Page 133 - Biyoloji 11 - Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

61 BİYOLOJİ 11 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

3. Yüzme, bisiklet kullanma ve yürüme gibi aktiviteleri düzenli olarak yapmanın kalp sağlığına etkileri
nelerdir?

Yönerge Aşağıda anemi hastalığının özellikleri ile ilgili bir metin verilmiştir. Metinden yararlanarak soruları
cevaplayınız.

Anemi diğer adıyla kansızlık, doku ve organlara yeterli oranda oksijen taşınamaması durumunda gelişen
bir hastalıktır. Oksijen hücrelere alyuvarlarda bulunan hemoglobin proteini yardımıyla taşınır. Kaslarda
ise oksijen depolayan molekül “myoglobin” olarak isimlendirilir. Hemoglobin ve myoglobinin yapısında
4. Önlenebilen risk faktörlerinden olan sigara ve alkol kullanımının kalp ve damar sağlığına etkilerini demir (Fe) elementi bulunan kırmızı renkli birer pigmenttir. Böbreklerden salınan eritropoietin hormo-
açıklayınız. nu kırmızı kemik iliğini uyarır ve alyuvar üretimini başlatır. Demir eksikliğinde hemoglobin sentezle-
nemez ve kandaki alyuvar sayısı azalır. Karaciğer ve dalak birer demir deposudur. Besin yoluyla alınan
demir, karaciğer ve dalakta depolanır. Aynı zamanda yaşlanmış alyuvarlar karaciğer ve dalakta parçalanır
ve açığa çıkan demir tekrar kan dolaşımına kazandırılır.
Anemi, yaşam kalitesini azaltan bir hastalıktır. Anemiye yol açan nedenler şöyle sıralanabilir: Alyuvar
üretiminin yetersiz olması, kan kaybı, alyuvar yıkımının fazla olması ve beslenme bozuklukları ile bazı
kalıtsal hastalıklar. Bu hastalığın birçok belirtisi vardır. Bu belirtiler aşağıdaki görselde verilmiştir.

5. Bir kardiyolog olduğunuzu düşününüz. Hastanız size hangi şikâyetlerle gelirse kalp krizinden şüp-
helenirsiniz? Yorgunluk Ba ağrısı Sarımsı c lt Dem r eks kl ğ B v tam n eks kl ğ
12

Düzens z kalp atı ı Göğüs ağrısı Alyuvar Soğuk eller Alyuvar yıkımı
üret m n n azalması

6. Kalp nakli hangi hastalara yapılmalıdır? Gerekçesiyle açıklayınız.
Uykusuzluk
B v tam n eks kl ğ
Kan kaybı
Ba dönmes
Kramplar
9
1. Anemi hastalarının kendilerini sürekli yorgun ve hâlsiz hissetmelerinin sebebi ne olabilir? Bu has-
taların soluk alma hızı ve nabız sayıları, sağlıklı insanlara göre nasıl bir farklılık gösterir? Cevabınızı
gerekçesiyle açıklayınız.

2. Yüksek yerlerde atmosferin kısmi basıncı düşüktür. Bu nedenle yükseklerde yaşayan insanlar, hava-
daki az sayıda oksijeni yakalayabilmek için alyuvar sayısını artırırlar. Bu bilgiden yola çıkan bir araş-
tırmacı “Beslenme bozukluğuna bağlı anemisi olan kişiler yüksek yerlerde yaşarlarsa iyileşebilirler.”
hipotezini kurmuştur. Bu hipoteze katılır mısınız? Cevabınızı gerekçesiyle açıklayınız.

130
Hazırlayan: Nurdan YAZICI