Page 159 - Biyoloji - 12 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

74 BİYOLOJİ 12 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

1. Bitkilerde fotosentez ürünlerinin depo organlarına taşınmasını açıklayan basınç akış teorisine göre
besin maddelerinin taşınmasını kısaca açıklayınız.

Yönerge Aşağıda verilen metin ve görselden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Bitkilerde fotosentez ile üretilen organik besin maddeleri, bitkinin türüne göre yerleri değişen, kök, göv-
de veya meyvede bulunan depo organlarına taşınmaktadır. Bu taşınma işi için floem adı verilen kalburlu
borular kullanılmaktadır. Organik maddelerin üretildiği kaynaklardan depo edileceği havuzlara taşın-
2. Bir keçinin ağaç gövdesindeki kabuğu kemirerek zarar vermesinin hangi değişimlere neden oldu- ması osmotik basınç farkı sebebiyle oluşan kitle akım hareketi ile gerçekleşmektedir.
ğunu açıklayınız. Bitkilerdeki organik madde taşınmasını anlayabilmek için aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi bir düzenek
hazırlanmıştır.Tabanlarında yarı geçirgen zar bulunan iki cam kap bir boru yardımıyla birbirine bağlan-
mış ve içerisinde saf su bulunan iki ayrı kabın içine yerleştirilmiştir. A balonunun içine yoğun sakkaroz
çözeltisi, B balonunun içerisine A’ daki ile aynı miktarda az yoğun sakkaroz çözeltisi doldurulmuştur.

3. Floemde besin maddelerinin taşınması, ksilemdeki su ve mineral taşınmasına göre yavaştır ve ta-
şıma çift yönlüdür. Canlı olan bu hücrelerde taşıma sırasında enerji harcanır. Besin maddelerinin
taşınması sırasında aktif yolla ATP harcanan durumlara örnekler veriniz. Arkadaş hücrelerin, besin
maddelerinin taşınması sürecindeki işlevini açıklayınız. Saf su Saf su
A B

Şekil 1: Kitle akım hipotezini açıklayan osmometre modeli.

1. Yukarıdaki deneyin nasıl sonuçlanmasını beklersiniz? Gerekçeleri ile açıklayınız.

4. Fotosentez ürünlerinin neden ksilem borularında taşınamadığını açıklayınız.

2. Yukarıdaki metinde geçen organik besin maddelerinin üretildiği kaynak ve depolandığı havuz, bit-
kilerin hangi kısımlarına karşılık gelmektedir?

5. Bitkiler, neden fotosentezle üretilen besin maddelerini havuz olarak tanımlanan yapı ve organlara
taşıma ihtiyacı duyarlar? Kısaca açıklayınız.

3. Yukarıdaki deney düzeneği ile bitkilerdeki besin taşınımı olayını eşleştirerek A ve B kaplarının bit-
kilerin hangi kısımlarına karşılık geleceklerini nedenleri ile açıklayınız.

158
Hazırlayan: Mustafa ERGÜL