Page 160 - Biyoloji - 12 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 12 75

3. ÜNİTE > Bitki Biyolojisi Kazanım 12.3.2.3. Bitkilerde fotosentez ürünlerinin taşınma mekanizmasını açıklar.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi, Verileri Yorumlama ve Sonuç Çıkarma Becerisi
Etkinlik İsmi BİTKİLERDE BESİN TAŞINMASI 30 dk.

Amacı Bitkilerde besinlerin taşınma mekanizmasını açıklayabilme. Bireysel
Yönerge Aşağıda verilen metin ve görselden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Bitkilerde fotosentez ile üretilen organik besin maddeleri, bitkinin türüne göre yerleri değişen, kök, göv-
de veya meyvede bulunan depo organlarına taşınmaktadır. Bu taşınma işi için floem adı verilen kalburlu
borular kullanılmaktadır. Organik maddelerin üretildiği kaynaklardan depo edileceği havuzlara taşın-
ması osmotik basınç farkı sebebiyle oluşan kitle akım hareketi ile gerçekleşmektedir.
Bitkilerdeki organik madde taşınmasını anlayabilmek için aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi bir düzenek
hazırlanmıştır.Tabanlarında yarı geçirgen zar bulunan iki cam kap bir boru yardımıyla birbirine bağlan-
mış ve içerisinde saf su bulunan iki ayrı kabın içine yerleştirilmiştir. A balonunun içine yoğun sakkaroz
çözeltisi, B balonunun içerisine A’ daki ile aynı miktarda az yoğun sakkaroz çözeltisi doldurulmuştur.

Saf su Saf su
A B

Şekil 1: Kitle akım hipotezini açıklayan osmometre modeli.

1. Yukarıdaki deneyin nasıl sonuçlanmasını beklersiniz? Gerekçeleri ile açıklayınız.

2. Yukarıdaki metinde geçen organik besin maddelerinin üretildiği kaynak ve depolandığı havuz, bit-
kilerin hangi kısımlarına karşılık gelmektedir?

3. Yukarıdaki deney düzeneği ile bitkilerdeki besin taşınımı olayını eşleştirerek A ve B kaplarının bit-
kilerin hangi kısımlarına karşılık geleceklerini nedenleri ile açıklayınız.

159