Page 438 - Türk Dili ve Edebiyatı 12 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 12

CEVAP ANAHTARLARI
3. Olası cevap: Diyalog olmaması kişilerin iletişim kurmadığını 4. a) Olası cevap: Yaşadığı çağın olaylarına tanıklık eden her ro-
gösterir. Birbirleriyle iletişim kurma olanağını kaybetmiş bu mancı elbette başarılı olamaz. Bunun yanında kendini ge-
insanlar söylemek istediklerini ancak iç konuşmalarında dile ge- liştirip yenilik ve değişikliklere açık olmalı, farklı anlatım
tirebiliyorlar. Bu iletişimsizliğin özellikle bu kadar kalabalık bir tekniklerini de romanlarına yansıtmalıdır. Ayrıca romanın
insan topluluğunun bir araya geldiği bir düğünde olması dikkat içeriğiyle beraber romanındaki anlatım özellikleriyle de oku-
çekicidir. Bu, kalabalıklar içindeki insanın yalnızlığına da vurgu yucunun nabzını tutabilmelidir.
yapan bir durumdur. Ortam çok kalabalık olmasına karşın kişi- b) Olası cevap: Bütün sanatsal ürünlerde toplumsal değişimleri
lerin kendi içlerinde kendi düşündükleri insanlarla konuşmaları görmek mümkün. Çünkü toplumsal değişimler, teknolojik
tezat oluşturmaktadır. gelişmeler insanı da değiştirip dönüştürüyor. Sanatsal ürünler
4. a) Olası cevap: Romanın belirli bir dönemi yansıtması, içinde de insanı ilgilendiren her şeyle ilgilendiği için bu değişim ve
bazı tarihsel olayların yer aldığını gösterir. Bence bu gerçek- dönüşümlerin bu ürünlerde görülmesi çok doğal. Zaten tüm
lerin ne olduğundan çok nasıl anlatıldığı önemli olduğundan sanatsal ürünler, toplumun bir aynasıdır.
bir eserin “dönem romanı” olması, kalıcılığı için tek başına Etkinlik No.: 89
yeterli bir özellik değildir. Eserin bilinen gerçekleri anlatma-
sından çok bunu yeni bir sesle farklı bir üslupla anlatmasının 1. Yaşlı kralın anlattığı hikâyenin teması mutluluktur.
daha önemli olduğu düşüncesindeyim. Konusu ise bir gencin bir bilgeden mutluluğun sırrını öğrenme-
b) Olası cevaplar: Bence bir kitabı okumadan önce kitapta anla- ye çalışmasıdır.
tılan dönemle ilgili bilgi sahibi olmak gerekmez. Çünkü dö- 2. Olası cevaplar: Evet, gerçekleştirebileceklerini düşünüyorum. İn-
nemin tarihsel gerçekliğinden haberdar olsam da yazarın bu sanlar yetenek ve ilgi alanlarını keşfederek bunu başarabilirler. Ya-
gerçekliğe sadık kalıp kalmayacağı şüphelidir. Ben bir roman şadığımız şeyler hayatımızda bir değişimin gerekli olduğuna dair
okuyucusu olarak bir dönem romanı okuyor olsam bile bu- ipuçları verir. Yeni bir kitap bile bize ilham verebilir. Edindiğimiz
nun kurmaca olduğunu bildiğim için bazı gerçekliklerin de- yeni bir hobi yeni bir yönümüzle tanışmamızı sağlayabilir. Herhan-
ğiştirilebileceğinin, en azından olayların yazarın bakış açısıyla gi bir yönüyle insanlığa faydası olmuş bir kimsenin yaşam hikâyesi
verilmesinden dolayı yoruma açık olduğunun bilincindeyim. ile tanışmak da kendi yaşamımız hakkında ipuçları verebilir. Bu
durumda henüz gerçekleşmemiş ama olmasını çok istediğimiz ha-
Bence bir kitabı okumadan önce kitapta anlatılan dönemle il-
gili bilgi sahibi olmak gereklidir. Çünkü dönem romanları bir yaller kurmaya, planlar yapmaya başlarız. Bu hayaller hayatımıza
tarihsel gerçekliğin etrafında oluşturulur. Ne kadar kurmaca yeni bir yön verecektir. Paulo Coelho’ya göre hayallerinin peşinden
koşan yürek yorulmaz. Ben de iç sesini dinleyenlerin hayallerine
olursa olsun gerçekler üzerinde değişiklik yapılıp yapılmadı-
ğı, yazarın bakış açısının anlatımda nasıl bir rol oynadığını kavuşabileceğine inanıyorum.
Hayır, bence hayaller genelde sadece bir hayal olarak kalır. İşaret
anlayabilmek için ön bilgiye sahip olmayı tercih ederim. sandığımız şeyler sadece algı yanılgısıdır. Hayallerin peşinden koş-
5. Olası cevap: Ödüller daha çok sanat ortamının zenginleşmesi, mak vakit kaybıdır.
sanatçıların verimliliğinin artması, teşvik edilmesi için veril- 3. a) Olası cevap: Hem mutlu hem de anlamlı bir hayat sürmek
mektedir. Ödüllerin yetkin seçici kurullar tarafından verilmesi mümkün olduğu hâlde günümüzde insanların anlık zevkler
eserin niteliği konusunda okuru/seyirciyi yönlendirici olmakta- peşinde koşabildiğine tanık oluyoruz. Kimi zaman insanlar
dır. Elbette bir eserin ödüllü olması okunması ya da izlenmesi "sahip olarak" mutlu olmaya çalışıyor. Kişi bunlara ulaşınca
için tek başına yeterli değildir. Eserin derinliği, kolaycılığı be- seviniyor, ulaşamayınca üzüntü ve utanç hissediyor. Başarı,
nimseyip okuru/seyirciyi avlamaya çalışmaması, üslup ve teknik mevki, statü ve para gibi dışsal faktörler, mutluluk kaynağı ola-
endişesi olması da önemlidir. Ama ödüllerin yazarın ve eserin rak görülüyor. Başarı adı altında, hırsların peşinde koşarak ve
adını duyurma, okurun/izleyicinin dikkatini eserin üzerine çek- sadece kariyer ya da para ile elde edilen mutluluklar ise yarım
me, farklı ortamlarda dillendirilmesini sağlama gibi açılardan kalmış mutluluklardır bana göre.
önemli bir katkısı olduğunu düşünüyorum.
b) Olası cevap: Günümüzde kimileri sosyal medyadaki görselleri-
Etkinlik No.: 88 nin tıklanma sayısı oranında mutlu olunacağı algısıyla günlük
yaşamını bir fotoğraf üzerine bile kurgulayabilmektedir. Bana
1. Olası cevaplar: Bir yüzme şampiyonunun hayatını sembolize kalırsa bu, insanı mutluluğa yaklaştıran değil mutluluktan
ederek anlatırdım. Covid-19 salgınından etkilenen bir yüzme uzaklaştıran bir durumdur. İnsanın kendisini reklamı yapıla-
şampiyonunun sporcu özelliğini kaybettiğinden, hastalığın top- cak bir ürün gibi düşünmesi bana kalırsa ruhu ve aklı yora-
lum üzerindeki etkilerinden bahsederdim. caktır. Bu nedenle sosyal medya ile arama bir mesafe koymayı
Bir pandomim oyuncusunun hayatını sembolize ederek anla- tercih ediyorum. Bir de bana göre kayıtsız şartsız kendimizi ol-
tırdım. Kendisini dünyaya tanıtmak için yıllardır hazırlandığı duğumuz gibi kabul ederek ve gelişime açık olarak gerçek mut-
pandomim gösterisini Covid-19 salgını nedeniyle gerçekleşti- luluğa sahip olabiliriz. Kendimizi dünyayla, diğer insanlarla bir
remediğini ve bunun sonrasında oyuncunun yaşamının nasıl bütün hâlde hissedebilirsek daha az incinir ve incitiriz.
etkilendiğini anlatırdım. 4. Olası cevap: Bireyler olarak zaman zaman kaygılı olabiliyoruz.
2. Olası cevap: Yazar böyle bir anlatımla, bir satranç ustası olabile- Geçim derdi, başkalarının gözünden nasıl göründüğümüz gibi
cek özelliğe sahip olmayan bir çocuğun nasıl olup da böylesine kaygılar bizi her türden sevgiyi, mutluluğu yaşamaktan alıkoya-
dünyaca tanınan bir satranç ustası olduğuna ilişkin okuyucuda biliyor. Dikkatimizi taptaze yeni bir güne, yeni bir nefesle ver-
bir merak uyandırıyor. Bu merak duygusu da romanın sürükle- mekten bizi alıkoyan korkular, endişeler üretebiliyoruz. Bu en-
yiciliğine katkıda bulunuyor. dişelerimiz, olanca canlılığı ve dinamizmi ile kapımızı çalan yeni
3. Olası cevap: Yazar, içinde bulunduğu toplumu ve yaşanan top- bir günün getireceği sürprizlere kapılarımızı kapatmamıza neden
lumsal gelişmeleri iyi takip etmiş, gözlemlemiş hatta bu konuyla olabiliyor. Bu nedenle güzellikleri ıskalayabiliyoruz.
ilgili araştırmalar yapıp not almış olabilir. Roman, satranç oyun- Etkinlik No.: 90
cusunun üzerinden geliştiği için satranç oyunu ile ilgili detaylı
bilgiler toplayıp satranç oyuncularının oyun esnasındaki dav- 1. Olası cevap: Çünkü metinde doğayla iç içe yaşayan hayvanlar
ranışlarını gözlemlemiş ve bunları romanında kullanmak üzere konu edilmiş. Doğadaki ayrıntılı anlatımlar ve güçlü betimleme-
not etmiş olabilir. ler hayvanların da tasvirleriyle iç içe geçmiş, âdeta doğa ve met-
nin kahramanı olan hayvanlar bu canlı anlatımla bütünleşmiştir.

437