Page 547 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 11

CEVAP ANAHTARLARI
2. a) Okulların açılması beni bahtiyar etti. 2. Geçimini denizden sağlayan insanların hayatta kalma müca-
b) Yağışlı havalarda mahzun olurum. delesinde yaşamla ölüm arasında tercihte bulunmak ve geçim
c) Okulu öyle özlemiştim ki EBA’dan yapılan canlı derslerle kaynaklarından vazgeçip yaşamı tercih etmeleri öykünün konu-
suyla ilişkilidir.
müteselli oldum.
ç) Onun yerli yersiz konuşmalarına daha mukavemet edeme- 3. Deniz yaşamı, karadaki hayatla kıyasladığımızda daha tehlikeli
dim. ve zordur. Hikâyede bu duygu, bir fırtına anında ölümle yaşam
arasında gidip gelen deniz insanları üzerinden anlatılmaktadır.
d) Bu kitabı hemen okuyup bitirmem kabil değil. Mehmet, küçük yaşına rağmen bu mücadelenin içinde yer al-
e) Eskiden cep telefonları muhafazalı idi. maktadır, bu da Mehmet’in mücadele azmini artırırken belki de
f) Kar yağışı bütün çocukları filhakika mutlu etti. ruh sağlığını olumsuz etkilemektedir. Mehmet, evinde olsaydı
daha rahat ve mutlu olabilirdi.
g) Ne yaptılar ne söyledilerse kâr etmedi, o yine de bildiğini
yaptı. 4. Başkalarının hayatını kurtarmayı göze almak, erdemli insanla-
rın yapabileceği bir davranıştır ve insan olmanın gereği olarak
3. Bu kelimelerin çoğu günümüzde kullanılmamaktadır. Bu tür böyle davranmalıyız.
kelimelere genellikle eski eserlerde rastlamaktayız. Çoğu ya-
bancı kökenli olan bu kelimelerin yerine günümüzde Türk Dil Etkinlik No:37
Kurumu tarafından Türkçe kökenli kelimeler türetilmektedir.
1. Metinde kediler fiziksel ve ruhsal özellikleriyle tasvir edilmiş-
4. Olası cevaplar: Dakika, Saniye, Ay, Yıl, Zaman, Akrep, Yelkovan, lerdir. Korkan kedi fiziksel olarak zayıf, hareketli, çevik, kaplan
Ders zili …) gibi hızlı; ruhsal olarak vahşi, düşünceli, sıcak ve samimidir.
Diğer kediler beyazlı siyahlı, tekir, mor ve vahşi olarak nitelen-
Etkinlik No: 34 mektedirler. Bunların yanında kedilerin sokağa bırakılmaları
ve burada yaşadıklarından hareketle hayvan sevgisi temasına
1. Olası cevaplar: 1940’lı veya 1950’li yıllar olabilir. ulaşılmaktadır.
2. Kedi, yazarın ayaklarına kafasını sıcak ve samimi hareketlerle
2. Olası cevaplar: Gazetenin daha fazla okura ulaşıyor olması sürüyordu. Genç, bunu görünce bakıp güldü ve ikinci defa kor-
bunun nedeni olabilir. kutma fikrinden vazgeçti. Kedinin davranışları gençte hayvan
3. Olası cevaplar: sevgisinin belirmesine yol açmıştır.
a) Bir metni dijital ortamda okumak basılı araçlardan okumak 3. Hikâyenin yazıldığı dönemlerde adada kedilerin çok sevildiğini
kadar keyif veremez. Sayfaları çevirmenin, kâğıdın dokusunu sepetlerde taşındığını görmekteyiz. Ancak evlerde yavru kediler
hissedebilmenin ayrı bir zevki vardır. çoğalınca sokağa bırakılmaktadırlar. Sokakta kedilerin başına
b) İkisi arasında bir fark yoktur. Sonuçta her iki şekilde de türlü türlü işler gelmektedir. Büyük kediler küçükleri boğmak-
okuma ihtiyacını karşılamış oluruz. tadır. Bazıları da denizde boğulmaktadır. Kedi sevgisi günü-
müzde de devam etmektedir. Bunun yanında ne yazık ki geç-
4. Olası cevaplar: Hikâyeler de diğer kurmaca metinler gibi ger- mişte olduğu gibi evcilleşmiş kediler sokaklara bırakılmaktadır.
çeklikten beslenen edebî ürünlerdir ama bu gerçeklik, yazarın
zihninde çeşitli değişimlere uğrayarak kurgulanan bir gerçek- 4. (Kişisel yoruma göre değişebilir)
liktir. En sevdiğim hayvanlar kuşlardır. Sabahları cıvıl cıvıl öterek
bizleri uyandırırlar. Yuvalarını küçük dallara yapan kuşların
Etkinlik No: 35 ayrı bir güzelliği vardır. Küçücük yavrularını besler, büyütürler
sonra da onların özgürce yuvadan uçmasını seyrederler.
1. Hayat sürekli değişmektedir. Toplumdaki değişiklikler de
insanları ister istemez etkiler ve döneminde yazılan eserlere Etkinlik No: 38
yansır. Hikâyenin de toplumun yansıması olduğu düşünülürse
toplumdaki bu yansımaların dönemin eserlerine yansıması 1. Verilen cevaplar öğrencilerin bilgi birikimine göre değişiklik
kaçınılmaz olur. Bu metin de bizlere bu gerçeği göstermektedir. gösterebilir.
Olası cevaplar:
2. Hikâye önceden toplumsal olayları, toplumu ilgilendiren genel
konuları anlatırken bu metinde yalnızlaşan insanları ve onların Çocuk bir ayakkabı tamircisinde çalışmaktadır. Yoksulluğu
yaşamlarındaki kesitler anlatılmıştır. Olayın kahramanı olan çağrıştıran eski, yırtık ayakkabılarla iç içedir. Para biriktirerek
adamın çocuklarının evlendikten sonra onları yalnız bırak- beyaz bir pantolon ve ayakkabı almak istemektedir. Bu açıdan,
maları bu durumu tetiklemiştir. Ataerkil bir aile yapısından çocuğun içinde bulunduğu ortam ile kurduğu hayaller tezat
çekirdek aile yapısına geçişin izlerinin de görüldüğü bu metin, oluşturmaktadır.
hikâye türünde nasıl bir değişim olduğunu bize göstermektedir. 2. Verilen cevaplar öğrencilerin bilgi birikimine göre değişiklik
gösterebilir.
3. Geçmişte hikâyelerde masalsı kahramanlar, hayale dayalı birçok
kavram yer almaktaydı. Ayağı yere basmayan mefhumlar anlatı- Olası cevaplar:
lırdı. Günümüz hikâyeciliğinde insanlar gündelik yaşamda böy- Tuğla fırınında çalışmak zordur. Günlerce uykusuz kalmak
le bir durumla her an karşılaşabilir. Hikâye türü de yaşanmış ya gerekecektir. Bu yüzden annesi ilk başta oğlunun bu işte çalış-
da yaşanması muhtemel olayları konu edindiğinden kişiler daha masına karşı çıkmıştır. Fakat daha sonra oğlunun kıyafet almak
gerçekçidir. Zaman kavramı gerçekçidir. Olayın geçtiği belli bir konusundaki hevesini görünce dayanamamış, onun tuğla fırı-
mekân vardır. Bunlar da bu hikâyenin gerçeklikle olan ilişkisini nında çalışmasını kabul etmiştir.
bize göstermektedir.
3. Verilen cevaplar öğrencilerin yaşantılarına göre değişiklik
4. Evet, vardır. Çünkü hikâyede anlatılan olayın günlük yaşamı- gösterebilir.
mızda gerçekleşme olasılığı vardır. Hikâyelerde olabilecek olay- Olası cevaplar: Yaz tatili için para biriktirdim fakat Covid-19
lar anlatılabileceği için hikâye türünün oluşumuna uygundur. salgını nedeniyle tatile gidemedim.
Etkinlik No: 36 Etkinlik No: 39
1. Metinde fırtına anında hem çevre (deniz) hem gemi çalışanları 1. Satıcı ile müşteri kadın arasında güven problemi var. Bunun
tasvir edilmiştir. Denizin fırtınayla birlikte korkunç bir hâl kaynağı da satıcıdır. Çünkü satıcı dürüst değildir. Müşterisinin
alması ve kahramanları psikolojik durumu bizi yaşama tutunma iyi niyetinden yararlanarak onu kandırmak istemektedir. Ben
temasına götürür. müşteri olsaydım kandırıldığımı hisseder ve hakkımı aramak

545