Page 131 - Biyoloji 11 - Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

60 BİYOLOJİ 11 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
2. Kalp ve damar hastalıklarına yakalanmak istemeyen, sağlıklı bir şekilde hayatını sürdürmek iste-
yen Gizem ve Emre’nin yaşam tarzı ve diyeti sizce nasıl olmalıdır? Gizem ve Emre’ye önerilerinizin
neler olduğunu açıklayınız.
3. Kan plazmasındaki LDL/HDL oranı yüksek bir bireyin LDL seviyesini düşürmesi için ilaç kullan-
ması zorunlu mudur? Nedenini belirtiniz.
4. Damar sertliği (ateroskleroz) hastalığı olan bir bireyde kalbin üç katlı yapısının hangi tabakasında
oksijen yetersizliği sonucu kalp krizi gerçekleşir? Cevabınızı gerekçesiyle birlikte açıklayınız.
5. Atardamarlarda görülen damar sertliği ve tıkanıklığının vücutta oluşturabileceği aksaklıkların
neler olduğunu açıklayınız.
6. Sağlıklı bir yaşam için kanda kolesterolün olması gereken seviyede bulunması çok önemlidir. Yu-
karıdaki metinde verilen bilgileri dikkate alarak kanındaki kolesterol seviyesi düşük olan bir in-
sanda hangi hormonların sentezlenmesinde aksaklıklar yaşanır? Gerekçesiyle birlikte açıklayınız.
7. Beslenmesine dikkat edip spor yaptığı hâlde LDL/HDL oranı yüksek çıkan bir kimsede bu duru-
mun nedeninin ne olabileceğini açıklayınız.
128
Hazırlayan: Mehtap BOYRAZ
Yönerge Dolaşım sisteminin sağlıklı yapısı ile ilgili aşağıdaki metni okuyup görseli inceleyiniz. Ön bilgileriniz-
den de yararlanarak soruları cevaplayınız.
Görsel: Kalp sağlığımız
Ülkemizde kalp ve damar hastalıkları en önemli sağlık sorunlarının başında gelmekte ve ölümlerin
yüzde 40’ı kalp ve damar hastalıklarından kaynaklanmaktadır. Bu durum yaklaşık her üç dakikada
bir kişinin ölümü anlamına gelir. Genel olarak her yıl 300 bin kalp krizi ve 125 bin de kalp krizinden
kaynaklanan ölüm söz konusudur.
Kalp ve damar hastalıkları açısından risk faktörleri; değiştirilemeyen, kontrol altına alınabilen ve ön-
lenebilen risk faktörleri olarak 3 temel başlık altında gruplandırılır. Değiştirilemeyen risk faktörleri;
erkek olmak, ileri yaşta olmak ve genetik yatkınlıktır. Kontrol altına alınabilen risk faktörleri; yüksek
tansiyon, şeker hastalığı, kolesterol yüksekliği ve strestir. Önlenebilen risk faktörleri ise sigara ve aşırı
alkol kullanmak, sağlıksız diyet ile beslenmek, hareketsiz ve tembel yaşam, şişmanlık, ihmal ve hekim
kontrolünden kaçınmak olarak sıralanabilir.
Dünya Sağlık Örgütü’nün belirlemelerine göre uygun yaşam tarzı değişiklikleri ve düzeltilebilir risk
faktörlerinin kontrol altına alınması ile kalp damar hastalıklarına bağlı ölümlerin dörtte üçünden faz-
lası önlenebilmektedir.
1. “Kalp ve damar sağlığımızı korumak için sağlıklı beslenmemiz gerekir.” diyen biri hangi besinlerle
beslenmeli, hangi besinlerden uzak durmalıdır?
2. Bazı organik ve inorganik maddelerin fazla tüketilmesi sonucunda ortaya çıkan damarlarda sert-
leşme ve tıkanma, hipertansiyon ve diyabet gibi rahatsızlıkların oluşmaması için hangi besinlerin
tüketiminden uzak durulmalıdır? Gerekçeleriyle yazınız.