Page 134 - Biyoloji 11 - Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 11 62

1. ÜNİTE > İnsan Fizyolojisi Kazanım 11.1.4.4. Dolaşım sisteminin sağlıklı yapısının korunması için yapılması gerekenlere ilişkin çıkarımlarda bulunur.
Genel Beceriler: Karar Verme Becerisi Alan Becerileri: Verileri Toplama, İşleme, Yorumlama ve Sonuç Çıkarma Becerisi
Etkinlik İsmi KANSIZLIK 30 dk.

Amacı Anemi hastalığının nedenlerini ve belirtilerini açıklayarak hastalığın tedavisi hakkında çıkarımlarda bulunabilme. Bireysel

Yönerge Aşağıda anemi hastalığının özellikleri ile ilgili bir metin verilmiştir. Metinden yararlanarak soruları
cevaplayınız.

Anemi diğer adıyla kansızlık, doku ve organlara yeterli oranda oksijen taşınamaması durumunda gelişen
bir hastalıktır. Oksijen hücrelere alyuvarlarda bulunan hemoglobin proteini yardımıyla taşınır. Kaslarda
ise oksijen depolayan molekül “myoglobin” olarak isimlendirilir. Hemoglobin ve myoglobinin yapısında
demir (Fe) elementi bulunan kırmızı renkli birer pigmenttir. Böbreklerden salınan eritropoietin hormo-
nu kırmızı kemik iliğini uyarır ve alyuvar üretimini başlatır. Demir eksikliğinde hemoglobin sentezle-
nemez ve kandaki alyuvar sayısı azalır. Karaciğer ve dalak birer demir deposudur. Besin yoluyla alınan
demir, karaciğer ve dalakta depolanır. Aynı zamanda yaşlanmış alyuvarlar karaciğer ve dalakta parçalanır
ve açığa çıkan demir tekrar kan dolaşımına kazandırılır.
Anemi, yaşam kalitesini azaltan bir hastalıktır. Anemiye yol açan nedenler şöyle sıralanabilir: Alyuvar
üretiminin yetersiz olması, kan kaybı, alyuvar yıkımının fazla olması ve beslenme bozuklukları ile bazı
kalıtsal hastalıklar. Bu hastalığın birçok belirtisi vardır. Bu belirtiler aşağıdaki görselde verilmiştir.

Yorgunluk Ba ağrısı Sarımsı c lt Dem r eks kl ğ B v tam n eks kl ğ
12

Düzens z kalp atı ı Göğüs ağrısı Alyuvar Soğuk eller Alyuvar yıkımı
üret m n n azalması

Ba dönmes Kramplar Uykusuzluk Kan kaybı B v tam n eks kl ğ
9
1. Anemi hastalarının kendilerini sürekli yorgun ve hâlsiz hissetmelerinin sebebi ne olabilir? Bu has-
taların soluk alma hızı ve nabız sayıları, sağlıklı insanlara göre nasıl bir farklılık gösterir? Cevabınızı
gerekçesiyle açıklayınız.

2. Yüksek yerlerde atmosferin kısmi basıncı düşüktür. Bu nedenle yükseklerde yaşayan insanlar, hava-
daki az sayıda oksijeni yakalayabilmek için alyuvar sayısını artırırlar. Bu bilgiden yola çıkan bir araş-
tırmacı “Beslenme bozukluğuna bağlı anemisi olan kişiler yüksek yerlerde yaşarlarsa iyileşebilirler.”
hipotezini kurmuştur. Bu hipoteze katılır mısınız? Cevabınızı gerekçesiyle açıklayınız.

131