Page 163 - Biyoloji - 12 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

76 BİYOLOJİ 12 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

1. 1 numaralı tüpün kullanılmasındaki amaç nedir?

1. Yönerge Aşağıda bitkilerde su ve madde taşınımı ile ilgili 5 deney düzeneği ve deneylerin yapılış şekli verilmiş-
2. Etkinlik sonunda tüplerin her birinde farklı su seviyelerinin gözlenmesini nasıl açıklarsınız? tir. Deney öncesinde öğretmen “TRANSPİRASYON” başlıklı metni okur ve ardından sınıfı 5 gruba
ayırır. Öğrenciler verilen deneyleri yaparlar ve deney sonuçlarına göre aşağıdaki soruları cevaplarlar.

Bitkiler emici tüyleriyle topraktan aldıkları suyun büyük bir kısmını yapraklarındaki stomalardan (göze-
nekler) terleme yolu ile atmosfere geri verirler. Bitkilerin terleme ile su kaybetmesine transpirasyon denir.
Bitkinin ağırlığında meydana gelen azalma ile terleme sonucunda kaybedilen su miktarı nicel olarak he-
saplanabilir. Terleme olayını kobalt klorür (CoCl ) filtre kâğıtları ile nitel olarak gözlemlemek de müm-
2
kündür. Kobalt klorür (CoCl ) filtre kâğıtları kuru hâlde iken mavi, ıslandıklarında ise pembe renktedir.
2
Deney Malzemeleri

3. Bitkinin hangi kısmı (kök, gövde veya yaprak) suyu yukarı taşımada en etkili olmuştur?

4. Eğer 2 numaralı tüpteki bitkinin yaprakları daha fazla sayıda olsaydı tüpteki su seviyesinde nasıl bir
farklılık beklerdiniz?

5. Eğer 5 numaralı tüpteki bitkinin kökleri daha fazla olsaydı tüpteki su seviyesinde bir farklılık olur muydu?

6. Suyun bitki içerisinde yukarı doğru hareketinde nelerin etkili olduğunu düşünüyorsunuz?

7. Rüzgârın, terleme hızı üzerindeki etkisinin ne olabileceği konusunda bir hipotez kurunuz ve hipo-
tezinizi test etmek için bir deney tasarlayınız.

162
Hazırlayan: Tüzün ARIK BIYIKLI