yaptığım çalışmalarla örnek olmalıyım. lık verilmiştir. “İhsan” sözcüğü Arapça kökenlidir, bu sözcük
Kendi yerime yaptığım işi en az benim kadar yapabilecek insan- yerine “iyiliksever” sözcüğünün kullanılması bu değişimin bir
lar yetiştirmeliyim. sonucudur.
Yabancı dil bilip ülkemi farklı ortamlarda en iyi şekilde temsil 3.
etmeliyim. Olası cevaplar: “Hasılı, vasfında lisanlar kısır, kalemler kırıktır.”
sözü, içeriğinde kullanılan kelimeler metindeki anlamları üze-
Etkinlik No.: 332 rinden değerlendirildiğinde: “ Kısacası niteliklerini övmek için
dil yetersiz kalır, yazı yetersizdir.” biçiminde günümüz Türkçesi-
1. a) Devlet Tiyatroları’nın eserleri dijital ortamda yayınlanacak. ne dönüştürülebilir. Cevap yoruma açıktır.
Yapısına göre: Basit
Anlamına göre: Olumlu 4. Olası cevaplar: Sorunun öncülünde düşünceleri dile getirilen
Yüklemin yerine göre: Kurallı (Düz) yazara göre, bir yazının edebî sayılabilmesi için çeşitli edebî sa-
Yüklemin türüne göre: Fiil (Eylem) natlar, mecazi ifadeler, metaforik kullanımlar içermesi ve aynı
b) Yerli klasik oyunların tercih edildiği Devlet Tiyatroları’nın zamanda kişisel bir üslupla kaleme alınması gerekir. Parçada ge-
“Okuma Gösterimleri” projesiyle hayatında daha önce tiyatro- çen: “ibretli nakışlar, ihsan vermek, ihsan kapısı açık, yedi iklim-

833